Quy trình kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm [Chi tiết]

Trong bối cảnh nền công nghiệp thực phẩm ngày càng phát triển và phức tạp, hiểu rõ về quy trình kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm là điều cần thiết đối với cả nhà sản xuất và người tiêu dùng. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết các bước của quy trình kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm, những tiêu chuẩn và phương pháp được áp dụng, cùng với vai trò của từng thành phần tham gia vào quy trình này.

Quy trình kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm [Chi tiết]

1. Kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm là gì?

Kiểm tra VSATTP là một hệ thống các hoạt động nhằm đánh giá chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, điều kiện sản xuất, bảo quản, vận chuyển, kinh doanh thực phẩm để đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

2. Quy trình kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm

Quy trình kiểm tra VSATTP là một hệ thống các bước, quy định cụ thể để kiểm tra chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, điều kiện sản xuất, bảo quản, vận chuyển, kinh doanh thực phẩm. Quy trình này giúp phát hiện và loại bỏ những thực phẩm không đảm bảo VSATTP ra khỏi thị trường, góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

Dưới đây là các bước chính trong Quy trình kiểm tra VSATTP:

1. Phân loại cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm:

• Cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm được phân loại thành 4 nhóm: nhóm 1, nhóm 2, nhóm 3 và nhóm 4 dựa trên quy mô, loại hình sản xuất, kinh doanh và mức độ nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe người tiêu dùng.
• Nhóm 1: Là những cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm có nguy cơ cao nhất đối với sức khỏe người tiêu dùng, bao gồm cơ sở sản xuất sữa, thịt, thủy sản, rau quả tươi sống, v.v.
• Nhóm 2: Là những cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm có nguy cơ cao đối với sức khỏe người tiêu dùng, bao gồm cơ sở sản xuất bánh kẹo, nước giải khát, đồ hộp, v.v.
• Nhóm 3: Là những cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm có nguy cơ trung bình đối với sức khỏe người tiêu dùng, bao gồm cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm ăn liền, đồ khô, v.v.
• Nhóm 4: Là những cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm có nguy cơ thấp đối với sức khỏe người tiêu dùng, bao gồm cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thủ công, v.v.

2. Nội dung kiểm tra:

Nội dung kiểm tra đối với từng nhóm cơ sở khác nhau, bao gồm:

• Kiểm tra hồ sơ pháp lý: Kiểm tra giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP, giấy xác nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, v.v.
• Kiểm tra cơ sở vật chất: Kiểm tra diện tích, bố trí, thiết kế, trang thiết bị, dụng cụ, v.v. của cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm.
• Kiểm tra điều kiện sản xuất, kinh doanh: Kiểm tra quy trình sản xuất, kinh doanh, nguyên liệu, phụ gia thực phẩm, bao bì, tem nhãn, v.v.
• Kiểm tra chất lượng thực phẩm: Lấy mẫu thực phẩm để xét nghiệm các chỉ tiêu vi sinh, hóa học, lý học, v.v.

3. Lấy mẫu thực phẩm:

Việc lấy mẫu thực phẩm để xét nghiệm được thực hiện theo quy trình cụ thể, đảm bảo tính khách quan, đại diện. Mẫu thực phẩm được lấy tại nhiều vị trí khác nhau trong cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

4. Xử lý vi phạm:

Khi phát hiện vi phạm VSATTP, cơ quan chức năng sẽ xử lý theo quy định của pháp luật. Việc xử lý có thể bao gồm:

• Tước giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP, giấy xác nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Phạt tiền.
• Tịch thu, tiêu hủy thực phẩm không đảm bảo VSATTP.
• Buộc khắc phục hậu quả vi phạm.

3. Nguyên tắc của kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm

Theo quy định tại Điều 3 Thông tư 48/2015/TT-BYT quy định về nguyên tắc kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm như sau:

– Thứ nhất, là tuân thủ nguyên tắc quy định tại Khoản 4 Điều 68 Luật An toàn thực phẩm.

• Khách quan, chính xác, công khai, minh bạch, không phân biệt đối xử;
• Bảo vệ bí mật thông tin, tài liệu, kết quả kiểm tra liên quan đến cơ quan, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm được kiểm tra khi chưa có kết luận chính thức;
• Không được sách nhiễu, gây phiền hà cho tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm;
• Chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả kiểm tra, kết luận có liên quan.

