Chi phí biến đổi là gì? Công thức tính chi phí biến đổi

Trong kinh doanh, chi phí có vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến lợi nhuận và sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Chi phí biến đổi là loại chi phí thay đổi theo hoạt động của doanh nghiệp, như số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ. Chi phí này tăng khi sản xuất nhiều hơn và giảm khi sản xuất ít hơn. Vậy thực chất chi phí biến đổi là gì? Hãy cùng ACC tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Chi phí biến đổi là gì? Công thức tính chi phí biến đổi

1. Chi phí biến đổi là gì?

Chi phí biến đổi là các chi phí trong kinh doanh mà thay đổi theo mức độ sản xuất hoặc doanh thu bán hàng. Điều này có nghĩa là khi mức độ sản xuất hoặc doanh thu tăng lên, chi phí biến đổi cũng sẽ tăng theo và ngược lại, khi mức độ sản xuất hoặc doanh thu giảm đi, chi phí biến đổi cũng sẽ giảm.

Ví dụ về các loại chi phí biến đổi bao gồm chi phí nguyên liệu trực tiếp, chi phí lao động trực tiếp, chi phí vận chuyển và chi phí marketing. Những khoản chi phí này thường liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất hoặc bán hàng, và sẽ thay đổi tùy thuộc vào số lượng sản phẩm được sản xuất hoặc bán ra.

Quản lý chi phí biến đổi là một phần quan trọng của chiến lược kinh doanh, vì nó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Bằng cách kiểm soát và quản lý chi phí biến đổi, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của mình và đảm bảo sự cân đối giữa chi phí và lợi nhuận.

2. Các yếu tố tác động đến chi phí biến đổi

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến chi phí biến đổi bao gồm:

- Mức độ sản xuất hoặc doanh thu bán hàng: Đây là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến chi phí biến đổi. Khi sản lượng sản xuất hoặc doanh thu bán hàng tăng lên, các chi phí biến đổi liên quan đến sản xuất hoặc bán hàng cũng sẽ tăng theo. Ví dụ: một nhà máy sản xuất bánh quy sẽ phải chi nhiều tiền hơn cho nguyên liệu, bao bì và nhân công nếu họ sản xuất nhiều bánh quy hơn.

- Giá thành nguyên vật liệu: Giá thành nguyên vật liệu cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chi phí biến đổi. Nếu giá thành nguyên vật liệu tăng, chi phí biến đổi sẽ tăng lên. Ví dụ: giá thép tăng sẽ dẫn đến chi phí sản xuất ô tô cao hơn.

- Lao động trực tiếp: Chi phí lao động trực tiếp bao gồm tiền lương, phụ cấp và bảo hiểm cho công nhân sản xuất. Chi phí này sẽ tăng lên khi doanh nghiệp sản xuất nhiều sản phẩm hơn vì họ cần thuê thêm nhân công.

- Chi phí vận chuyển: Chi phí vận chuyển bao gồm chi phí vận chuyển sản phẩm từ nhà máy đến khách hàng. Chi phí này sẽ tăng lên khi doanh nghiệp bán được nhiều sản phẩm hơn vì họ cần vận chuyển nhiều sản phẩm hơn.

Các yếu tố tác động đến chi phí biến đổi

- Các yếu tố khác: Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến chi phí biến đổi bao gồm:

• Giá thuê mặt bằng: Doanh nghiệp phải trả nhiều tiền thuê mặt bằng hơn nếu họ cần nhiều không gian hơn để sản xuất hoặc lưu trữ hàng hóa.
• Chi phí năng lượng: Chi phí năng lượng bao gồm chi phí điện, nước và khí đốt. Chi phí này sẽ tăng lên khi doanh nghiệp sử dụng nhiều năng lượng hơn.
• Chi phí quảng cáo: Chi phí quảng cáo bao gồm chi phí cho các chiến dịch quảng cáo trên truyền hình, báo chí và internet. Chi phí này sẽ tăng lên khi doanh nghiệp muốn tiếp cận nhiều khách hàng tiềm năng hơn.
• Chi phí bảo trì: Chi phí bảo trì bao gồm chi phí sửa chữa và bảo dưỡng máy móc thiết bị. Chi phí này sẽ tăng lên khi máy móc thiết bị cũ đi hoặc được sử dụng nhiều hơn.

