Các hình thức làm việc của lao động nước ngoài tại Việt Nam

Là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh chóng và mở cửa với quốc tế, Việt Nam thu hút ngày càng nhiều lao động nước ngoài đến làm việc. Các hình thức làm việc của lao động nước ngoài tại Việt Nam không chỉ đa dạng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Trong bối cảnh này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về Các hình thức làm việc của lao động nước ngoài tại Việt Nam và những điều quan trọng liên quan đến quy định và quản lý lao động quốc tế trong nước.

Điều kiện để người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam

I. Điều kiện để người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam

Điều kiện để người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo Điều 151 Bộ luật Lao động 2019 như sau:

• Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam là người có quốc tịch nước ngoài và phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

• Đủ 18 tuổi trở lên và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
• Có trình độ chuyên môn, kỹ thuật, tay nghề, kinh nghiệm làm việc; có đủ sức khỏe theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế;
• Không phải là người đang trong thời gian chấp hành hình phạt hoặc chưa được xóa án tích hoặc đang trong thời gian bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật nước ngoài hoặc pháp luật Việt Nam;
• Có giấy phép lao động do cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam cấp, trừ trường hợp quy định tại Điều 154 Bộ luật Lao động 2019.

• Thời hạn của hợp đồng lao động đối với người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam không được vượt quá thời hạn của Giấy phép lao động. Khi sử dụng người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam, hai bên có thể thỏa thuận giao kết nhiều lần hợp đồng lao động xác định thời hạn.
• Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam phải tuân theo pháp luật lao động Việt Nam và được pháp luật Việt Nam bảo vệ, trừ trường hợp điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác.

II. Các hình thức làm việc của người lao động nước ngoài tại Việt Nam

Theo khoản 1 Điều 2 Nghị định 152/2020/NĐ-CP thì lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam (gọi tắt là người lao động nước ngoài) theo các hình thức sau đây:

• Thực hiện hợp đồng lao động;
• Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp;
• Thực hiện các loại hợp đồng hoặc thỏa thuận về kinh tế, thương mại, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, khoa học kỹ thuật, văn hóa, thể thao, giáo dục, giáo dục nghề nghiệp và y tế;
• Nhà cung cấp dịch vụ theo hợp đồng;
• Chào bán dịch vụ;
• Làm việc cho tổ chức phi chính phủ nước ngoài, tổ chức quốc tế tại Việt Nam được phép hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam;
• Tình nguyện viên;
• Người chịu trách nhiệm thành lập hiện diện thương mại;
• Nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia, lao động kỹ thuật;
• Tham gia thực hiện các gói thầu, dự án tại Việt Nam;
• Thân nhân thành viên cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam được phép làm việc tại Việt Nam theo quy định tại điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Điều kiện tuyển dụng, sử dụng người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam

III. Điều kiện tuyển dụng, sử dụng người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam

Điều kiện tuyển dụng, sử dụng người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo Điều 152 Bộ luật Lao động 2019 như sau:

• Doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân, nhà thầu chỉ được tuyển dụng người lao động nước ngoài vào làm vị trí công việc quản lý, điều hành, chuyên gia và lao động kỹ thuật mà người lao động Việt Nam chưa đáp ứng được theo nhu cầu sản xuất, kinh doanh.
• Doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân trước khi tuyển dụng người lao động nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam phải giải trình nhu cầu sử dụng lao động và được sự chấp thuận bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Nhà thầu trước khi tuyển và sử dụng lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam phải kê khai cụ thể các vị trí công việc, trình độ chuyên môn, kỹ thuật, kinh nghiệm làm việc, thời gian làm việc cần sử dụng lao động nước ngoài để thực hiện gói thầu và được sự chấp thuận bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

IV. Trường hợp không thuộc diện cấp giấy phép lao động

Các trường hợp người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động:

[1] Là Trưởng văn phòng đại diện, dự án, hoặc chịu trách nhiệm chính về hoạt động của tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam;

[2] Vào Việt Nam với thời hạn dưới 03 tháng để thực hiện chào bán dịch vụ;

[3] Vào Việt Nam với thời hạn dưới 03 tháng để xử lý sự cố, tình huống kỹ thuật, công nghệ phức tạp nảy sinh làm ảnh hưởng hoặc có nguy cơ ảnh hưởng tới sản xuất, kinh doanh mà các chuyên gia Việt Nam và các chuyên gia nước ngoài hiện đang ở Việt Nam không xử lý được;

[4] Là luật sư nước ngoài đã được cấp Giấy phép hành nghề luật sư tại Việt Nam theo quy định của Luật Luật sư;

[5] Trường hợp theo quy định của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên;

[6] Người nước ngoài kết hôn với người Việt Nam và sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam;

[7] Là chủ sở hữu hoặc thành viên góp vốn của công ty TNHH muốn tư vấn xin giấy phép lao động cho nhà quản lý. Có giá trị góp vốn từ 3 tỷ đồng trở lên (Bộ luật Lao động 2012 không quy định về giới hạn giá trị vốn góp).