– Thứ hai, là không chồng chéo về đối tượng, địa bàn và thời gian kiểm tra. Trong trường hợp có sự trùng lặp về kế hoạch kiểm tra của cơ quan quản lý an toàn thực phẩm cấp dưới và kế hoạch kiểm tra của cơ quan quản lý an toàn thực phẩm cấp trên, giữa các ngành, các cấp thì xử lý chồng chéo theo nguyên tắc quy định tại khoản 3 Điều 5 Thông tư liên tịch số 13/2014/TTLT-BYT-BNNPTNT-BCT.

• Kế hoạch thanh tra, kiểm tra của cơ quan cấp dưới trùng với kế hoạch thanh tra, kiểm tra của cơ quan cấp trên thì thực hiện theo kế hoạch kiểm tra của cơ quan cấp trên;
• Kế hoạch thanh tra, kiểm tra của cơ quan cùng cấp trùng nhau về địa bàn, cơ sở thì các bên trao đổi thống nhất thành lập đoàn liên ngành.

4. Lợi ích khi kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm

Kiểm tra VSATTP mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cá nhân, tổ chức và xã hội, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy phát triển kinh tế. Dưới đây là một số lợi ích tiêu biểu:

1. Bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng:

• Đây là lợi ích quan trọng nhất của kiểm tra VSATTP. Việc kiểm tra thường xuyên giúp phát hiện và loại bỏ khỏi thị trường những thực phẩm không đảm bảo chất lượng, có nguy cơ gây hại cho sức khỏe con người.
• Nhờ vậy, người tiêu dùng có thể yên tâm lựa chọn và sử dụng thực phẩm an toàn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống.

2. Nâng cao ý thức của các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm:

• Việc kiểm tra VSATTP thường xuyên buộc các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải tuân thủ các quy định về VSATTP, nâng cao ý thức trách nhiệm của mình đối với sức khỏe người tiêu dùng.
• Các cơ sở này cũng sẽ chú trọng đầu tư vào hệ thống sản xuất, kinh doanh an toàn, đảm bảo chất lượng sản phẩm.

3. Góp phần bảo vệ môi trường:

• Việc sản xuất, kinh doanh thực phẩm không đảm bảo VSATTP có thể gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và hệ sinh thái.
• Kiểm tra VSATTP giúp hạn chế tối đa việc sản xuất, kinh doanh thực phẩm bẩn, góp phần bảo vệ môi trường sống.

4. Thúc đẩy phát triển kinh tế:

• Khi người tiêu dùng có niềm tin vào chất lượng thực phẩm, họ sẽ mạnh tay chi tiêu cho thực phẩm an toàn. Điều này thúc đẩy các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn phát triển, góp phần thúc đẩy nền kinh tế.
• Ngoài ra, việc kiểm tra VSATTP cũng giúp nâng cao uy tín của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu thực phẩm.

5. Tăng cường niềm tin của người tiêu dùng:

• Khi được đảm bảo về VSATTP, người tiêu dùng sẽ có niềm tin hơn vào chất lượng thực phẩm, yên tâm lựa chọn và sử dụng.
• Niềm tin của người tiêu dùng là yếu tố quan trọng thúc đẩy các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm nâng cao chất lượng sản phẩm, cạnh tranh lành mạnh.

5. Câu hỏi thường gặp

1. Ai chịu trách nhiệm thực hiện kiểm tra VSATTP?

• Cơ quan chức năng quản lý VSATTP: Bộ Y tế, UBND các cấp, cơ quan quản lý VSATTP chuyên ngành.
• Cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm: Có trách nhiệm phối hợp với cơ quan chức năng trong quá trình kiểm tra.

2. Quy trình kiểm tra VSATTP được thực hiện như thế nào?

• Kiểm tra định kỳ: Theo kế hoạch được phê duyệt.
• Kiểm tra đột xuất: Khi có dấu hiệu vi phạm VSATTP hoặc khiếu nại, tố cáo.
• Kiểm tra theo yêu cầu: Của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

3. Quy trình kiểm tra VSATTP có ý nghĩa gì?

• Đảm bảo thực phẩm an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.
• Nâng cao ý thức trách nhiệm của cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm.
• Bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế bền vững.