Ưu điểm của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa

- Trong Đại hội Đảng lần thứ XI, đồng chí Lê Hữu Nghĩa, Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh đã trình bày tham luận  “Những đặc điểm thể hiện tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng”. . Dưới đây là nội dung cơ bản được đề cập trong cuộc thảo luận. 

 Chủ nghĩa xã hội (CNXH) theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin là giai đoạn đầu tiên của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa. Chủ nghĩa xã hội là tiến bộ, vượt trội hơn tất cả các xã hội trước đó về các đặc điểm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội nhằm giải phóng con người khỏi mọi điều kiện áp bức, bóc lột và bất công. Để xây dựng chủ nghĩa xã hội, người cộng sản phải hình dung và vạch ra  những  nét cơ bản nhất của mô hình chủ nghĩa xã hội (mà chúng ta gọi  là  “đặc điểm”). Nếu không phác thảo được mô hình, những đường nét cơ bản thì rất khó định hướng để xây dựng CNXH và biến nó trở thành hiện thực. Hơn nữa, những đặc trưng thể hiện mô hình đó phải phù hợp với quy luật phát triển của lịch sử xã hội loài người, phản ánh được nét đặc sắc của truyền thống dân tộc và xu thế phát triển của thời đại. Đây là đòi hỏi tất yếu nhưng rất khó khăn đối với các Đảng Cộng sản trong quá trình lãnh đạo xây dựng CNXH.  

 Mặc dù khi dự báo về những đặc trưng của xã hội XHCN, những nhà sáng lập chủ nghĩa Mác - Lênin không coi đó là mô hình bất biến, song, các ông đã hình dung và phác thảo về CNXH - một chế độ xã hội ưu việt và tiến bộ hơn với các chế độ xã hội trước đó thể hiện trên một số nét cơ bản như sau: 

 (1) Mục tiêu cao nhất của CNXH là giải phóng con người khỏi mọi ách bóc lột về kinh tế và nô dịch về tinh thần, tạo điều kiện cho con người phát triển toàn diện; 

 (2) Cơ sở vật chất của CNXH được tạo ra bởi một lực lượng sản suất tiên tiến, hiện đại; 

 (3) CNXH là từng bước xoá bỏ chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa, thiết lập chế độ công hữu về tư liệu sản xuất; 

 (4) CNXH tạo ra cách tổ chức lao động và kỷ luật lao dộng mới với năng suất cao; 

 (5) CNXH thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động; 

 (6) Nhà nước trong CNXH là nhà nước dân chủ kiểu mới, thể hiện bản chất giai cấp công nhân, đại biểu cho lợi ích, quyền lực và ý chí của nhân dân lao động; 

 (7) Trong xã hội xã hội chủ nghĩa (XHCN), các quan hệ giai cấp - dân tộc - quốc tế được giải quyết phù hợp, kết hợp lợi ích giai cấp - dân tộc với chủ nghĩa quốc tế trong sáng; 

 Ở nước ta, từ năm 1930 đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, độc lập dân tộc luôn gắn liền với CNXH. Độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết để thực hiện CNXH và CNXH là cơ sở bảo đảm vững chắc cho độc lập dân tộc.  Trên cơ sở ý thức  thời đại, ý thức  dân tộc và sức mạnh dân tộc,  thực tiễn  công cuộc đổi mới đất nước theo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, ý thức chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam của Đảng ta là ngày càng trở nên rõ ràng. Trong quá trình đổi mới nhận thức về chủ nghĩa xã hội và xây dựng chủ nghĩa xã hội, Đảng ta đã nhận thức rằng, việc xác định đúng mô hình chủ nghĩa xã hội là nhân tố  quyết định thắng lợi của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Bởi nó là cơ sở, phương hướng để Đảng và Nhà nước hoạch định các chủ trương, chỉ thị, chính sách, pháp luật nhằm thực hiện  mục tiêu chủ nghĩa xã hội ở nước ta.  

 Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (1991) của Đảng, mô hình chủ nghĩa xã hội do nhân dân ta xây dựng đã được vạch ra với sáu đặc trưng. Đại hội Đảng lần thứ X (2006)  đã hoàn thiện, phát triển và hoàn thiện hơn mô hình chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam  gồm tám đặc trưng. Trong  Cương lĩnh (Bổ sung và phát triển 2011), Đảng ta tiếp tục xác định tám đặc trưng trên cơ sở kết hợp, bổ sung và phát triển các đặc trưng của chủ nghĩa xã hội trong hai văn kiện nêu trên. 

 Những đặc trưng của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta xây dựng  nêu trong cương lĩnh (bổ sung, phát triển) là kết quả của công cuộc đổi mới, trước hết là kết quả của việc đổi mới nhận thức lý luận về chủ nghĩa xã hội. cơ sở để vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phù hợp với thực tiễn Việt Nam trong điều kiện hiện nay. Đó cũng là kết quả của sự kết hợp hài hoà giữa cái phổ biến và cái riêng, cái chung và cái riêng để tạo nên một mô hình: chủ nghĩa xã hội Việt Nam.  

 Công cuộc đổi mới của đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử. Những đặc trưng của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng đã thể  hiện tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội Việt Nam.  

- Đặc điểm thứ nhất: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh 

 Đó là đặc điểm chung nhất, chi phối các đặc điểm khác, vì nó thể hiện mục tiêu của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Ở nước ta, tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội phải được thể hiện cụ thể, thiết thực, trên cơ sở kế thừa quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, đồng thời vận dụng sáng tạo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: chủ nghĩa xã hội là cách làm  dân giàu, nước mạnh...,  công bằng và hợp lý, mọi người đều được hưởng  tự do dân chủ để sống  hạnh phúc...  

 Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng phải nhằm thực hiện  đầy đủ, đồng bộ các mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Tư tưởng xuyên suốt của cách mạng Việt Nam là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đối với dân tộc Việt Nam, chỉ có chủ nghĩa xã hội mới bảo đảm  dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh thực sự. Đây là nguyện vọng chân thành nhất của toàn  dân tộc Việt Nam sau ngày đất nước  độc lập, thống nhất. 

 Nói đến tính ưu việt của đặc điểm này, không thể không so sánh  bản chất của xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng với những gì đã có trước đây ở Việt Nam nói riêng và với chủ nghĩa tư bản nói chung. Trước năm 1945, ở Việt Nam không có và không thể có các giá trị dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đây là điều ai cũng nhận thức được. Trong cương lĩnh (bổ sung và phát triển), Đảng ta đã  đánh giá đúng đắn, khách quan về  chủ nghĩa tư bản: “Chủ nghĩa tư bản hiện nay còn khả năng phát triển, nhưng về bản chất vẫn là một chế độ áp bức, bóc lột và bất công”.  Nhân dân ta từ lâu đã  chứng kiến ​​bản chất áp bức, bóc lột, bất công và tàn bạo của chủ nghĩa tư bản dưới ách xâm lược, thống trị của chủ nghĩa thực dân, đế quốc. Chủ nghĩa xã hội phải xóa  nghèo nàn lạc hậu, khuyến khích mọi người  làm giàu công bằng để ai cũng giàu có. Đó cũng là tiền đề để đất nước thực sự giàu mạnh  trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng. Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng là quá trình dân chủ hóa, phát huy mọi quyền dân chủ của nhân dân, đồng thời hướng tới những giá trị bình đẳng cho các tầng lớp, các dân tộc, xây dựng thành công xã hội Việt Nam  văn minh, hiện đại. 

  Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể hiện ở tính ưu việt của các giá trị, thể hiện ở mục tiêu phải đạt được là dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh thực sự.  Chúng ta đang xây dựng chủ nghĩa xã hội thì dần nhận thức được tính ưu việt của đặc trưng thứ nhất nói trên. 