3. Công thức tính chi phí biến đổi

Chi phí biến đổi (VC) là khoản chi phí thay đổi theo mức độ hoạt động của doanh nghiệp. Công thức tính chi phí biến đổi đơn giản như sau:

VC = Q x AVC

Trong đó:

• VC: Chi phí biến đổi
• Q: Tổng số lượng đầu ra (sản phẩm hoặc dịch vụ)
• AVC: Chi phí biến đổi trung bình trên một đơn vị đầu ra

Ví dụ:

Giả sử một công ty sản xuất giày dép có chi phí biến đổi trung bình cho mỗi đôi giày là 20.000 đồng. Trong tháng này, công ty sản xuất 10.000 đôi giày. Vậy chi phí biến đổi trong tháng này của công ty sẽ là:

VC = 10.000 đôi giày x 20.000 đồng/đôi giày = 200.000.000 đồng

Giải thích:

• Chi phí biến đổi trung bình (AVC): Là chi phí biến đổi chia cho số lượng sản phẩm được sản xuất. AVC có thể được tính bằng cách theo dõi các khoản chi phí biến đổi và số lượng sản phẩm được sản xuất trong một khoảng thời gian nhất định.
• Tổng số lượng đầu ra (Q): Là số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ được sản xuất trong một khoảng thời gian nhất định.

Công thức tính chi phí biến đổi

4. Tác động của chi phí biến đổi tới doanh nghiệp

Tác động của chi phí biến đổi đối với doanh nghiệp có thể làm thay đổi đáng kể trong hoạt động kinh doanh của họ. Bởi vì chi phí biến đổi chặt chẽ liên quan đến sản lượng hoặc doanh số, bất kỳ biến động nào trong các yếu tố này cũng có thể tạo ra sự biến đổi trong chi phí biến đổi. Dưới đây là một số ảnh hưởng cụ thể nó ảnh hưởng đến :

• Lợi nhuận: Sự tăng chi phí biến đổi có thể làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp, đặc biệt là khi giá bán của sản phẩm hoặc dịch vụ không tăng tương ứng. Điều này có thể dẫn đến giảm biên lợi nhuận và nếu diễn biến này kéo dài, doanh nghiệp có thể mất lợi nhuận.
• Tính linh hoạt: Chi phí biến đổi có thể mang lại tính linh hoạt cho việc quản lý chi phí. Với khả năng biến đổi dựa trên sản lượng hoặc doanh số, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chi phí của mình phù hợp. Ví dụ, nếu doanh số giảm, doanh nghiệp có thể giảm chi phí biến đổi bằng cách sản xuất ít hơn, từ đó duy trì lợi nhuận.
• Lợi thế cạnh tranh: Quản lý chi phí biến đổi hiệu quả có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh. Bằng cách giữ chi phí biến đổi ở mức thấp, doanh nghiệp có thể cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ với giá cạnh tranh hơn, thu hút khách hàng và tăng doanh số.
• Quản lý rủi ro: Hiểu rõ tác động của chi phí biến đổi giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro tốt hơn. Nếu một doanh nghiệp phụ thuộc quá nhiều vào một sản phẩm có chi phí biến đổi cao, bất kỳ biến động nào về nhu cầu hoặc sản xuất cũng có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận. Do đó, doanh nghiệp cần nhận biết và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến chi phí biến đổi.

5. Làm thế nào để quản lý chi phí biến đổi hiệu quả?

Quản lý chi phí biến đổi hiệu quả là một phần thiết yếu để vận hành thành công một doanh nghiệp. Dưới đây là một số phương pháp chính mà doanh nghiệp có thể sử dụng:

5.1 Xác định chi phí biến đổi

• Bước đầu tiên trong việc quản lý chi phí biến đổi là xác định chúng một cách rõ ràng. Chi phí biến đổi là những khoản chi phí thay đổi theo mức độ hoạt động của doanh nghiệp, ví dụ như chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí lao động trực tiếp, hoa hồng bán hàng và chi phí vận chuyển.
• Doanh nghiệp có thể xác định chi phí biến đổi bằng cách theo dõi các khoản chi phí liên quan đến sản xuất hoặc bán hàng sản phẩm/dịch vụ trong một khoảng thời gian nhất định.
• Việc xác định chính xác các khoản chi phí biến đổi sẽ giúp doanh nghiệp tập trung vào những lĩnh vực có thể tiết kiệm chi phí hiệu quả nhất.

5.2 Theo dõi và phân tích chi phí

• Doanh nghiệp cần theo dõi chặt chẽ các khoản chi phí biến đổi trên cơ sở thường xuyên để có thể xác định những xu hướng thay đổi và kịp thời điều chỉnh các biện pháp quản lý chi phí.
• Việc phân tích chi phí biến đổi theo sản phẩm, dịch vụ, bộ phận hoặc theo từng giai đoạn sản xuất/kinh doanh sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan và chi tiết hơn về hiệu quả sử dụng chi phí, từ đó đưa ra các quyết định điều chỉnh phù hợp.