[8] Là Chủ tịch HĐQT hoặc thành viên HĐQT của công ty cổ phần có giá trị góp vốn từ 3 tỷ đồng trở lên (Bộ luật Lao động 2012 không quy định về giới hạn giá trị vốn góp).

[9] Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp thuộc phạm vi 11 ngành dịch vụ trong biểu cam kết dịch vụ của Việt Nam với Tổ chức Thương mại thế giới, bao gồm: kinh doanh, thông tin, xây dựng, phân phối, giáo dục, môi trường, tài chính, y tế, du lịch, văn hóa giải trí và vận tải;

[10] Vào Việt Nam để cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên môn và kỹ thuật hoặc thực hiện các nhiệm vụ khác phục vụ cho công tác nghiên cứu, xây dựng, thẩm định, theo dõi đánh giá, quản lý và thực hiện chương trình, dự án sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) theo quy định hay thỏa thuận trong các điều ước quốc tế đã ký kết giữa cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và nước ngoài;

[11] Được Bộ Ngoại giao cấp giấy phép hoạt động thông tin, báo chí tại Việt Nam theo quy định;

[12] Được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài cử sang Việt Nam giảng dạy, nghiên cứu tại trường quốc tế thuộc quản lý của cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài hoặc Liên hợp quốc; các cơ sở, tổ chức được thành lập theo các hiệp định mà Việt Nam đã ký kết, tham gia;

[13] Tình nguyện viên là người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hình thức tự nguyện và không hưởng lương để thực hiện điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và có xác nhận của cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài hoặc tổ chức quốc tế tại Việt Nam;

[14] Vào Việt Nam làm việc tại vị trí nhà quản lý, giám đốc điều hành, chuyên gia hoặc lao động kỹ thuật có thời gian làm việc dưới 30 ngày và không quá 03 lần trong 01 năm (trước đây, Điều 7 Nghị định 11/2016/NĐ-CP quy định thời gian cộng dồn không quá 90 ngày trong 01 năm);

[15] Vào Việt Nam thực hiện thỏa thuận quốc tế mà cơ quan, tổ chức ở Trung ương, cấp tỉnh ký kết theo quy định;

[16] Học sinh, sinh viên đang học tập tại các trường, cơ sở đào tạo ở nước ngoài có thỏa thuận thực tập trong các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam; học viên thực tập, tập sự trên tàu biển Việt Nam;

[17] Thân nhân thành viên cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam được phép làm việc tại Việt Nam theo quy định tại điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên;

[18] Có hộ chiếu công vụ vào làm việc cho cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội;

[19] Người chịu trách nhiệm thành lập hiện diện thương mại như xin giấy phép lao động cho người nước ngoài của nhà thầu

[20] Được Bộ GD&ĐT xác nhận người lao động nước ngoài vào Việt Nam để giảng dạy, nghiên cứu.

V. Các câu hỏi thường gặp

Điều kiện và yêu cầu gì để lao động nước ngoài có thể làm việc theo hình thức thẻ tạm trú lao động tại Việt Nam?

Lao động nước ngoài cần có hợp đồng lao động với doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời đáp ứng các điều kiện và yêu cầu của cơ quan quản lý lao động.

Hiện nay, Việt Nam tham gia các hiệp định lao động quốc tế nào để hỗ trợ lao động nước ngoài làm việc tại đây?

Việt Nam tham gia nhiều hiệp định lao động quốc tế như Hiệp định CPTPP, Hiệp định EVFTA, để tạo điều kiện thuận lợi cho lao động nước ngoài làm việc và đảm bảo quyền lợi cho họ.

Nếu có thay đổi trong hợp đồng lao động hoặc thông tin cá nhân của lao động nước ngoài, họ cần thực hiện thủ tục gì?

Trong trường hợp có thay đổi, lao động nước ngoài cần thông báo cho cơ quan quản lý lao động và thực hiện các thủ tục cập nhật thông tin để đảm bảo tính chính xác của hồ sơ làm việc tại Việt Nam.