Nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án, Phó Chánh án Tòa án

Chánh án và Phó Chánh án Tòa án giữ vai trò quan trọng trong hệ thống tư pháp của Việt Nam, với những nhiệm vụ và quyền hạn thiết yếu để đảm bảo hoạt động hiệu quả của tòa án. Họ không chỉ lãnh đạo và quản lý hoạt động của tòa án mà còn đảm bảo việc xét xử công bằng và đúng pháp luật. Tìm hiểu về "Nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án, Phó Chánh án Tòa án" giúp bạn nắm rõ trách nhiệm và quyền lực của các vị trí lãnh đạo này trong hệ thống tư pháp. Cùng khám phá chi tiết các nhiệm vụ và quyền hạn của họ để hiểu hơn về vai trò quan trọng của các chức danh này trong việc duy trì công lý và quản lý hệ thống tòa án.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án, Phó Chánh án Tòa án

1. Chánh án, Phó Chánh án Tòa án là gì? 

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao là vị trí cao nhất trong hệ thống tòa án nhân dân tại Việt Nam. Chánh án được Quốc hội bầu, miễn nhiệm và bãi nhiệm theo đề nghị của Chủ tịch nước. Nhiệm kỳ của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao trùng với nhiệm kỳ của Quốc hội. Khi Quốc hội hết nhiệm kỳ, Chánh án tiếp tục thực hiện nhiệm vụ cho đến khi Quốc hội khóa mới bầu ra Chánh án mới. Điều này đảm bảo sự liên tục trong hoạt động của tòa án ngay cả khi có sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức của Quốc hội.

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao được Chủ tịch nước bổ nhiệm từ số các thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao. Nhiệm kỳ của Phó Chánh án là 05 năm, tính từ ngày được bổ nhiệm. Phó Chánh án có trách nhiệm hỗ trợ Chánh án trong việc thực hiện nhiệm vụ của tòa án theo sự phân công của Chánh án. Khi Chánh án vắng mặt, một Phó Chánh án sẽ được Chánh án ủy nhiệm để lãnh đạo công tác của Tòa án. Phó Chánh án cũng phải đảm bảo rằng các nhiệm vụ được giao được thực hiện hiệu quả và theo đúng quy định của pháp luật. Phó Chánh án có thể bị miễn nhiệm hoặc cách chức theo quyết định của Chủ tịch nước.

Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao

Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm và cách chức. Nhiệm kỳ của Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao là 05 năm kể từ ngày được bổ nhiệm. Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao có trách nhiệm quản lý và điều hành hoạt động của tòa án cấp cao, đảm bảo các quyết định của tòa án được thực hiện đúng pháp luật và hiệu quả.

Phó Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao

Phó Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao cũng được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm và cách chức. Nhiệm kỳ của Phó Chánh án là 05 năm, bắt đầu từ ngày được bổ nhiệm. Phó Chánh án hỗ trợ Chánh án trong việc thực hiện nhiệm vụ và khi Chánh án vắng mặt, một Phó Chánh án sẽ được ủy nhiệm để lãnh đạo công tác của tòa án cấp cao. Phó Chánh án có trách nhiệm đảm bảo rằng công việc của tòa án cấp cao được thực hiện theo đúng quy định pháp luật và hiệu quả.

Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương

Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm và cách chức. Nhiệm kỳ của Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là 05 năm kể từ ngày được bổ nhiệm. Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố có trách nhiệm quản lý và điều hành hoạt động của tòa án tại địa phương, đảm bảo các quyết định xét xử được thực hiện theo đúng pháp luật.

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được bổ nhiệm, miễn nhiệm và cách chức bởi Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Nhiệm kỳ của Phó Chánh án là 05 năm từ ngày được bổ nhiệm. Phó Chánh án giúp Chánh án trong việc thực hiện nhiệm vụ của tòa án tại địa phương. Khi Chánh án vắng mặt, một Phó Chánh án được ủy nhiệm để lãnh đạo công tác của tòa án. Phó Chánh án phải đảm bảo rằng công việc của tòa án được thực hiện một cách hiệu quả và đúng pháp luật.

Chánh án Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh

Chánh án Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm và cách chức. Nhiệm kỳ của Chánh án Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã là 05 năm kể từ ngày được bổ nhiệm. Chánh án có trách nhiệm quản lý và điều hành hoạt động của tòa án cấp huyện, đảm bảo các quyết định xét xử được thực hiện đúng quy định pháp luật.

Phó Chánh án Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh

Phó Chánh án Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh được bổ nhiệm, miễn nhiệm và cách chức bởi Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Nhiệm kỳ của Phó Chánh án là 05 năm kể từ ngày được bổ nhiệm. Phó Chánh án hỗ trợ Chánh án trong việc thực hiện nhiệm vụ và khi Chánh án vắng mặt, một Phó Chánh án được ủy nhiệm để lãnh đạo công tác của tòa án cấp huyện. Phó Chánh án chịu trách nhiệm trước Chánh án về các nhiệm vụ được giao và đảm bảo công việc của tòa án được thực hiện đúng quy định pháp luật.