Theo dõi và phân tích chi phí

5.3 Áp dụng các biện pháp tiết kiệm chi phí

Có rất nhiều biện pháp tiết kiệm chi phí biến đổi mà doanh nghiệp có thể áp dụng, bao gồm:

• Tìm kiếm nhà cung cấp nguyên vật liệu giá rẻ hơn: Doanh nghiệp nên thường xuyên so sánh giá cả từ các nhà cung cấp khác nhau để lựa chọn nhà cung cấp có giá cả cạnh tranh nhất.
• Đàm phán lại giá cả với nhà cung cấp: Doanh nghiệp có thể đàm phán lại giá cả với nhà cung cấp hiện tại để giảm giá thành nguyên vật liệu, dịch vụ đầu vào.
• Sử dụng nguyên vật liệu thay thế: Doanh nghiệp có thể tìm kiếm các nguồn nguyên vật liệu thay thế có giá thành rẻ hơn hoặc chất lượng tương đương mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm/dịch vụ.
• Nâng cao năng suất lao động: Doanh nghiệp có thể đầu tư vào đào tạo nhân viên, áp dụng các công nghệ tiên tiến, cải tiến quy trình sản xuất để nâng cao năng suất lao động, từ đó giảm chi phí lao động trực tiếp.
• Tối ưu hóa quy trình vận chuyển: Doanh nghiệp có thể tối ưu hóa lộ trình vận chuyển, sử dụng phương tiện vận tải phù hợp, hợp tác với các nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển uy tín để giảm chi phí vận chuyển.
• Tiết kiệm năng lượng: Doanh nghiệp có thể sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng, tắt các thiết bị khi không sử dụng, áp dụng các biện pháp chống lãng phí năng lượng để giảm chi phí điện, nước, nhiên liệu.

5.4 Sử dụng công nghệ tiên tiến

• Công nghệ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp quản lý chi phí biến đổi hiệu quả. Doanh nghiệp có thể ứng dụng các phần mềm quản lý kho hàng, quản lý sản xuất, quản lý chi phí để tự động hóa các quy trình thủ công, theo dõi và phân tích chi phí hiệu quả hơn, từ đó đưa ra các quyết định điều chỉnh chi phí phù hợp.
• Việc sử dụng các công nghệ tiên tiến như tự động hóa, robot, trí tuệ nhân tạo cũng có thể giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất lao động, giảm thiểu lãng phí, từ đó góp phần tiết kiệm chi phí biến đổi.

5.5 Xây dựng văn hóa tiết kiệm

• Doanh nghiệp cần xây dựng văn hóa tiết kiệm trong toàn tổ chức bằng cách nâng cao nhận thức của cán bộ nhân viên về tầm quan trọng của việc quản lý chi phí biến đổi.
• Doanh nghiệp có thể khuyến khích cán bộ nhân viên đưa ra các sáng kiến tiết kiệm chi phí, đồng thời khen thưởng những cá nhân, tập thể có thành tích tiết kiệm chi phí hiệu quả.

Xây dựng văn hóa tiết kiệm

5.6 Theo dõi và đánh giá hiệu quả

• Doanh nghiệp cần theo dõi và đánh giá hiệu quả thường xuyên các biện pháp quản lý chi phí biến đổi đã áp dụng để điều chỉnh và cải thiện khi cần thiết.
• Việc theo dõi và đánh giá hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp xác định được những biện pháp mang lại hiệu quả cao, từ đó tập trung nguồn lực vào những biện pháp này để đạt.

6. Phân biệt chi phí cố định và chi phí biến đổi

Hãy tưởng tượng bạn đang điều hành một quán cà phê. Bạn sẽ có hai loại chi phí chính:

• Chi phí cố định: giống như tiền thuê nhà, tiền điện, tiền nước, tiền lương nhân viên,... Những khoản chi phí này không thay đổi dù bạn bán được bao nhiêu ly cà phê. Cho dù bạn bán được 10 ly hay 100 ly mỗi ngày, các khoản chi phí này vẫn sẽ như vậy.
• Chi phí biến đổi: phụ thuộc vào số lượng cà phê bạn bán. Ví dụ như sữa, đường, đá, cà phê,... Càng bán nhiều cà phê, bạn càng cần mua nhiều nguyên liệu hơn, dẫn đến chi phí biến đổi tăng lên.

Bảng so sánh:

Lưu ý:

• Việc phân biệt chi phí cố định và chi phí biến đổi không phải lúc nào cũng dễ dàng. Một số khoản chi phí có thể có đặc điểm của cả hai loại chi phí.
• Doanh nghiệp cần phân biệt rõ ràng hai loại chi phí này để có thể lập kế hoạch chi tiêu hiệu quả, tính giá thành sản phẩm hợp lý và đưa ra quyết định sản xuất, kinh doanh sáng suốt.

Bài viết trên, đã cung cấp toàn bộ thông tin về chi phí biến đổi là gì? Mà ACC thu thập được. Hy vọng những thông tin này giúp ích được cho bạn trong việc tìm kiếm thông tin về khái niệm trên. Xin cảm ơn vì đã theo dõi.