Đại diện ngoài tố tụng là gì?

Trong lĩnh vực pháp lý, việc hiểu rõ các loại hình đại diện có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của cá nhân và tổ chức. Một trong những hình thức đó là đại diện ngoài tố tụng – khái niệm đang ngày càng được quan tâm trong các giao dịch, thủ tục pháp lý. Vậy đại diện ngoài tố tụng là gì? Với kinh nghiệm chuyên sâu trong tư vấn pháp luật, Công ty Luật ACC sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về khái niệm này qua bài viết dưới đây.

Đại diện ngoài tố tụng là gì?

1. Đại diện ngoài tố tụng là gì?

Đại diện ngoài tố tụng là một dịch vụ pháp lý mà người đại diện, thường là luật sư hoặc trợ giúp viên pháp lý, thay mặt cho cá nhân, tổ chức thực hiện các quyền và nghĩa vụ của họ mà không cần tham gia vào quy trình tố tụng tại tòa án. Thay vì giải quyết tranh chấp thông qua các phiên xét xử, đại diện ngoài tố tụng giúp xử lý công việc qua các thủ tục, giao dịch dân sự, thương mại, hoặc hành chính. Đây là hoạt động đại diện theo ủy quyền, trong đó luật sư hoặc người đại diện thực hiện công việc thay cho khách hàng theo đúng pháp luật, bao gồm việc thương lượng, ký kết hợp đồng hoặc quản lý tài sản.

Dựa trên các quy định pháp luật như Luật Trợ giúp pháp lý 2017 và Luật Luật sư 2006, đại diện ngoài tố tụng có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp người dân bảo vệ quyền lợi mà không phải trực tiếp tham gia vào quy trình tố tụng phức tạp. Hoạt động này giúp tiết kiệm thời gian và công sức, nhất là với những người không có chuyên môn về pháp lý hoặc không đủ thời gian để tự mình tham gia các thủ tục pháp lý.

Việc thuê đại diện ngoài tố tụng cũng là một giải pháp hiệu quả giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo quyền lợi cho cá nhân, tổ chức khi tham gia các giao dịch, thủ tục pháp lý. Nhờ đó, người ủy quyền có thể tập trung vào công việc chuyên môn của mình, đồng thời tránh được những khó khăn trong việc tiếp cận các quy định pháp luật phức tạp.

>> Bạn có thể xem thêm bài viết: Cố vấn pháp lý học ngành gì? 

2. Đặc điểm của đại diện ngoài tố tụng 

• Phạm vi hẹp và giới hạn: Đại diện ngoài tố tụng chỉ thực hiện quyền và nghĩa vụ của khách hàng với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể.

• Ủy quyền hợp pháp: Đại diện được xác lập qua hợp đồng ủy quyền, đảm bảo tính hợp pháp giữa các bên.
• Cơ quan nhà nước là bên thứ ba: Người đại diện thực hiện công việc pháp lý thay mặt khách hàng với cơ quan chính quyền.
• Trợ giúp pháp lý: Trong trường hợp trợ giúp pháp lý, phạm vi đại diện giới hạn ở các quyền, nghĩa vụ của người cần trợ giúp.
• Đối tượng yếu thế: Người đại diện ngoài tố tụng thường là người có hoàn cảnh khó khăn như người cao tuổi, khuyết tật, hoặc yếu thế.
• Thù lao: Luật sư nhận thù lao từ nhà nước, mức 0,31 lương cơ sở cho mỗi buổi làm việc, tối đa 20 buổi. Trợ giúp viên pháp lý nhận 20% thù lao của luật sư.

Nhìn chung, đại diện ngoài tố tụng là hoạt động cần thiết nhằm bảo vệ quyền lợi của những người cần trợ giúp pháp lý, giúp họ có tiếng nói và quyền lợi hợp pháp trong các thủ tục hành chính, mà không phải trực tiếp tham gia.

3. Thời hạn đại diện ngoài tố tụng 

3.1. Thời hạn đại diện ngoài tố tụng

Đại diện ngoài tố tụng được xác lập khi người được trợ giúp pháp lý có nhu cầu và tổ chức trợ giúp pháp lý cử người đại diện theo đúng quy trình. Thời hạn ủy quyền thông thường kéo dài 01 năm kể từ thời điểm bắt đầu nếu không có thỏa thuận khác hoặc quy định đặc biệt từ pháp luật. Điều này có nghĩa là người đại diện sẽ thực hiện công việc nhân danh người được đại diện trong thời gian này, trừ khi có các điều kiện làm chấm dứt ủy quyền.

Ngoài ra, nếu người đại diện muốn ủy quyền lại công việc này, họ phải nhận được sự đồng ý từ người ủy quyền và đảm bảo rằng văn bản ủy quyền lại phù hợp với hợp đồng ủy quyền chính, không vượt quá phạm vi công việc được giao.