 - Đặc điểm thứ hai: thuộc về nhân dân  

 Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể hiện ở tính ưu việt về chính trị của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa dựa trên di sản các giá trị  của chủ nghĩa Mác - Lênin: sự nghiệp cách mạng thuộc về chủ nghĩa Mác - Lênin của nhân dân; Người kế thừa những giá trị  tư tưởng truyền thống của dân tộc Việt Nam, tư tưởng lấy dân làm gốc. Đặc biệt,  thể hiện quan điểm  của Chủ tịch Hồ Chí Minh về dân chủ: Dân chủ là dân làm chủ và dân làm chủ.  

 Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội trong các đặc điểm trên còn  thể hiện ở nhận thức của Đảng ta về sự hoàn thiện từng bước của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa đi đôi với việc bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân (nhân dân là chủ thể của mọi quyền lực). 

  Cương lĩnh (bổ sung và phát triển)  tiếp tục khẳng định: “Dân chủ xã hội chủ nghĩa là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là động lực  phát triển đất nước. Từng bước xây dựng và  hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. Dân chủ phải được thực hiện trong thực tế cuộc sống ở mọi cấp, mọi lĩnh vực thông qua hoạt động của Nhà nước do nhân dân bầu ra và các hình thức dân chủ trực tiếp khác. 

 Nhân dân (bao gồm đông đảo các giai cấp, tầng lớp nhân dân, các dân tộc, tôn giáo,...) kiểm soát thông qua các hình thức dân chủ gián tiếp và dân chủ trực tiếp, thông qua việc thực hiện  Quy chế dân chủ và Pháp lệnh về dân chủ  cơ sở. .cũng đã chứng minh tính ưu việt của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng. 

  Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội tự  nó  đòi hỏi phải phát huy dân chủ, gắn với hoạt động, chủ động, sáng tạo của nhân dân  tham gia xây dựng và quản lý mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. . V.I.Lênin đã từng nêu quan niệm: Chủ nghĩa xã hội không phải là sản phẩm do các sắc lệnh từ trên cao tạo ra. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: Nước ta là nước dân chủ. Bao nhiêu là lợi ích cho con người. Bao nhiêu quyền và lợi ích của người dân...  

 Tính ưu việt của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa được thể hiện cụ thể và thực tế ở Việt Nam hiện nay, đó là  chế độ xã hội do nhân dân làm chủ. Tính ưu việt này đã thể hiện và sẽ thể hiện  qua quá trình đổi mới và dân chủ hóa ở Việt Nam. 

  - Đặc điểm thứ ba: có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại là sở hữu công cộng về  tư liệu sản xuất chủ yếu. 

 Đây là đặc điểm thể hiện tính ưu việt của CNXH trên lĩnh vực kinh tế  mà nhân dân ta đang xây dựng so với các hệ thống xã hội khác. 

 Còn lực lượng sản xuất của xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng chỉ có thể là  lực lượng sản xuất hiện đại với trình độ khoa học, kỹ thuật và công nghệ tiên tiến, gắn với phát triển kinh tế tri thức. Về quan hệ sản xuất không thể không tính đến nhân tố quan trọng nhất là chế độ sở hữu. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, việc xác định chế độ sở hữu công cộng về  tư liệu sản xuất trước hết thể hiện tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà chúng ta đang xây dựng (khắc phục  tư tưởng giáo điều cũ về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam). Nam là viết tắt của sở hữu công cộng thậm chí là duy nhất  trong thời kỳ quá độ).  

