Hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính tổng hợp

Báo cáo tài chính tổng hợp nhằm cung cấp thông tin về tình hình tài chính, kết quả hoạt động, các luồng tiền từ hoạt động và các thông tin thuyết minh báo cáo tài chính của đơn vị cấp trên như của một đơn vị kế toán độc lập. Qua bài viết, Công ty Luật ACC sẽ hướng dẫn quý khách hàng lập  cách lập báo cáo tài chính tổng hợp một cách chi tiết và hiệu quả nhất. 

Hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính tổng hợp

1. Báo cáo tài chính tổng hợp là gì?

Báo cáo tài chính tổng hợp là báo cáo tài chính hợp nhất của công ty mẹ và các công ty con được lập theo phương pháp vốn chủ sở hữu. Báo cáo này phản ánh tình hình tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh và dòng tiền của tập đoàn kinh tế trong một kỳ kế toán nhất định. 

2. Nguyên tắc lập báo cáo tài chính tổng hợp

Nguyên tắc lập báo cáo tài chính tổng hợp

Theo quy định của Thông tư 99/2018/TT-BTC, yêu cầu và nguyên tắc lập báo cáo tài chính tổng hợp như sau:

• Báo cáo tài chính tổng hợp được lập sau khi kết thúc kỳ kế toán năm (vào thời điểm 31/12 hàng năm).

Báo cáo của các đơn vị kế toán cấp dưới được sử dụng làm căn cứ lập báo cáo tài chính tổng hợp phải được lập cho cùng một kỳ báo cáo với báo cáo tài chính tổng hợp, trường hợp ngày kết thúc kỳ kế toán khác ngày 31/12 thì đơn vị kế toán cấp dưới phải lập và gửi các báo cáo cho mục đích tổng hợp báo cáo theo quy định của Thông tư này.

• Báo cáo tài chính tổng hợp của đơn vị kế toán cấp trên phải được tổng hợp đầy đủ, bao gồm thông tin tài chính của tất cả đơn vị kế toán cấp dưới trực thuộc theo quy định; trong đó các chỉ tiêu tài sản, nợ phải trả, tài sản thuần, doanh thu, chi phí và các luồng tiền của đơn vị kế toán cấp trên được trình bày trên các biểu mẫu báo cáo tương ứng giống như là các báo cáo của một đơn vị kế toán độc lập.
• Báo cáo tài chính tổng hợp của đơn vị kế toán cấp trên được hợp cộng theo các chỉ tiêu tương ứng trên cơ sở số liệu báo cáo tài chính riêng của các đơn vị kế toán cơ sở thực hiện chế độ kế toán hành chính sự nghiệp và báo cáo tài chính tổng hợp của đơn vị kế toán trung gian thuộc phạm vi lập báo cáo tài chính tổng hợp, sau đó loại trừ các giao dịch nội bộ trong phạm vi đơn vị lập báo cáo theo quy định tại Thông tư này.
• Thông tin tài chính của các đơn vị kế toán cấp dưới thực hiện chế độ kế toán khác (ngoài chế độ kế toán hành chính sự nghiệp) phải tổng hợp vào báo cáo tài chính tổng hợp của đơn vị cấp trên bao gồm số liệu tài sản thuần và thặng dư/thâm hụt (hoặc lợi nhuận sau thuế) của đơn vị trong năm.

Việc lập báo cáo tài chính tổng hợp được quy định tại Điều 16 Thông tư 99/2018/TT-BTC cụ thể như sau:

• Đối với báo cáo tình hình tài chính tổng hợp, báo cáo kết quả hoạt động tổng hợp: Các chỉ tiêu chi tiết được lập trên cơ sở số liệu từ Bảng tổng hợp các chỉ tiêu báo cáo tài chính. 
• Đối với báo cáo lưu chuyển tiền tệ tổng hợp thì luồng tiền từ hoạt động chính được lập theo phương pháp gián tiếp, căn cứ số liệu trên Báo cáo tình hình tài chính tổng hợp và Báo cáo kết quả hoạt động tổng hợp cùng kỳ của đơn vị. Luồng tiền từ hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính được lập trên cơ sở Bảng tổng hợp các chỉ tiêu báo cáo tài chính. 

>>> Xem thêm về Nguyên tắc lập báo cáo tài chính qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

3. Hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính tổng hợp

Dưới đây là hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính tổng hợp:

Bước 1: Chuẩn bị dữ liệu

• Thu thập đầy đủ báo cáo tài chính riêng lẻ của công ty mẹ và các công ty con trong kỳ kế toán cần lập báo cáo tài chính tổng hợp.
• Kiểm tra tính chính xác và đầy đủ thông tin của báo cáo tài chính riêng lẻ.
• Sắp xếp và phân loại các khoản mục tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí của công ty mẹ và các công ty con theo đúng nguyên tắc và quy định của chuẩn mực kế toán Việt Nam.

