Trọng tài quốc tế là gì? Hình thức của trọng tài quốc tế

• Đây là hình thức trọng tài do các trung tâm trọng tài tổ chức và điều hành. Các trung tâm trọng tài này đã thiết lập các quy tắc và thủ tục trọng tài rõ ràng mà các bên phải tuân thủ.
• Trong trọng tài thiết chế, các bên cần lựa chọn một trung tâm trọng tài cụ thể (như ICC, LCIA, SIAC) và sẽ tuân theo các quy tắc tố tụng của trung tâm đó. Trung tâm trọng tài này sẽ chỉ định trọng tài viên và điều hành các bước trong quá trình tố tụng.
• Trọng tài thiết chế mang lại sự chuyên nghiệp và chất lượng cao nhờ vào các quy định rõ ràng và đội ngũ trọng tài viên có chuyên môn cao. Phán quyết của trọng tài thiết chế có khả năng cao được công nhận tại các tòa án quốc gia vì tính minh bạch và tuân thủ quy trình. Trọng tài thiết chế cũng cung cấp một hệ thống hỗ trợ, giúp quá trình giải quyết tranh chấp diễn ra suôn sẻ.
• Chi phí của trọng tài thiết chế thường cao hơn trọng tài ‘vụ việc’ do các khoản phí cho trung tâm trọng tài và các quy trình phức tạp hơn.

3.2. Trọng tài vụ việc (ad hoc)

• Đây là hình thức trọng tài mà các bên tự quyết định về quy trình và lựa chọn trọng tài viên mà không có sự tham gia của một trung tâm trọng tài cố định.
• Trong trọng tài vụ việc, các bên liên quan lựa chọn một trọng tài viên, sau đó các trọng tài viên này sẽ cùng nhau chọn trọng tài viên thứ ba. Các bên cũng sẽ thỏa thuận về quy tắc trọng tài và thủ tục tố tụng, như là quy tắc trọng tài UNCITRAL. Quy trình này có thể được thỏa thuận ngay từ đầu hoặc sau khi tranh chấp xảy ra.
• Trọng tài vụ việc mang lại sự linh hoạt cao, các bên có thể điều chỉnh quy tắc và thủ tục phù hợp với nhu cầu của mình. Hơn nữa, trọng tài vụ việc giúp giảm chi phí và thời gian so với trọng tài thiết chế, vì không cần phải trả các khoản phí cho trung tâm trọng tài.
• Trọng tài việc có thể thiếu tính chuyên nghiệp và hỗ trợ từ các trung tâm trọng tài. Do các bên tự quản lý quy trình, việc lựa chọn trọng tài viên và quy tắc có thể gặp khó khăn hoặc thiếu sự thống nhất. Phán quyết của trọng tài ‘vụ việc’ cũng có thể khó được công nhận và thi hành tại các tòa án quốc gia nếu không tuân thủ đầy đủ các quy trình pháp lý.

Cả hai hình thức trọng tài quốc tế đều có những lợi ích và hạn chế riêng. Trọng tài thiết chế thích hợp với các tranh chấp phức tạp, yêu cầu tính chuyên nghiệp cao và khả năng thi hành phán quyết toàn cầu, trong khi trọng tài ‘vụ việc’ lại là lựa chọn linh hoạt và tiết kiệm cho các tranh chấp có tính chất ít phức tạp hoặc các bên tìm kiếm một giải pháp nhanh chóng và chi phí thấp. Việc lựa chọn giữa hai hình thức này phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của các bên trong mỗi vụ tranh chấp.

Hình thức của trọng tài quốc tế

4. Ý nghĩa thỏa thuận trọng tài quốc tế

Ngoài mang những đặc điểm như đã đề cập thì ý nghĩa thỏa thuận trọng tài quốc tế cũng là một phần quan trọng, bạn đọc có thể tham khảo ý nghĩa thỏa thuận này tại đây:

• Đầu tiên, có thể nói thỏa thuận trọng tài là cơ sở để tranh chấp được giải quyết bằng con đường trọng tài. Thỏa thuận giữa các bên là điều kiện tiên quyết để làm phát sinh thẩm quyền trọng tài.
• Ý nghĩa thứ hai đó là thỏa thuận trọng tài cho phép loại trừ thẩm quyền của Tòa án. Pháp luật Việt Nam cũng như nhiều hệ thống pháp luật trên thế giới ghi nhận nguyên tắc, khi các bên có thỏa thuận trọng tài hợp pháp thì Tòa án không có thẩm quyền xét xử và thẩm quyền này thuộc trọng tài mà các bên đã lựa chọn.
• Việc tự do thỏa thuận lựa chọn các yếu tố trong quá trình giải quyết tranh chấp bằng trọng tài hình thành những điều kiện tốt nhất để tiến hành hoạt động trọng tài và việc thi hành phán quyết trọng tài được thuận lợi.
• Việc thỏa thuận trọng tài quốc tế là gì chính là điểm chốt trong việc xác định thẩm quyền của trọng tài bởi vì không có thỏa thuận trọng tài thì không thể có việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài.

>> Bạn có thể xem thêm bài viết khác tại: Điều kiện hiệu lực của thỏa thuận trọng tài

5. Câu hỏi thường gặp

Trọng tài quốc tế có thể giải quyết các tranh chấp về gì?

Trọng tài quốc tế có thể giải quyết mọi tranh chấp phát sinh từ các quan hệ pháp luật thuộc lĩnh vực tư pháp quốc tế, bao gồm các tranh chấp thương mại, hợp đồng, đầu tư quốc tế, và các tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ, bảo hiểm, xây dựng, hay các vấn đề tài chính xuyên quốc gia. Điều quan trọng là các tranh chấp này phải có tính chất quốc tế, tức là ít nhất một bên tham gia có trụ sở tại một quốc gia khác với quốc gia của bên kia.

Có bắt buộc phải sử dụng trọng tài quốc tế khi các bên tranh chấp ở các quốc gia khác nhau?

Không, việc sử dụng trọng tài quốc tế không phải là yêu cầu bắt buộc. Các bên tham gia có thể lựa chọn giải quyết tranh chấp qua tòa án của một quốc gia cụ thể thay vì trọng tài quốc tế, tùy thuộc vào thỏa thuận trong hợp đồng giữa các bên. Tuy nhiên, trọng tài quốc tế thường được lựa chọn khi các bên muốn có một quy trình giải quyết tranh chấp nhanh chóng, bảo mật, và dễ thi hành phán quyết ở nhiều quốc gia.

Tại sao phán quyết của trọng tài quốc tế lại được công nhận ở nhiều quốc gia?

Phán quyết của trọng tài quốc tế thường được công nhận và thi hành trên toàn cầu nhờ vào Công ước New York 1958, hay còn gọi là Công ước về công nhận và thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài. Theo đó, các quốc gia tham gia công ước này cam kết công nhận và thi hành phán quyết trọng tài quốc tế, trừ khi có lý do pháp lý cụ thể để từ chối (như vi phạm trật tự công cộng của quốc gia đó). Điều này giúp tăng tính hiệu quả và đảm bảo tính thực thi của phán quyết trọng tài quốc tế trên phạm vi toàn cầu.

Như vậy, bài viết trên đây với tựa đề trọng tài quốc tế là gì của Công ty Luật ACC đã cung cấp cho quý bạn đọc đầy đủ các thông tin về trọng tài quốc tế là gì và những thông tin liên quan. Đừng ngần ngại liên hệ với Công ty Luật ACC nếu bạn cần giải đáp bất kì vấn đề gì.