3.2. Thời điểm bắt đầu và chấm dứt đại diện ngoài tố tụng

(a); Thời điểm bắt đầu

 Thời điểm này được xác lập sau khi tổ chức trợ giúp pháp lý tiếp nhận yêu cầu trợ giúp. Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ khi thụ lý vụ việc, tổ chức trợ giúp phải cử người đại diện ngoài tố tụng cho người được trợ giúp. Việc cử đại diện phải lập thành văn bản và gửi đến người được trợ giúp pháp lý.

(b); Thời điểm chấm dứt

Đại diện ngoài tố tụng có thể chấm dứt khi:

• Thỏa thuận giữa hai bên kết thúc hoặc thời hạn ủy quyền đã hết.
• Công việc được ủy quyền đã hoàn thành.
• Một bên đơn phương chấm dứt ủy quyền, hoặc do các lý do khác như người đại diện không còn đủ điều kiện pháp lý, người đại diện hoặc người được đại diện qua đời, hoặc có căn cứ khác khiến đại diện không thể thực hiện được.

Thời điểm đơn phương chấm dứt đại diện ngoài tố tụng được thực hiện như sau:

• Nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền có thù lao, có thể chấm dứt bất cứ lúc nào, nhưng bên chấm dứt phải bồi thường thiệt hại nếu có.
• Nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng không thù lao, cũng có thể chấm dứt bất cứ lúc nào, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý và thông báo với bên thứ ba liên quan.

4. Quyền và nghĩa vụ của đại diện ngoài tố tụng

Trong vai trò đại diện ngoài tố tụng, người đại diện không chỉ được trao một số quyền nhất định mà còn phải tuân thủ những nghĩa vụ rõ ràng nhằm đảm bảo quyền lợi cho bên ủy quyền. Căn cứ vào Điều 18 Luật Trợ giúp pháp lý 2017 và Điều 21 Luật Luật sư 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2012), các quyền cơ bản và nghĩa vụ cơ bản của đại diện ngoài tố tụng được quy định như sau:

4.1. Quyền cơ bản của đại diện ngoài tố tụng

Quyền cơ bản của đại diện ngoài tố tụng

• Yêu cầu cung cấp thông tin và tài liệu cần thiết: Người đại diện có quyền yêu cầu các cơ quan, tổ chức liên quan cung cấp thông tin và tài liệu phục vụ công việc ủy quyền. Điều này giúp họ thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả.
• Thực hiện công việc trong phạm vi ủy quyền: Người đại diện có thể chủ động thực hiện các công việc theo phạm vi đã được ủy quyền, đồng thời được nhận thù lao hoặc chi phí hợp lý theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.

4.2. Nghĩa vụ của đại diện ngoài tố tụng

Nghĩa vụ của đại diện ngoài tố tụng

• Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bên ủy quyền: Người đại diện cần sử dụng các biện pháp hợp pháp để bảo vệ quyền và lợi ích cho người ủy quyền.
• Bảo mật thông tin và quản lý tài liệu: Các tài liệu được giao và thông tin thu thập trong quá trình ủy quyền phải được bảo quản cẩn thận và giữ bí mật.
• Thông báo tình hình công việc: Người đại diện cần thường xuyên cập nhật tiến độ công việc cho bên ủy quyền nhằm đảm bảo tính minh bạch trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
• Thông báo cho cơ quan thứ ba: Khi cần thiết, người đại diện phải thông báo cho bên thứ ba (như cơ quan nhà nước có thẩm quyền) về thời gian và phạm vi của ủy quyền.
• Bồi thường thiệt hại nếu có lỗi: Trong trường hợp có thiệt hại phát sinh từ lỗi trong quá trình thực hiện công việc hoặc thực hiện vượt quá phạm vi ủy quyền, người đại diện phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định pháp luật.
• Giao lại tài sản phát sinh từ công việc ủy quyền: Nếu có bất kỳ tài sản nào phát sinh trong quá trình đại diện, người đại diện cần bàn giao lại cho bên ủy quyền đầy đủ và đúng thời hạn.

5. Các trường hợp đại diện ngoài tố tụng

• Đại diện thực hiện thủ tục hành chính: Hình thức này sử dụng ủy quyền một lần để đại diện thực hiện các thủ tục hành chính. Sau khi công việc hoàn tất, văn bản ủy quyền hết hiệu lực.
• Đại diện giải quyết khiếu nại hành chính: Trợ giúp viên pháp lý hoặc luật sư có thể đại diện cho cá nhân hoặc tổ chức khiếu nại quyết định hành chính, thay mặt họ thực hiện toàn bộ quá trình giải quyết khiếu nại.
• Đại diện trong vụ án dân sự, việc dân sự: Luật sư hoặc trợ giúp viên có thể đại diện cho các bên trong vụ án dân sự hoặc việc dân sự, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của họ được bảo vệ.