 Một luận điểm phản ánh thành quả của đổi mới nhận thức lý luận về sự phát triển quá độ lên CNXH mà Đảng ta đã xác định từ Đại hội IX được tuyệt đại đa số nhân dân đồng tình: “Con đường đi lên của nước ta là sự phát triển quá độ lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa, tức là bỏ qua việc xác lập vị trí thống trị của quan hệ sản xuất và kiến trúc thượng tầng tư bản chủ nghĩa, nhưng tiếp thu, kế thừa những thành tựu mà nhân loại đã đạt được dưới chế độ tư bản chủ nghĩa, đặc biệt về khoa học và công nghệ, để phát triển nhanh lực lượng sản xuất, xây dựng nền kinh tế hiện đại” 1. 

  Trong xã hội tư bản, chế độ chiếm hữu tư nhân TBCN giữ vai trò thống trị của quan hệ sản xuất; là cơ sở nảy sinh những bất bình đẳng về kinh tế và áp bức về xã hội. Bỏ qua việc xác lập vị trí thống trị của quan hệ sản xuất TBCN, từng bước xây dựng mối quan hệ sản xuất mới dựa trên cơ sở của chế độ công hữu về các tư liệu sản xuất chủ yếu thể hiện rõ tính ưu việt của CNXH mà nhân dân ta đang xây dựng so với chế độ TBCN.  

 Dự thảo Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) tiếp tục khẳng định: Những mâu thuẫn vốn có của chủ nghĩa tư bản, nhất là mâu thuẫn giữa tính chất xã hội hóa ngày càng cao của lực lượng sản xuất với chế độ chiếm hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa chẳng những không giải quyết được mà ngày càng trở nên sâu sắc. Khi bàn về phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN với nhiều hình thức sở hữu nhiều thành phần kinh tế, Đảng ta tiếp tục khẳng định quan điểm: Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tập thể không ngừng được củng cố và phát triển. Kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. 

  Quan điểm này hoàn toàn phù hợp với đặc điểm quan hệ sản xuất của chủ nghĩa xã hội mà chúng ta đang xây dựng, đó là  chế độ công hữu ngày càng được xác lập. 

 Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, chế độ sở hữu công cộng về  tư liệu sản xuất  là một trong những nhân tố chủ yếu bảo đảm  định hướng xã hội chủ nghĩa trong phát triển  kinh tế thị trường  nhiều thành phần kinh tế. . 

 - Đặc điểm thứ tư: có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc 

 Tính ưu việt về văn hóa của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng nhìn chung được biểu hiện  ở tính  tiên tiến của  văn hóa (bao gồm những giá trị mới, tiến bộ, hiện đại và nhân văn của văn hóa nhân loại). ; trong việc giữ gìn bản sắc dân tộc (các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam: chủ nghĩa yêu nước Việt Nam, truyền thống tương thân tương ái, ý thức  độc lập, tự do, tự chủ dân tộc...).  

 Hội nhập quốc tế  là  xu thế lớn khách quan thu hút nhiều quốc gia và khu vực tham gia. Xu thế này, một mặt tạo cơ hội để mở rộng giao lưu, tiếp biến văn hóa giữa các dân tộc, quốc gia; mặt khác làm nảy sinh nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống của từng dân tộc. Trong bối cảnh quốc tế mà các chế độ chính trị - xã hội khác nhau cùng tồn tại, vừa hợp tác vừa đấu tranh; trong giao lưu, hợp tác và phát triển văn hóa, tính ưu việt của CNXH mà chúng ta đang xây dựng phải được thể hiện không chỉ bằng việc xác định tính ưu việt của đặc trưng về văn hóa vừa nêu, mà còn phải hiện thực hóa đặc trưng đó trên thực tế. 

  Xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, mang đậm bản sắc dân tộc đòi hỏi vừa phải tiếp thu những giá trị của tinh hoa văn hóa nhân loại, vừa phải kế thừa, phát triển bản sắc văn hóa của các tộc người Việt Nam, xây dựng một nền văn hóa Việt Nam thống nhất trong đa dạng. Sự kết hợp hài hòa những giá trị tiên tiến với những giá trị mang đậm bản sắc dân tộc thể hiện tính ưu việt của CNXH mà nhân dân ta đang xây dựng trên lĩnh vực văn hóa, làm cho văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh quan trọng của phát triển. 

