ISO 9000:2015 là gì? Các tiêu chuẩn gồm những gì?

ISO 9000:2015 là một trong những tiêu chuẩn quốc tế quan trọng về hệ thống quản lý chất lượng (QMS). Được phát hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), tiêu chuẩn này cung cấp khuôn khổ và hướng dẫn cho các tổ chức nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Bài viết này sẽ giới thiệu về ISO 9000:2015 và chi tiết các tiêu chuẩn chính mà nó bao gồm, giúp doanh nghiệp hiểu rõ và áp dụng hiệu quả trong hoạt động của mình.

ISO 9000:2015 là gì? Các tiêu chuẩn gồm những gì?

1. Tiêu chuẩn ISO 9000:2015 là gì?

ISO 9000:2015 là một phần trong bộ tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành. Được cập nhật lần gần nhất vào năm 2015, tiêu chuẩn này tập trung vào các nguyên tắc cơ bản và thuật ngữ liên quan đến quản lý chất lượng, giúp các tổ chức cải tiến và duy trì chất lượng sản phẩm và dịch vụ của mình.

ISO 9000:2015 cung cấp một khung công tác chi tiết để xây dựng và quản lý hệ thống quản lý chất lượng (QMS). Tiêu chuẩn này không chỉ đặt ra các yêu cầu về quy trình và phương pháp làm việc, mà còn khuyến khích các tổ chức chú trọng vào sự cải tiến liên tục, sự hài lòng của khách hàng, và tuân thủ các quy định pháp lý.

>> Xem thêm: Bộ tài liệu tiêu chuẩn iso 45001 

2. Lịch sử hình thành và các phiên bản phát triển ISO 9000

Lịch sử hình thành và các phiên bản phát triển ISO 9000

ISO 9000 là một trong những tiêu chuẩn quốc tế quan trọng về quản lý chất lượng, và lịch sử hình thành của nó phản ánh sự phát triển và tiến bộ trong lĩnh vực này. 

2.1. Lịch sử hình thành tiêu chuẩn ISO 9000:2015

Trước năm 1987: Trước khi ISO 9000 được giới thiệu, nhiều quốc gia đã phát triển các tiêu chuẩn quản lý chất lượng riêng. Đặc biệt, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã phát triển các tiêu chuẩn MIL-Q-9858 và MIL-STD-45662.

1987: ISO 9000 được ban hành lần đầu tiên bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) vào năm 1987. Phiên bản đầu tiên này bao gồm các tiêu chuẩn ISO 9001, ISO 9002, và ISO 9003, tập trung vào các khía cạnh khác nhau của quản lý chất lượng.

2.2. Các phiên bản phát triển

1994: Phiên bản cập nhật của ISO 9000 được phát hành vào năm 1994. Lần cập nhật này chủ yếu cải tiến các yêu cầu về tài liệu và tăng cường sự chú trọng vào phòng ngừa lỗi.

2000: Phiên bản năm 2000 mang tính cách mạng với việc tích hợp các tiêu chuẩn ISO 9001, ISO 9002, và ISO 9003 thành một tiêu chuẩn duy nhất là ISO 9001:2000. Phiên bản này giới thiệu cách tiếp cận quá trình và yêu cầu cải tiến liên tục.

2008: ISO 9001:2008 là phiên bản cải tiến nhỏ, chủ yếu làm rõ các yêu cầu hiện có và tăng cường tính tương thích với các tiêu chuẩn khác như ISO 14001 về quản lý môi trường.

2015: ISO 9001:2015 là phiên bản cập nhật quan trọng nhất kể từ năm 2000. Phiên bản này giới thiệu cấu trúc cấp cao (High-Level Structure - HLS) để tăng cường tính nhất quán giữa các tiêu chuẩn quản lý của ISO. Nó cũng đặt trọng tâm mạnh mẽ vào tư duy dựa trên rủi ro và yêu cầu sự tham gia của lãnh đạo cao nhất trong việc quản lý chất lượng.

2.3. Tương lai và các phiên bản tiếp theo

ISO liên tục xem xét và cập nhật các tiêu chuẩn của mình để đáp ứng các yêu cầu mới và thay đổi trong môi trường kinh doanh. Các phiên bản tương lai của ISO 9000 dự kiến sẽ tiếp tục cải tiến và tích hợp các nguyên tắc mới nhất về quản lý chất lượng và hiệu quả kinh doanh.

