UI UX là gì?

UI/UX là một thuật ngữ thường gặp trong lĩnh vực sáng tạo. Các khái niệm này thường đi cùng với nhau để cho ra đời những tác phẩm thiết kế đặc sắc, thu hút và có giá trị. Vậy thực sự UI/UX là gì? Công việc của người làm UI/UX như thế nào? Tất cả sẽ được Luật ACC chia sẻ trong bài viết dưới đây.

1. Thiết kế UX là gì?

Thiết kế UX chính là tạo ra hành trình sử dụng sản phẩm thuận tiện, mang lại trải nghiệm tối ưu cho tương tác của người dùng.

Don Norman – “cha đẻ” của thuật ngữ “user experience” (trải nghiệm người dùng) đã mô tả định nghĩa của cụm từ này như sau (1):

“Trải nghiệm người dùng bao gồm tất cả các khía cạnh tương tác của người dùng cuối với công ty, dịch vụ và sản phẩm của công ty.”

Mặc cho định nghĩa này chưa hề nhắc đến khía cạnh công nghệ, kỹ thuật số, hay ứng dụng/website – nơi mà các bạn UX designer cần tiếp xúc và làm việc trên thực tế.

Song, định nghĩa từ Don Norman đã làm nổi bật rõ ràng từ khóa quan trọng “tương tác của người dùng”. Điều này cũng đồng nghĩa rằng UX có thể được ứng dụng cho mọi sản phẩm.

2. Thiết kế UI là gì?

Hiểu đơn giản, thiết kế UI chính là thiết kế các yếu tố liên quan tới giao diện của một sản phẩm, cụ thể là trang web hoặc ứng dụng nào đó. Người thiết kế UI sẽ cần quan tâm đến các yếu tố tổng quát như dàn trang; bố cục màu sắc; cho đến những yếu tố chi tiết hơn như các nút chức năng, nội dung chữ viết, hình ảnh, và kể cả các hiệu ứng trên trang.

UI UX cũng như gỗ và nước sơn vậy. Trong khi trải nghiệm người dùng (UX) là một tập hợp các nhiệm vụ tập trung vào việc tối ưu hóa sản phẩm để sử dụng hiệu quả và thú vị.

Sau khi định hình được tính năng cần thiết, thiết kế giao diện người dùng (UI) chính là phần bổ sung giúp trải nghiệm trở nên đẹp mắt, thân thiện hơn với cách trình bày và tính tương tác giữa sản phẩm với người dùng.

3. Công việc của UI/UX Designer

3.1. Công việc của UI Designer là gì?

Công việc của UI Designer thường như sau:

• Xem xét và cảm nhận:
  • Phân tích khách hàng.
  • Nghiên cứu thiết kế.
  • Xây dựng thương hiệu.
  • Phát triển đồ họa.
  • Hướng dẫn sử dụng / Cốt truyện.
• Sự tương tác:
  • Xây dựng sản phẩm mẫu.
  • Sự tương tác và hoạt hình.
  • Sự tương thích với nhiều thiết bị công nghệ khác nhau.
  • Tương tác với nhà phát triển.

Vai trò của UI Designer rất quan trọng đối với một thương hiệu. Do đó người thiết kế cần hiểu rõ sản phẩm, cốt lõi và đối tượng người dùng để tạo ra giao diện kỹ thuật số thu hút, ấn tượng, mang lại sự tin tưởng và lòng trung thành.

3.2. Công việc của UX Designer là gì?

Công việc của UX Designer thường như sau:

• Nghiên cứu chiến lược và nội dung:
  • Phân tích đối thủ cạnh tranh
  • Phân tích khách hàng
  • Cơ cấu / Chiến lược sản phẩm
  • Phát triển nội dung
• Xây dựng sản phẩm mẫu:
  • Xây dựng dụng cụ trực quan.
  • Xây dựng sản phẩm mẫu.
  • Kiểm tra / Lặp lại.
  • Lên kế hoạch phát triển.
• Thực hiện và Phân tích:
  • Phối hợp với UI Designer.
  • Phối hợp với các nhà phát triển
  • Theo dõi mục tiêu.
  • Phân tích và lặp lại.

4. Điểm khác biệt khi thiết kế UI và thiết kế UX là gì?