Để biết thêm về Mức lương thẩm phán toà án nhân dân là bao nhiêu? mời bạn tham khảo thêm bài viết sau đây:Mức lương thẩm phán toà án nhân dân là bao nhiêu?

2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao là một chức danh chủ chốt trong hệ thống tư pháp, đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành hoạt động của Tòa án, đảm bảo công lý và pháp luật được thực thi đúng đắn. Chức danh này không chỉ bao gồm các nhiệm vụ, quyền hạn liên quan đến quản lý cơ quan xét xử mà còn bao gồm cả các nhiệm vụ khi trực tiếp tham gia vào việc giải quyết các vụ án hình sự. Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 đã phân định rất rõ ràng và cụ thể các nhóm nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

Để biết thêm về Thẩm phán tòa án nhân dân tối cao là ai? mời bạn tham khảo thêm bài viết sau đây: Thẩm phán tòa án nhân dân tối cao là ai?

2.1. Nhiệm vụ và quyền hạn của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao trong việc quản lý cơ quan xét xử

Nhiệm vụ và quyền hạn của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao trong việc quản lý cơ quan xét xử

Tổ chức công tác xét xử:

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có trách nhiệm tổ chức và chỉ đạo toàn bộ hoạt động xét xử của Tòa án. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch công tác, phân công nhiệm vụ cho các Phó Chánh án, Thẩm phán và Hội thẩm, và đảm bảo rằng mọi hoạt động xét xử được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Chánh án cần phải theo dõi và kiểm tra việc thực hiện công tác xét xử để đảm bảo rằng các quy trình tố tụng được thực hiện một cách công bằng và minh bạch.

Quyết định phân công cán bộ xét xử:

Chánh án có quyền quyết định phân công các Phó Chánh án, Thẩm phán, và Hội thẩm để giải quyết và xét xử các vụ án hình sự. Quyết định này được thực hiện dựa trên cơ sở năng lực, kinh nghiệm của các cán bộ và yêu cầu của từng vụ án.

Ngoài ra, Chánh án cũng có quyền quyết định phân công thư ký Tòa án để thực hiện các nhiệm vụ tố tụng liên quan đến vụ án hình sự.

Quyết định thay đổi cán bộ xét xử:

Trước khi mở phiên tòa, Chánh án có quyền quyết định thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm hoặc Thư ký Tòa án nếu cần thiết. Quyết định này có thể được đưa ra nhằm đảm bảo tính công bằng và khách quan trong quá trình xét xử.

Quyền hạn này cho phép Chánh án điều chỉnh nhân sự để đáp ứng tốt nhất yêu cầu của vụ án và tránh các xung đột lợi ích có thể xảy ra.

Kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm:

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của các Tòa án cấp dưới. Quyền này nhằm mục đích bảo đảm việc áp dụng pháp luật được thực hiện đồng bộ và chính xác.

Quyết định kháng nghị của Chánh án có thể dẫn đến việc hủy bỏ hoặc sửa đổi bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật nếu có sai sót hoặc vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Ra quyết định thi hành án hình sự:

Chánh án có quyền ra quyết định thi hành án hình sự, bao gồm việc thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo bản án được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật.

Quyền này bao gồm cả việc quyết định hoãn chấp hành hình phạt tù, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù và xóa án tích khi xét thấy cần thiết.

Giải quyết khiếu nại, tố cáo:

Chánh án có trách nhiệm giải quyết các khiếu nại, tố cáo liên quan đến hoạt động của Tòa án. Quyền hạn này nhằm đảm bảo rằng mọi khiếu nại và tố cáo được xem xét và xử lý công bằng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân.

2.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao khi trực tiếp giải quyết vụ án hình sự

Quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp tạm giam:

Khi trực tiếp giải quyết vụ án hình sự, Chánh án có quyền quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ các biện pháp tạm giam đối với bị cáo. Quyết định này dựa trên đánh giá về tính chất của vụ án, nguy cơ của bị cáo và các yếu tố khác có liên quan.

Quyền này giúp đảm bảo rằng biện pháp tạm giam được áp dụng một cách hợp lý và công bằng, không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bị cáo hơn mức cần thiết.

Quyết định xử lý vật chứng:

Chánh án có trách nhiệm quyết định việc xử lý các vật chứng liên quan đến vụ án hình sự. Điều này bao gồm việc bảo quản, tiêu hủy hoặc trả lại vật chứng cho các bên liên quan sau khi vụ án đã được giải quyết.

Quyết định xử lý vật chứng phải tuân theo quy định của pháp luật và đảm bảo rằng vật chứng được xử lý đúng cách, không gây ảnh hưởng đến quá trình tố tụng.

Quyết định chuyển vụ án:

Chánh án có quyền quyết định chuyển vụ án từ Tòa án này sang Tòa án khác khi cần thiết. Quyết định này thường dựa trên yêu cầu của quy trình tố tụng hoặc để đảm bảo tính khách quan và công bằng trong việc xét xử.

Quyền này cho phép điều chỉnh sự phân công công việc và đảm bảo rằng vụ án được xử lý một cách hiệu quả và đúng quy trình.