Bước 2: Hạch toán các khoản điều chỉnh

Hạch toán các khoản điều chỉnh cần thiết để loại bỏ các giao dịch nội bộ giữa công ty mẹ và các công ty con, đảm bảo báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh tình hình tài chính của tập đoàn kinh tế như một thực thể kinh tế thống nhất.

Các khoản điều chỉnh phổ biến bao gồm:

• Loại bỏ doanh thu và chi phí phát sinh từ giao dịch nội bộ giữa công ty mẹ và các công ty con.
• Loại bỏ lợi nhuận hoặc lỗ phát sinh từ việc công ty mẹ mua lại cổ phần của các công ty con.
• Điều chỉnh giá trị tài sản cố định và các khoản đầu tư của công ty mẹ vào các công ty con theo giá trị hợp lý tại thời điểm hợp nhất.

Bước 3: Lập báo cáo tài chính tổng hợp

Lập bảng cân đối kế toán tổng hợp:

• Cộng các khoản mục tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của công ty mẹ và các công ty con sau khi đã điều chỉnh.
• Đảm bảo tổng tài sản bằng tổng nguồn vốn.

Lập báo cáo kết quả kinh doanh tổng hợp:

• Cộng các khoản doanh thu và chi phí của công ty mẹ và các công ty con sau khi đã điều chỉnh.
• Xác định lợi nhuận hoặc lỗ ròng của tập đoàn kinh tế.

Lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ tổng hợp:

• Phản ánh dòng tiền chảy vào và chảy ra của tập đoàn kinh tế trong kỳ kế toán.

Lập bảng chú thích báo cáo tài chính tổng hợp:

• Cung cấp thông tin chi tiết bổ sung cho các khoản mục trong báo cáo tài chính tổng hợp.

Bước 4: Kiểm tra và trình bày báo cáo tài chính tổng hợp

• Kiểm tra lại tính chính xác và đầy đủ thông tin của báo cáo tài chính tổng hợp.
• Trình bày báo cáo tài chính tổng hợp theo đúng mẫu biểu quy định tại chuẩn mực kế toán Việt Nam.
• Ký tên và đóng dấu xác nhận vào báo cáo tài chính tổng hợp.

>>> Xem thêm về Hướng dẫn cách lập bảng báo cáo tình hình tài chính qua bài viết của Công ty Luật ACC nhé.

4. Thời hạn nộp báo cáo tài chính tổng hợp

Thời hạn nộp báo cáo tài chính tổng hợp thường được quy định bởi các cơ quan quản lý thuế và các quy định pháp lý tại từng quốc gia hoặc vùng lãnh thổ cụ thể. Tuy nhiên, ở nhiều nơi thời hạn này thường là vào ngày cuối cùng của năm tài chính, tức là ngày 31 tháng 12 hàng năm.

Việc nộp báo cáo tài chính tổng hợp đúng thời hạn là rất quan trọng để đảm bảo sự tuân thủ các quy định pháp lý và tránh các hậu quả phạt lớn từ cơ quan quản lý. Điều này cũng giúp đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin tài chính được công bố.

5. Câu hỏi thường gặp 

Quy trình lập báo cáo tài chính tổng hợp gồm những bước nào?

Bao gồm các giai đoạn từ thu thập dữ liệu từ các đơn vị kế toán cấp dưới, tổng hợp thông tin, xử lý các giao dịch nội bộ, và cuối cùng là lập báo cáo tài chính tổng hợp.

Làm thế nào để tổ chức dữ liệu cho báo cáo tài chính tổng hợp một cách hiệu quả?

Phương pháp tổ chức dữ liệu bao gồm việc sử dụng các biểu mẫu chuẩn, cấu trúc các bảng tính, và đảm bảo tính nhất quán và chính xác của dữ liệu từ các đơn vị kế toán cấp dưới.

Các biểu mẫu và báo cáo tài chính cần thiết khi lập báo cáo tài chính tổng hợp là gì?

Bao gồm Bảng tổng hợp các chỉ tiêu báo cáo tài chính, Bảng tổng hợp bổ sung thông tin tài chính, Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Các công cụ và phần mềm nào hỗ trợ việc lập báo cáo tài chính tổng hợp?

Các công cụ như Excel, phần mềm kế toán như SAP, QuickBooks, hoặc các phần mềm ERP được sử dụng rộng rãi để lập báo cáo tài chính tổng hợp và quản lý dữ liệu tài chính.

Trên đây là toàn bộ thông tin tư vấn của Công ty Luật ACC liên quan đến hướng dẫn cách lập báo cáo tài chính tổng hợp. Chúng tôi hy vọng nhận được nhiều ý kiến đóng góp của quý khách hàng trên cả nước để chúng tôi ngày một chuyên nghiệp hơn.