Những hình thức này giúp người dân, tổ chức thực hiện quyền lợi pháp lý hiệu quả mà không cần tham gia trực tiếp.

>> Bạn có thể xem thêm bài viết: Người đại diện theo pháp luật là gì?

6. Các dịch vụ pháp lý đại diện ngoài tố tụng tại Công ty Luật ACC

Công ty Luật ACC chuyên cung cấp dịch vụ đại diện ngoài tố tụng cho cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong các tình huống pháp lý phức tạp. Các dịch vụ bao gồm đàm phán và ký kết giao dịch, hòa giải tranh chấp, giải quyết khiếu nại hành chính, đại diện trong giao dịch lao động và thủ tục hành chính, giải quyết tranh chấp hợp đồng, và thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến doanh nghiệp. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp pháp lý tối ưu và hiệu quả cho khách hàng, giúp giải quyết mọi vấn đề pháp lý nhanh chóng và chính xác.

• Đại diện đàm phán và ký kết giao dịch dân sự, thương mại.
• Hòa giải tranh chấp trong các lĩnh vực dân sự, lao động, đất đai.
• Giải quyết tranh chấp hành chính và khiếu nại hành chính.
• Đại diện trong các giao dịch lao động và tranh chấp lao động.
• Thực hiện thủ tục hành chính tại cơ quan nhà nước.
• Đại diện giải quyết tranh chấp hợp đồng và thi hành án.

>> Bạn có thể xem thêm bài viết: Giám định tư pháp là gì? 

7. Người đang tập sự hành nghề luật sư có quyền đại diện ngoài tố tụng không?

Căn cứ theo Điều 14 Luật Luật sư 2006 và sửa đổi bổ sung tại khoản 5 Điều Luật Luật sư sửa đổi 2012, quy định về quyền hạn và nghĩa vụ của người tập sự hành nghề luật sư như sau:

• Theo quy định, người có Giấy chứng nhận tốt nghiệp đào tạo nghề luật sư sẽ được phép tập sự hành nghề tại các tổ chức hành nghề luật sư, với thời gian tập sự kéo dài trong vòng 12 tháng, trừ một số trường hợp đặc biệt. Trong thời gian này, người tập sự phải được luật sư hướng dẫn có ít nhất ba năm kinh nghiệm và chịu trách nhiệm hướng dẫn các hoạt động nghề nghiệp của người tập sự.
• Mặc dù người tập sự có thể tham gia cùng luật sư hướng dẫn trong các hoạt động như gặp gỡ đương sự, nghiên cứu hồ sơ vụ án, hoặc thu thập tài liệu, tuy nhiên, họ không được phép đại diện trong các phiên tòa hay ký các văn bản tư vấn pháp luật. Tuy nhiên, người tập sự có thể thực hiện đại diện ngoài tố tụng theo sự phân công của luật sư hướng dẫn, với điều kiện là có sự đồng ý từ khách hàng. Trong trường hợp này, luật sư hướng dẫn vẫn phải giám sát và chịu trách nhiệm về các hoạt động của người tập sự.

Điều này cho phép người tập sự có cơ hội thực hành các dịch vụ pháp lý ngoài tố tụng, đồng thời học hỏi và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp dưới sự giám sát chặt chẽ của luật sư hướng dẫn.

8. Câu hỏi thường gặp

Đại diện ngoài tố tụng có thể đại diện cho doanh nghiệp trong các vụ kiện tại tòa án không?

Không, người đại diện ngoài tố tụng chỉ có quyền đại diện cho doanh nghiệp trong các vấn đề ngoài tố tụng. Nếu có vụ kiện tại tòa án, doanh nghiệp cần người đại diện hợp pháp khác, như người đại diện theo pháp luật hoặc luật sư.

Thời gian ủy quyền đại diện ngoài tố tụng có thể kéo dài bao lâu?

Thông thường 1 năm, trừ khi có thỏa thuận khác hoặc quy định đặc biệt, và có thể chấm dứt sớm nếu công việc được ủy quyền đã hoàn thành.

Đại diện ngoài tố tụng có phải là người thay mặt khách hàng tham gia tố tụng tại tòa án không?

Không, đại diện ngoài tố tụng không tham gia vào các phiên xét xử mà chỉ thực hiện các công việc pháp lý như ký kết hợp đồng, đàm phán giao dịch hoặc xử lý các thủ tục hành chính.

Trên đây là những thông tin quan trọng mà bạn cần biết về đại diện ngoài tố tụng. Nếu bạn cần thêm thông tin chi tiết, hãy liên hệ Công ty Luật ACC để được tư vấn chuyên sâu hơn về tìm hiểu sâu hơn về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.