Cấp, thu hồi giấy chứng nhận cho người bào chữa:

Chánh án có trách nhiệm cấp hoặc thu hồi giấy chứng nhận cho người bào chữa. Quyết định này đảm bảo rằng các luật sư bào chữa đáp ứng đủ yêu cầu về năng lực và đạo đức nghề nghiệp.

Quyền này giúp duy trì chất lượng dịch vụ pháp lý và đảm bảo quyền bào chữa hợp pháp của bị cáo trong quá trình tố tụng.

Ra các quyết định và tiến hành các hoạt động tố tụng khác:

Chánh án còn có quyền ra các quyết định và thực hiện các hoạt động tố tụng khác thuộc thẩm quyền của Tòa án, bao gồm việc điều hành phiên tòa, giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình xét xử và đảm bảo quy trình tố tụng được thực hiện đúng quy định pháp luật.

3. Nhiệm vụ và quyền hạn của Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao là một chức danh quan trọng trong hệ thống tư pháp, đóng vai trò hỗ trợ và thay thế Chánh án khi cần thiết. Mối quan hệ giữa Chánh án và Phó Chánh án được quy định rõ ràng bởi Bộ luật tố tụng hình sự và các quy định pháp luật liên quan.

Mối quan hệ với Chánh án:

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao làm việc trong mối quan hệ tố tụng với Chánh án. Khi Chánh án vắng mặt, một Phó Chánh án được Chánh án ủy nhiệm để thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của Chánh án.

Việc ủy nhiệm phải được thực hiện bằng văn bản và thông báo cho các cơ quan hữu quan. Phó Chánh án nhận ủy nhiệm sẽ thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ và quyền hạn của Chánh án, bao gồm việc điều hành các hoạt động của Tòa án, giải quyết vụ án, và ra các quyết định cần thiết.

Nhiệm vụ và quyền hạn khi giải quyết vụ án hình sự:

Khi được phân công giải quyết vụ án hình sự, Phó Chánh án thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn tương tự như Chánh án trong quá trình xét xử. Điều này bao gồm việc ra quyết định về biện pháp tạm giam, xử lý vật chứng, và các hoạt động tố tụng khác.

Phó Chánh án chịu trách nhiệm trước Chánh án về các nhiệm vụ được giao và phải đảm bảo rằng mọi quyết định và hành động được thực hiện đúng quy định pháp luật.

Trách nhiệm trước pháp luật:

Các quyết định và yêu cầu của Chánh án và Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao phải được các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và công dân chấp hành nghiêm chỉnh.

Cả Chánh án và Phó Chánh án phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi và quyết định của mình. Điều này đảm bảo rằng hoạt động của Tòa án luôn tuân thủ các quy định pháp luật và công bằng trong xét xử.

Để biết thêm về Bộ quy tắc ứng xử của thẩm phán toà án nhân dân mời bạn tham khảo thêm bài viết sau đây:Bộ quy tắc ứng xử của thẩm phán toà án nhân dân

4. Câu hỏi thường gặp

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có vai trò gì khi Chánh án vắng mặt?

Khi Chánh án Tòa án nhân dân tối cao vắng mặt, một Phó Chánh án được Chánh án ủy nhiệm để lãnh đạo công tác của Tòa án. Phó Chánh án chịu trách nhiệm điều hành các hoạt động của Tòa án, đảm bảo các công việc và quyết định pháp lý được thực hiện đúng đắn và kịp thời. Phó Chánh án cũng thực hiện các nhiệm vụ theo sự phân công của Chánh án và phải chịu trách nhiệm trước Chánh án về các nhiệm vụ được giao.

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có thẩm quyền gì trong việc xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật?

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có thẩm quyền chỉ đạo việc soạn thảo dự án luật, pháp lệnh, và nghị quyết liên quan đến hoạt động của Tòa án. Chánh án cũng chịu trách nhiệm trình Quốc hội các dự án luật, nghị quyết, và các văn bản pháp lý khác nhằm cải cách và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cũng như đảm bảo việc áp dụng pháp luật một cách thống nhất.

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có quyền hạn gì trong việc quản lý nhân sự của Tòa án?

Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có quyền hạn trong việc quản lý và điều hành các hoạt động của Tòa án, bao gồm việc tham gia vào quá trình bổ nhiệm, miễn nhiệm, và điều động Thẩm phán và các cán bộ của Tòa án. Phó Chánh án cần đảm bảo rằng các quyết định về nhân sự được thực hiện theo đúng quy định pháp luật và đáp ứng yêu cầu quản lý hiệu quả.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án và Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động của hệ thống tư pháp diễn ra suôn sẻ và công bằng. Hiểu rõ các quyền hạn này giúp bạn nắm bắt được vai trò của họ trong việc quản lý, điều hành và xây dựng pháp luật. Nếu bạn cần tư vấn và hỗ trợ pháp lý chuyên sâu, Công ty Luật ACC sẵn sàng cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp. Hãy truy cập Công ty Luật ACC để biết thêm thông tin và nhận sự hỗ trợ tốt nhất.