Hãy thử tưởng tượng sản phẩm của bạn là một cơ thể sống. Những dòng code lập trình chính là bộ khung xương. Các tế bào chính là UX để cơ thể có thể phản ứng và hỗ trợ chức năng sống; trong khi đó, UI sẽ đại diện cho vẻ bề ngoài.

Vậy đó, điểm khác biệt rõ ràng nhất của UI UX ở đây chính là: thiết kế UX sẽ tập trung vào cảm nhận chung về sự trải nghiệm, còn thiết kế UI sẽ chú trọng vào giao diện sản phẩm, từ phần nhìn cho tới chức năng.

Như đã biết ở trên, tuy hai yếu tố này song hành cùng nhau, nhưng chức năng và nhiệm vụ của người làm vị trí UI và UX là hoàn toàn khác biệt.

4.1. Mục tiêu công việc

UX designer sẽ cần cân nhắc và đánh giá toàn bộ hành trình người dùng để giải quyết các vấn đề cụ thể, chẳng hạn như: những bước nào người dùng cần phải thực hiện, các hành động họ cần hoàn thành để đạt được mục tiêu nào đó,… – và đảm bảo mục tiêu chính: mang lại trải nghiệm sản phẩm tốt nhất.

Khi UX designer vạch ra bộ “khung sườn”, thiết kế UI sẽ biến những trải nghiệm này trở nên trực quan và dễ dàng nhìn nhận. Mục tiêu của người làm UI sẽ chú trọng đến khía cạnh hình ảnh và tính thẩm mỹ xuyên suốt hành trình người dùng, bao gồm từng giao diện màn hình, điểm chạm (touchpoints), nút bấm, lướt page hoặc chuyển ảnh trong thư viện,v.v.

4.2. Trách nhiệm công việc

Đa phần công việc của nhà thiết kế UX sẽ tập trung vào xác định vấn đề, pain-points (điểm đau) mà người dùng phải trải qua, từ đó đưa ra giải pháp sản phẩm phù hợp. Họ sẽ cần nghiên cứu sâu rộng về hành vi của tệp người dùng mục tiêu, cũng như nhu cầu của họ đối với một sản phẩm cụ thể.

Từ đó, UX designer sẽ vạch ra hành trình người dùng với các cấu trúc thông tin phù hợp và các chức năng tương ứng. Cuối cùng là thiết kế wireframe (cấu trúc dây/khung xây) – tựa như một phác thảo cơ bản – trước khi bắt tay vào thiết kế sản phẩm.

Trong khi UX designer vạch ra hành trình trải nghiệm sản phẩm, UI designer sẽ tập trung vào tất cả các chi tiết để đảm bảo “bộ khung” kế hoạch khả thi. Đương nhiên, trách nhiệm của họ không chỉ là thiết kế sản phẩm sao cho đẹp mắt. Một sản phẩm có thể hoạt động và toàn diện hay không đều nhờ vào đóng góp không nhỏ từ phía UI.

“Kết hợp màu sắc như thế nào để tăng độ tương phản và dễ đọc hơn?”, “Đâu là những cặp màu hỗ trợ hội chứng rối loạn màu sắc?”, “Nên để nút bấm ở vị trí nào cho thuận tiện?”… Đây vốn là một số câu hỏi mà người làm UI thường quan tâm đến.

5. Câu hỏi thường gặp

Ai là người phụ trách xây dựng và phát triển UI UX?

Trên thị trường việc làm hiện nay, thông thường UI/UX sẽ được phụ trách bởi cùng một chuyên viên. Người này cần nắm vững kiến thức và thành thạo kỹ năng thiết kế đồ họa. Họ cũng cần thấu hiểu mong muốn, hành vi sử dụng trang web/ứng dụng của đối tượng người dùng. Tuy nhiên, đối với những trang web, ứng dụng có nhiều yếu tố phức tạp; hoặc cần phục vụ cho đối tượng người dùng đa dạng, có thể sẽ cần chuyên viên UX và UI riêng biệt.

UI hay UX quan trọng hơn?

Đáp án chính xác ở đây chính là: UI UX đều quan trọng như nhau, và dĩ nhiên, cả 2 đều cần được đầu tư phát triển cân bằng.