>> Xem thêm: Đăng ký cấp giấy chứng nhận ISO (9000, 14000, 22000...)

3. Các tiêu chuẩn ISO 9000:2015 gồm những tiêu chuẩn gì?

Các tiêu chuẩn ISO 9000:2015 gồm những tiêu chuẩn gì?

ISO 9000:2015 là một phần trong bộ tiêu chuẩn ISO 9000, tập trung vào hệ thống quản lý chất lượng (QMS). Bộ tiêu chuẩn này gồm các tiêu chuẩn khác nhau, mỗi tiêu chuẩn đóng một vai trò cụ thể trong việc thiết lập và duy trì một hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả. Các tiêu chuẩn chính trong bộ ISO 9000:2015 bao gồm:

3.1. ISO 9000:2015 - Các nguyên tắc cơ bản và từ vựng

Tiêu chuẩn này cung cấp các nguyên tắc cơ bản và thuật ngữ cần thiết cho hệ thống quản lý chất lượng. Nó định nghĩa các thuật ngữ quan trọng và cung cấp hướng dẫn về các khái niệm cơ bản của quản lý chất lượng.

3.2. ISO 9001:2015 - Hệ thống quản lý chất lượng - Các yêu cầu

ISO 9001:2015 là tiêu chuẩn cốt lõi trong bộ ISO 9000 và quy định các yêu cầu cho một hệ thống quản lý chất lượng. Tiêu chuẩn này áp dụng cho bất kỳ tổ chức nào, không phân biệt quy mô hay ngành nghề, và tập trung vào việc cải tiến liên tục và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

3.3. ISO 9004:2018 - Quản lý chất lượng - Chất lượng của một tổ chức - Hướng dẫn để đạt được thành công lâu dài

ISO 9004:2018 cung cấp hướng dẫn về cách cải thiện hiệu suất tổng thể của tổ chức, bao gồm quản lý chất lượng và cải tiến liên tục. Tiêu chuẩn này giúp các tổ chức đạt được sự thành công bền vững bằng cách cải thiện quá trình và tăng cường khả năng đáp ứng các yêu cầu của khách hàng và các bên liên quan.

3.4. ISO 19011:2018 - Hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý

ISO 19011:2018 cung cấp hướng dẫn về kiểm toán các hệ thống quản lý, bao gồm các nguyên tắc kiểm toán, quản lý chương trình kiểm toán, và tiến hành các cuộc kiểm toán hệ thống quản lý chất lượng và hệ thống quản lý môi trường.

3.5. ISO 10012:2003 - Hệ thống quản lý đo lường - Các yêu cầu đối với các quá trình đo lường và thiết bị đo

Tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu và hướng dẫn về quản lý quá trình đo lường và thiết bị đo, nhằm đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của các phép đo.

3.6. ISO/TS 16949:2009 - Hệ thống quản lý chất lượng

Các yêu cầu cụ thể cho việc áp dụng ISO 9001:2008 cho sản xuất hàng loạt và sản xuất các bộ phận thay thế trong ngành công nghiệp ô tô: Tiêu chuẩn này kết hợp các yêu cầu của ISO 9001 với các yêu cầu cụ thể của ngành công nghiệp ô tô, nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn trong sản xuất và cung cấp các sản phẩm ô tô.

Bộ tiêu chuẩn ISO 9000:2015 bao gồm một loạt các tiêu chuẩn liên quan đến hệ thống quản lý chất lượng, từ các nguyên tắc cơ bản và từ vựng đến các yêu cầu cụ thể cho việc thiết lập và duy trì QMS, hướng dẫn cải tiến hiệu suất tổ chức và quản lý đo lường. Mỗi tiêu chuẩn trong bộ này đóng góp vào việc giúp các tổ chức nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, đáp ứng nhu cầu của khách hàng và đạt được thành công lâu dài.