  - Đặc trưng thứ năm: con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện 

 Tính ưu việt của CNXH mà nhân dân ta đang xây dựng không chỉ được thể hiện trong đặc trưng tổng quát dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, mà còn được thể hiện qua đặc trưng về con người trong xã hội XHCN. Về  con người, chủ nghĩa xã hội đồng nghĩa với chủ nghĩa nhân văn, nhân văn: tất cả vì con người, vì con người và vì sự phát triển toàn diện của con người. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có những người xã hội chủ nghĩa. Để có con người xã hội chủ nghĩa, cần xác định và hiện thực hóa hệ giá trị phản ánh nhu cầu chính đáng của con người trong xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng.  

 Vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về con người trong xã hội xã hội chủ nghĩa, Đề án Cương lĩnh (Bổ sung và phát triển)  xác định hệ giá trị phản ánh nhu cầu và nguyện vọng. Thực tế của  người Việt Nam hiện nay là: và một cuộc sống  hạnh phúc, có đầy đủ các điều kiện để phát triển toàn diện nhân cách. Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội thể hiện ở đặc trưng này là quan điểm nhân văn, vì con người, chăm lo xây dựng con người và phát triển toàn diện con người (đức, trí, mỹ) của Đảng và Nhà nước ta.  Trong các động lực  xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trong thời kỳ đổi mới, Đảng ta đã xác định một động lực hết sức quan trọng, đó là giải quyết hài hòa  lợi ích của cá nhân, tập thể và toàn xã hội. Những lợi ích thiết thân mà mọi người Việt Nam mong đợi hiện nay  phản ánh nhu cầu về đời sống vật chất, đời sống tinh thần và nhu cầu phát triển toàn diện của con người. Việc giải quyết hài hòa các lợi ích, bảo đảm các nhu cầu và lợi ích hợp pháp của mọi người, tôn trọng và bảo vệ quyền con người là biểu hiện tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng. 

  - Đặc điểm thứ sáu: Các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng nhau và giúp nhau cùng phát triển. 

 Đặc điểm này thể hiện tính ưu việt của chính trị dân tộc, giải quyết đúng đắn các mối quan hệ dân tộc (theo nghĩa hẹp là quan hệ giữa các dân tộc ở nước ta, dân tộc Việt Nam). 

 Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng nhất thiết phải bảo đảm quyền bình đẳng giữa các dân tộc trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, không phân biệt dân tộc đa số hay thiểu số. các nhóm dân tộc. Khác với các chế độ áp bức bóc lột người, thường kỳ thị, phân biệt,  chia rẽ các dân tộc, chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng gắn liền với  xây dựng khối đại đoàn kết  dân tộc, tôn trọng và giúp đỡ  cùng phát triển, giảm dần khoảng cách chênh lệch về trình độ phát triển giữa các dân tộc hiện nay . 

 Thực tiễn 25 năm đổi mới đất nước đã  chứng minh tính ưu việt trong chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta, chứng minh tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội trong giải quyết các mối quan hệ dân tộc ở Việt Nam. Qua đó, phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc, sự đồng thuận trong cộng đồng 54 dân tộc anh em, chống lại âm mưu chia rẽ dân tộc của các thế lực thù địch. 

  - Đặc trưng thứ bảy:  Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo 

 Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể hiện ở tính ưu việt của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, thực hiện ý chí và quyền lực của nhân dân do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.  

 Tính ưu việt của một xã hội do nhân dân làm chủ gắn liền với tính ưu việt của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Đề án Cương lĩnh (bổ sung và phát triển) thể hiện rõ tính ưu việt của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta  hướng tới xây dựng. Đó là: Nhà nước gắn bó chặt chẽ với nhân dân, thực hiện đầy đủ các quyền dân chủ của nhân dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến ​​của nhân dân và chịu sự kiểm soát của nhân dân; có cơ chế, biện pháp kiểm soát, ngăn chặn, trừng trị tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, thiếu trách nhiệm, lạm quyền, vi phạm quyền dân chủ của công dân. 

  Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của  dân, do  dân, vì  dân là biểu hiện cụ thể tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng. Nhà nước này phải kế thừa những giá trị trong  tổ chức nhà nước pháp quyền và xã hội  dân sự với tư cách là những giá trị của nền văn minh nhân loại trong điều kiện cụ thể của Việt Nam hiện nay. Những thành tựu của công cuộc đổi mới đã giúp Đảng, Nhà nước ta xác định loại hình tổ chức và hoạt động  ưu việt của bộ máy nhà nước pháp quyền ở Việt Nam: Tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước theo nguyên tắc tập trung dân chủ, có  phân công, phân cấp. , đồng thời bảo đảm sự thống nhất của chính quyền trung ương. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan trong việc thực hiện  quyền lập pháp. Trong quan hệ với nhà nước, Đảng lãnh đạo để nhà nước phát huy vai trò quản lý chứ không bao biện cho nhà nước. Đảng luôn  chịu sự kiểm soát của nhân dân, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.  

 Đảng ta đã khẳng định: Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là bộ phận của hệ thống này. Đảng bám sát nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, chịu sự giám sát của nhân dân, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.  Tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể hiện ở đặc trưng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của  dân, do  dân, vì dân, là kết quả của sự vận dụng sáng tạo, phát huy ý kiến ​​của Nhân dân. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước xã hội chủ nghĩa trong điều kiện cụ thể của Việt Nam hiện nay. 

  - Đặc điểm thứ tám: có quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân các nước trên thế giới 

 Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng không chỉ thể hiện tính ưu việt trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội mà còn thể hiện trong đường lối đối ngoại, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta. 

  Xác định quan hệ hữu nghị, hợp tác với nhân dân các nước trên thế giới là nội dung xuyên suốt trong lĩnh vực đối ngoại của Đảng ta từ Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm 1991 cho đến nay. 

 Về hội nhập quốc tế, đặc điểm này cũng thể hiện tính ưu việt của đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước ta. 

  Việt Nam luôn  khẳng định mối quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân ta với nhân dân các nước trên thế giới. Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế. 

  Đảng ta, Nhà nước ta chủ trương hợp tác bình đẳng, cùng có lợi với mọi nước, không phân biệt chế độ chính trị - xã hội, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế. 

 Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, tham gia tích cực vào các tổ chức, diễn đàn quốc tế và khu vực đã thể hiện rõ tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng, thể hiện trong những nét đặc sắc trong quan hệ đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta. 

  Kính thưa: Đoàn chủ tịch 

 Kính thưa các vị khách quý, các đồng chí và các vị đại biểu dự Đại hội 

 Những đặc điểm nêu trên thể hiện tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng, qua việc xác lập những  cơ sở mang sắc thái riêng của mô hình chủ nghĩa xã hội Việt Nam mà nhân dân ta đang xây dựng để từng bước hiện thực hóa đặc điểm, mô hình này vào thực tế cuộc sống. 

  Sự vận động, biến đổi của thế giới ngày nay, của thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội sẽ tiếp tục cung cấp  những cứ liệu mới để Đảng ta hoàn thiện nhận thức  về mô hình chủ nghĩa xã hội và phương thức thực hiện  ở Việt Nam. Từ góc độ lịch sử - cụ thể, góc độ thực tiễn và góc độ phát triển, chúng tôi mong rằng trong diễn đàn Đại hội Đảng lần này sẽ có nhiều ý kiến ​​đóng góp thiết thực hơn nữa về bản chất và tính ưu việt của Đảng. Chủ nghĩa xã hội mà nhân dân ta đang xây dựng thể hiện qua những đặc điểm đó.