Các bút toán điều chỉnh trong báo cáo hợp nhất

Trong quá trình lập Báo cáo tài chính hợp nhất, kế toán cần thực hiện các bút toán điều chỉnh để loại trừ các giao dịch nội bộ, các khoản mục không có ý nghĩa kinh tế, hoặc để điều chỉnh các sai sót phát hiện trong quá trình hợp nhất. Cùng ACC theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu thêm về Các bút toán điều chỉnh trong báo cáo hợp nhất.

Các bút toán điều chỉnh trong báo cáo hợp nhất

1. Báo cáo tài chính hợp nhất là gì?

Báo cáo tài chính hợp nhất là báo cáo được lập dựa trên cơ sở hợp nhất các báo cáo tài chính riêng lẻ của công ty mẹ và các công ty con. Báo cáo này sẽ được trình bày như báo cáo tài chính của một doanh nghiệp.

Đối tượng phải lập báo cáo tài chính hợp nhất

Theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư 202/2014/TT-BTC, đối tượng phải lập báo cáo tài chính hợp nhất bao gồm:

• Công ty mẹ nắm giữ trên 50% quyền biểu quyết ở công ty con, có thể là sở hữu trực tiếp hoặc sở hữu gián tiếp thông qua một công ty con khác.
• Tất cả các tổng công ty Nhà nước được thành lập và hoạt động theo mô hình có công ty con.

Nội dung của báo cáo tài chính hợp nhất

Báo cáo tài chính hợp nhất bao gồm các báo cáo sau:

• Bảng cân đối kế toán hợp nhất
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh hợp nhất
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp nhất
• Bảng thuyết minh báo cáo tài chính hợp nhất
• Ngoài ra, báo cáo tài chính hợp nhất có thể bao gồm các báo cáo khác theo quy định của pháp luật hoặc nhu cầu của công ty.

Cách lập báo cáo tài chính hợp nhất

Báo cáo tài chính hợp nhất được lập theo quy định của Chuẩn mực kế toán số 25 "Báo cáo tài chính hợp nhất".

Quá trình lập báo cáo tài chính hợp nhất bao gồm các bước sau:

• Xác định phạm vi hợp nhất
• Hợp nhất tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí, thu nhập khác và chi phí khác
• Hợp nhất các khoản đầu tư vào công ty con
• Hợp nhất các khoản lãi hoặc lỗ từ giao dịch với công ty con
• Hợp nhất các khoản lỗ vốn
• Hợp nhất các khoản thuế thu nhập
• Tầm quan trọng của báo cáo tài chính hợp nhất

Báo cáo tài chính hợp nhất cung cấp các thông tin toàn diện về tình hình tài chính của tập đoàn, bao gồm cả công ty mẹ và các công ty con. Thông tin này có ý nghĩa quan trọng đối với các đối tượng sau:

• Các nhà đầu tư: Báo cáo tài chính hợp nhất giúp các nhà đầu tư đánh giá được tiềm năng và rủi ro của tập đoàn, từ đó đưa ra quyết định đầu tư.
• Các cơ quan quản lý: Báo cáo tài chính hợp nhất giúp các cơ quan quản lý đánh giá được tình hình tài chính của tập đoàn, từ đó có những chính sách quản lý phù hợp.
• Các đối tác kinh doanh: Báo cáo tài chính hợp nhất giúp các đối tác kinh doanh đánh giá được khả năng tài chính của tập đoàn, từ đó đưa ra các quyết định hợp tác.

2. Các bút toán điều chỉnh hợp nhất

Các bút toán điều chỉnh hợp nhất là các bút toán được thực hiện để điều chỉnh các số liệu kế toán của các công ty con và công ty mẹ trước khi hợp nhất báo cáo tài chính. Các bút toán này nhằm loại trừ các khoản mục không cần thiết, điều chỉnh các khoản mục có sự khác biệt giữa công ty mẹ và công ty con để phản ánh đúng tình hình tài chính của tập đoàn.

Có thể chia các bút toán điều chỉnh hợp nhất thành các loại sau:

Bút toán điều chỉnh chênh lệch giữa giá trị hợp lý và giá trị ghi sổ trong tài sản thuần của công ty con

Khi mua lại công ty con, công ty mẹ thường ghi nhận khoản đầu tư vào công ty con theo giá trị ghi sổ của tài sản thuần của công ty con. Tuy nhiên, giá trị hợp lý của tài sản thuần của công ty con có thể khác với giá trị ghi sổ. Trong trường hợp này, cần thực hiện bút toán điều chỉnh chênh lệch giữa giá trị hợp lý và giá trị ghi sổ trong tài sản thuần của công ty con.

Bút toán loại trừ giá trị ghi sổ khoản đầu tư của công ty mẹ trong từng công ty con

Khoản đầu tư của công ty mẹ trong từng công ty con được loại trừ khỏi báo cáo tài chính hợp nhất vì khoản đầu tư này phản ánh mối quan hệ giữa công ty mẹ và công ty con.

Bút toán loại trừ các giao dịch nội bộ

Các giao dịch nội bộ giữa công ty mẹ và công ty con, chẳng hạn như giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ, vay mượn,... cần được loại trừ khỏi báo cáo tài chính hợp nhất vì các giao dịch này không phản ánh hoạt động kinh doanh của tập đoàn.

Bút toán điều chỉnh các khoản mục khác

Ngoài các bút toán điều chỉnh nêu trên, có thể có các bút toán điều chỉnh khác cần được thực hiện tùy thuộc vào tình hình cụ thể của tập đoàn.

Ví dụ, nếu công ty mẹ và công ty con có cùng một tài sản, nhưng được ghi nhận theo giá trị khác nhau, thì cần thực hiện bút toán điều chỉnh để thống nhất giá trị của tài sản đó.

Nếu công ty mẹ và công ty con có cùng một khoản nợ, nhưng được ghi nhận theo giá trị khác nhau, thì cần thực hiện bút toán điều chỉnh để thống nhất giá trị của khoản nợ đó.

Các bút toán điều chỉnh hợp nhất cần được thực hiện một cách chính xác và đầy đủ để đảm bảo tính trung thực và khách quan của báo cáo tài chính hợp nhất.