Ví dụ phương pháp luận biện chứng, siêu hình

Biện chứng là gì?

  Theo định nghĩa của Wikipedia, phép biện chứng  có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ đại, dựa trên các cuộc trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người. Những người này có quan điểm, ý  tưởng khác nhau và có cùng mong muốn thuyết phục người khác. Tuy nhiên, phép biện chứng khác với hùng biện - tức là một bài phát biểu tương đối dài do một người thực hiện. Phép biện chứng (hay còn  gọi là phương pháp biện chứng) là một phương pháp luận đã tồn tại trong triết học phương Đông và phương Tây từ thời cổ đại.  Có thể kể đến nhiều hình thức phép biện chứng như trường phái Socrates, Ấn Độ giáo, Phật giáo, chủ nghĩa Mác, phép biện chứng thời trung cổ, trường phái Hegel.  Theo đó, hiểu một cách đơn giản, phép biện chứng là từ dùng để chỉ  mối liên hệ và sự phát triển của các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội và tư duy. Phép biện chứng có thể được chia thành nhiều loại khác nhau dựa trên các động cơ khác nhau.  Chẳng hạn, có thể chia thành phép biện chứng khách quan và phép biện chứng chủ quan. Phép biện chứng khách quan là phép biện chứng phản ánh mối liên hệ và sự phát triển của các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên (tồn tại độc lập với ý thức con người). 

 Phép biện chứng chủ quan là sự phản ánh các mối liên hệ, sự vật, hiện tượng vào bộ óc con người (tức là đã là ý thức  con người rồi). 

Ví dụ về phép biện chứng 

 Để hiểu rõ hơn về phương pháp luận biện chứng, hãy cùng xem một số ví dụ về phương pháp luận biện chứng: 

 Ví dụ đầu tiên về hiện tượng phấn: 

 - Theo phương pháp  biện chứng: Khi viết lên bảng bằng phấn, dưới tác dụng của lực cơ học, khi viết xong, viên phấn sẽ  mòn đi và không còn hình dạng như trước. Dưới tác dụng hóa học sẽ bị ăn mòn dần... nên theo thời gian lớp phấn sẽ không còn như cũ, tức là lớp phấn bị thay đổi.  - Theo biện pháp hoán dụ: Dù  như thế nào và  bao lâu thì thi nhân vẫn là một bộ phận, sự tồn tại vẫn thế. 

 Ví dụ 2 về hiện tượng  mưa: 

 - Theo phương pháp  biện chứng: mưa là do các giọt nước ở thể lỏng ngưng tụ từ hơi nước có trong khí quyển rồi  nặng dần rơi xuống đất dưới tác dụng của trọng trường. - Theo phương pháp luận siêu hình: mưa là do Trời tạo ra 

 Ví dụ 3 về sự tồn tại của con người 

 - Theo phương pháp  biện chứng: Sự tiến hóa của loài người  từ  vượn người là có cơ sở khoa học và đã được  nhiều thế hệ các nhà khoa học  trên thế giới chứng minh. - Theo phương pháp luận siêu hình: con người  do Thượng đế sáng tạo ra 

 Ví dụ thứ tư về  đá dưới nước: 

 - Theo quy luật biện chứng: Đá mòn sông suối.  - Theo phương pháp siêu hình: Hòn đá dù có trải qua bao  lâu thì vẫn mãi là hòn đá và không hề thay đổi.  Tư duy biện chứng là gì?  Phương pháp tư duy biện chứng là phương pháp dùng để nhận thức các đối tượng có mối  quan hệ với nhau, chúng tác động và liên hệ với nhau. Theo phương pháp này, khi nhận thức về đối tượng đang ở trạng thái biến đổi và chúng phải ở trong xu thế phát triển. Đó là quá trình biến đổi về chất của  sự vật, hiện tượng. Nguồn gốc của sự thay đổi này  là sự đấu tranh của các mặt đối lập nhằm giải quyết mâu thuẫn bên trong của chúng.  Tư duy biện chứng mang lại nhiều  lợi ích, như giúp con người vượt qua lối tư duy siêu hình, phiến diện. Sự phản ánh này khiến bạn xem xét, đánh giá vấn đề một cách tổng quát, đầy đủ và đúng đắn nhất, hạn chế những đánh giá sai lệch, phiến diện, phiến diện. Tư duy biện chứng giúp con người khắc phục  tính bảo thủ, trì trệ và tiếp nhận một cách có ý thức  cái mới, cái đúng.