Bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội có gì khác nhau?

Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế đều là những chính sách an sinh xã hội, mặc dù chúng có những đặc điểm riêng biệt, nhưng cũng tồn tại mối liên kết và sự tương tác. Vậy bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội có gì khác nhau? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc phân biệt và hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa hai chế độ bảo hiểm quan trọng này.

Bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội có gì khác nhau?

1. Bảo hiểm y tế và bảo hiểm xã hội có gì khác nhau?

Phân biệt giữa Bảo hiểm xã hội và Bảo hiểm y tế Khi tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc, người lao động thường đóng Bảo hiểm y tế, điều này tạo ra sự hiểu lầm rằng cả hai chế độ này là một. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy. Dưới đây là một số tiêu chí để phân biệt giữa hai chế độ quan trọng này.

1.1 Về định nghĩa

- Về định nghĩa của BHXH và BHYT Bảo hiểm xã hội được chi tiết trong Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Đây là sự cam kết đảm bảo, thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho những đối tượng tham gia khi họ mất thu nhập do các nguyên nhân như tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thai sản, về hưu và tử tuất.

- Những khoản bù đắp này dựa trên quỹ Bảo hiểm xã hội, mà người tham gia đóng góp vào theo tháng. Tóm lại, Bảo hiểm xã hội là quá trình thu nhập hàng tháng từ người tham gia để hỗ trợ trong các tình huống mất thu nhập.

- Người tham gia Bảo hiểm xã hội nhận được một cuốn sổ Bảo hiểm xã hội và một mã số định danh duy nhất.

- Bảo hiểm y tế là một chế độ bảo hiểm bắt buộc theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, với mục tiêu chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Người tham gia Bảo hiểm y tế được hỗ trợ chi trả chi phí khám chữa bệnh.

- Người tham gia Bảo hiểm y tế nhận thẻ Bảo hiểm y tế và một mã số thẻ định danh duy nhất.

- Điều này giúp phân biệt rõ ràng giữa hai chế độ này, với Bảo hiểm xã hội tập trung vào bảo vệ thu nhập, trong khi Bảo hiểm y tế tập trung vào chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

1.2 Về nguyên tắc áp dụng

- Khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, người lao động sẽ đóng bảo hiểm y tế, số tiền này sẽ được trích nộp từ tiền lương vào Quỹ BHXH và Quỹ BHYT do cả người lao động và người sử dụng lao động đóng góp. Tuy nhiên, nguyên tắc áp dụng của hai chế độ này lại có sự khác biệt.

- Người lao động hưởng chế độ BHXH khi gặp các tình huống như ốm đau, tai nạn lao động, nghỉ thai sản, về hưu và tử tuất. Để được hưởng chế độ, đối tượng cần nộp hồ sơ theo quy định và sẽ nhận được chi trả tương ứng với quy định của chế độ.

- Bảo hiểm y tế (BHYT) áp dụng khi người tham gia sử dụng dịch vụ khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế theo quy định. Trong trường hợp này, đối tượng sử dụng BHYT sẽ được thanh toán toàn bộ hoặc giảm trừ chi phí khám, chữa bệnh mà không cần thủ tục hồ sơ như với BHXH.

1.3 Về phương thức thanh toán

- Người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ hưởng chế độ BHXH khi gặp tình trạng ốm đau, bệnh tật, thai sản, và sẽ nhận được một phần hoặc toàn bộ thu nhập bị giảm mất do nghỉ việc hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe. Sau khi xuất viện, người lao động cần có sổ BHXH và các giấy tờ liên quan để nộp cho công ty và làm hồ sơ hưởng chế độ, sau đó công ty sẽ gửi hồ sơ này đến cơ quan BHXH. Khi hồ sơ được giải quyết, người lao động sẽ nhận được khoản tiền trợ cấp tương ứng.

- Mức trợ cấp BHXH phụ thuộc vào quá trình và mức đóng bảo hiểm xã hội mà người lao động đã tham gia trước đó, thông tin này được ghi trong sổ BHXH hoặc ứng dụng VssID.

1.4 Các chế độ của bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế

2. Đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc không đóng bảo hiểm y tế có được không?

Người tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) theo quy định của Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 bao gồm:

- Lao động Việt Nam làm việc theo hợp đồng lao động/ hợp đồng làm việc có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên.

- Lao động Việt Nam đảm nhận công việc quản lý doanh nghiệp và nhận tiền lương.

- Lao động nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam, có giấy phép lao động/ chứng chỉ hành nghề/ giấy phép hành nghề hợp pháp, kèm theo hợp đồng lao động từ 01 năm trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam.

Đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc, theo quy định của Khoản 1, Điều 12, Luật Bảo hiểm y tế 2014, là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên.

Do đó, người lao động đáp ứng điều kiện tham gia BHXH và BHYT bắt buộc sẽ phải đóng cả hai loại bảo hiểm này. Mức đóng BHXH, BHYT sẽ được trích nộp từ tiền lương hàng tháng do người lao động và người sử dụng lao động chịu trách nhiệm trả cho cơ quan BHXH.

Như vậy, người lao động tham gia BHXH bắt buộc cũng sẽ tham gia BHYT trong hầu hết các trường hợp.

Đây là một số thông tin từ Công ty Luật ACC về sự so sánh giữa hai chế độ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế. Công ty Luật ACC xin cảm ơn Quý khách đã theo dõi bài viết.