>> Xem thêm: Sổ tay chất lượng iso 9001 là gì? Hướng dẫn cách viết chi tiết

4. Các nguyên tắc của bộ tiêu chuẩn ISO 9000:2015

Các nguyên tắc của bộ tiêu chuẩn ISO 9000:2015

Bộ tiêu chuẩn ISO 9000:2015 dựa trên bảy nguyên tắc quản lý chất lượng cơ bản, giúp các tổ chức nâng cao hiệu suất và đạt được sự hài lòng của khách hàng. Dưới đây là các nguyên tắc này:

4.1. Hướng vào khách hàng

Sự hài lòng của khách hàng là mục tiêu hàng đầu. Các tổ chức cần hiểu và đáp ứng nhu cầu của khách hàng hiện tại và tương lai, đồng thời nỗ lực vượt qua mong đợi của họ. Thu thập phản hồi từ khách hàng, thực hiện khảo sát khách hàng, cải tiến sản phẩm và dịch vụ dựa trên phản hồi nhận được.

4.2. Sự lãnh đạo

Lãnh đạo cam kết và hỗ trợ việc thiết lập và duy trì các mục tiêu và hướng đi của tổ chức. Họ tạo ra môi trường tích cực và thúc đẩy nhân viên thực hiện các mục tiêu chung. Lãnh đạo cần tham gia vào quá trình thiết lập chiến lược, tạo điều kiện và khuyến khích sự tham gia của tất cả các cấp trong tổ chức.

4.3. Sự tham gia của mọi người

Nhân viên ở mọi cấp độ đều là yếu tố cốt lõi của tổ chức và sự tham gia đầy đủ của họ cho phép sử dụng tài năng và trí tuệ của họ vì lợi ích chung. Khuyến khích sự tham gia, đào tạo và phát triển nhân viên, tạo ra môi trường làm việc tích cực và ghi nhận đóng góp của nhân viên.

4.4. Cách tiếp cận theo quá trình

Quản lý các hoạt động và nguồn lực liên quan đến các quá trình cụ thể giúp đạt được kết quả mong muốn hiệu quả hơn. Xác định, phân tích và quản lý các quá trình chính trong tổ chức, tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực và cải tiến hiệu suất quá trình.

4.5. Cải tiến liên tục

Cải tiến liên tục là một mục tiêu lâu dài của tổ chức. Cải tiến không ngừng là điều cần thiết để duy trì và nâng cao hiệu suất. Thiết lập các mục tiêu cải tiến, thực hiện các hoạt động cải tiến, và theo dõi, đánh giá hiệu quả của các cải tiến đó.

4.6. Quyết định dựa trên bằng chứng

Các quyết định hiệu quả được dựa trên phân tích dữ liệu và thông tin chính xác. Sử dụng dữ liệu giúp giảm rủi ro và tối ưu hóa các nguồn lực. Thu thập và phân tích dữ liệu từ các quá trình, sử dụng công cụ phân tích để đưa ra quyết định, đánh giá và cải tiến dựa trên dữ liệu.

4.7. Quản lý mối quan hệ

Tổ chức cần quản lý mối quan hệ với các bên liên quan, bao gồm nhà cung cấp, đối tác và khách hàng, để tối ưu hóa hiệu suất và tạo ra giá trị bền vững. Xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt với các bên liên quan, hợp tác và chia sẻ thông tin, và phát triển quan hệ đối tác chiến lược.

Các nguyên tắc này là nền tảng cho việc triển khai và duy trì hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000:2015, giúp tổ chức đạt được hiệu quả hoạt động cao và đáp ứng nhu cầu của khách hàng và các bên liên quan.

>> Xem thêm: Khóa học chứng chỉ ISO Online - Hiệu quả

5. ISO 9000:2015 mang lại những lợi ích gì đối với doanh nghiệp?

ISO 9000:2015 mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho doanh nghiệp, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Dưới đây là các lợi ích chính:

Nâng cao uy tín và hình ảnh doanh nghiệp: Việc áp dụng tiêu chuẩn ISO 9000:2015 chứng tỏ cam kết của doanh nghiệp đối với chất lượng, từ đó nâng cao uy tín và hình ảnh trong mắt khách hàng, đối tác và các bên liên quan. Sử dụng chứng nhận ISO 9000:2015 trong các chiến dịch marketing và quan hệ công chúng để thu hút khách hàng mới và giữ chân khách hàng hiện tại.

Cải thiện sự hài lòng của khách hàng: Tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp hiểu rõ nhu cầu và mong đợi của khách hàng, từ đó cung cấp sản phẩm và dịch vụ đáp ứng tốt hơn các yêu cầu đó. Thu thập và phân tích phản hồi từ khách hàng, liên tục cải tiến chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

Tăng cường hiệu quả và năng suất: ISO 9000:2015 khuyến khích cách tiếp cận theo quá trình và cải tiến liên tục, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất và giảm thiểu lãng phí. Xác định và quản lý các quá trình chính, đo lường và cải thiện hiệu suất của các quy trình này.

Quyết định dựa trên dữ liệu chính xác: Tiêu chuẩn này yêu cầu sử dụng dữ liệu và thông tin chính xác để đưa ra quyết định, giúp doanh nghiệp giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả hoạt động. Thu thập và phân tích dữ liệu từ các quá trình kinh doanh, sử dụng công cụ phân tích để đưa ra quyết định chiến lược.

Nâng cao khả năng cạnh tranh: Doanh nghiệp áp dụng ISO 9000:2015 có thể đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế, từ đó mở rộng cơ hội kinh doanh và nâng cao khả năng cạnh tranh. Sử dụng chứng nhận ISO 9000:2015 để tham gia đấu thầu, mở rộng thị trường xuất khẩu và hợp tác với các đối tác quốc tế.

Cải thiện sự tham gia và phát triển của nhân viên: Tiêu chuẩn này khuyến khích sự tham gia của mọi người và cải thiện môi trường làm việc, giúp nhân viên hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc. Đào tạo và phát triển nhân viên, tạo điều kiện cho họ tham gia vào các hoạt động cải tiến và ghi nhận đóng góp của họ.

Quản lý rủi ro hiệu quả hơn: ISO 9000:2015 đặt trọng tâm vào tư duy dựa trên rủi ro, giúp doanh nghiệp nhận diện và quản lý rủi ro một cách hiệu quả hơn. Đánh giá và quản lý các rủi ro liên quan đến các quá trình kinh doanh, thiết lập các biện pháp phòng ngừa và kế hoạch hành động khi có rủi ro.

Tăng cường mối quan hệ với các bên liên quan: Tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt với khách hàng, nhà cung cấp và các bên liên quan khác. Phát triển các chiến lược hợp tác, chia sẻ thông tin và xây dựng quan hệ đối tác chiến lược với các bên liên quan.

Tóm lại, việc áp dụng ISO 9000:2015 mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, từ việc nâng cao uy tín và hình ảnh, cải thiện sự hài lòng của khách hàng, tăng cường hiệu quả và năng suất, đến việc quản lý rủi ro và phát triển nhân viên. Những lợi ích này giúp doanh nghiệp đạt được sự thành công bền vững trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh.

>> Xem thêm: Giấy chứng nhận ISO 9001 là gì? Giải đáp thắc mắc

6. Một số câu hỏi thường gặp

ISO 9000:2015 là gì?

ISO 9000:2015 là một tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng (QMS), cung cấp các nguyên tắc cơ bản và thuật ngữ liên quan để giúp các tổ chức cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ của mình.

Các tiêu chuẩn chính trong bộ ISO 9000:2015 gồm những gì?

Các tiêu chuẩn chính bao gồm ISO 9000:2015 (nguyên tắc và thuật ngữ), ISO 9001:2015 (yêu cầu hệ thống quản lý chất lượng), ISO 9004:2018 (hướng dẫn để đạt được thành công lâu dài), và ISO 19011:2018 (hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý).

ISO 9000:2015 mang lại những lợi ích gì cho doanh nghiệp?

ISO 9000:2015 giúp nâng cao uy tín doanh nghiệp, cải thiện sự hài lòng của khách hàng, tăng cường hiệu quả và năng suất, quản lý rủi ro hiệu quả và cải thiện mối quan hệ với các bên liên quan.

Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp được khái niệm về ISO 9000:2015 là gì và bộ tiêu chuẩn này bao gồm những gì cho quý khách hàng trong quá trình tìm hiểu về ISO 9000:2015. Công ty Luật ACC sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp mọi thắc mắc, vấn đề của quý khách hàng, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn ngay hôm nay.