Trái phiếu đảm bảo là gì?

Trái phiếu đảm bảo là chứng khoán nợ được bảo đảm bằng tài sản cụ thể của tổ chức phát hành hoặc bên thứ ba. Loại trái phiếu này nhằm giảm rủi ro cho nhà đầu tư bằng cách cam kết sử dụng tài sản bảo đảm để thanh toán gốc và lãi. Công ty Luật ACC sẽ giải thích các quy định, đặc điểm và lợi ích của trái phiếu đảm bảo trong khuôn khổ pháp lý hiện nay.

Trái phiếu đảm bảo là gì?

1. Trái phiếu đảm bảo là gì?

Trái phiếu đảm bảo, theo quy định tại khoản 8 Điều 3 Nghị định 155/2020/NĐ-CP, là một loại trái phiếu có các đặc điểm nổi bật liên quan đến bảo đảm thanh toán. Loại trái phiếu này được bảo đảm thanh toán toàn bộ hoặc một phần lãi và gốc khi đến hạn bằng tài sản của tổ chức phát hành hoặc tài sản của bên thứ ba.

Điều này có nghĩa là trái phiếu đảm bảo có sự cam kết về việc sử dụng tài sản cụ thể để đảm bảo thanh toán, giảm rủi ro cho nhà đầu tư. Tài sản bảo đảm có thể bao gồm các loại tài sản như bất động sản, tài sản lưu động, hoặc các tài sản giá trị khác thuộc quyền sở hữu của tổ chức phát hành hoặc bên thứ ba.

Ngoài ra, trái phiếu đảm bảo cũng có thể được bảo lãnh thanh toán theo quy định của pháp luật. Điều này có nghĩa là có một bên thứ ba đảm bảo việc thanh toán gốc và lãi của trái phiếu nếu tổ chức phát hành không thực hiện nghĩa vụ thanh toán đúng hạn. Bảo lãnh này thường được cung cấp bởi các tổ chức tài chính, ngân hàng, hoặc các bên liên quan khác.

Trái phiếu đảm bảo là một công cụ tài chính quan trọng giúp tăng cường sự tin cậy của nhà đầu tư, vì nó cung cấp một mức độ bảo vệ cao hơn so với các trái phiếu không được bảo đảm.

2. Các loại tài sản nào có thể được sử dụng để đảm bảo cho trái phiếu?

Các loại tài sản có thể được sử dụng để đảm bảo cho trái phiếu đảm bảo rất đa dạng và phụ thuộc vào quy định cụ thể của pháp luật và thỏa thuận giữa các bên liên quan. Dưới đây là một số loại tài sản thường được sử dụng:

• Bất động sản: Đây là loại tài sản phổ biến nhất được sử dụng để đảm bảo trái phiếu. Bất động sản có thể là đất đai, tòa nhà, nhà xưởng, hoặc các tài sản bất động sản khác. Tài sản này phải được định giá và có thể bị thế chấp để bảo đảm thanh toán trái phiếu.
• Tài sản lưu động: Bao gồm các loại tài sản như hàng tồn kho, tài sản lưu động, hoặc các khoản phải thu của tổ chức phát hành. Những tài sản này có thể được cầm cố để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán.
• Tài sản tài chính: Bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, hoặc các công cụ tài chính khác mà tổ chức phát hành hoặc bên thứ ba sở hữu. Những tài sản tài chính này có thể được dùng làm bảo đảm nếu có giá trị thị trường ổn định và dễ dàng thanh lý.
• Tài sản vô hình: Đôi khi, tài sản vô hình như quyền sở hữu trí tuệ, thương hiệu, hoặc quyền khai thác tài sản trí tuệ cũng có thể được sử dụng làm bảo đảm, mặc dù giá trị của chúng có thể khó định lượng và thanh lý hơn.
• Tiền mặt hoặc tài khoản ngân hàng: Tiền mặt hoặc số dư tài khoản ngân hàng có thể được dùng để bảo đảm trái phiếu, vì chúng có tính thanh khoản cao và dễ dàng chuyển giao.
• Tài sản của bên thứ ba: Trong trường hợp tổ chức phát hành không có đủ tài sản để bảo đảm trái phiếu, tài sản của bên thứ ba (như một công ty mẹ hoặc công ty liên kết) có thể được sử dụng để bảo đảm nghĩa vụ thanh toán.

Các loại tài sản này phải đáp ứng các yêu cầu về pháp lý và định giá, và việc sử dụng chúng làm bảo đảm phải được quy định rõ ràng trong hợp đồng phát hành trái phiếu để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư.

>> Tham khảo thêm thông tin tại bài viết Xử lý tài sản bảo đảm là trái phiếu như thế nào?

3. Ai là bên phát hành trái phiếu đảm bảo?

Ai là bên phát hành trái phiếu đảm bảo?

Bên phát hành trái phiếu đảm bảo có thể là các tổ chức hoặc cá nhân đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tài chính cụ thể để thực hiện việc phát hành trái phiếu. Dưới đây là các loại chủ thể thường gặp:

• Doanh nghiệp: Đây là bên phát hành trái phiếu đảm bảo phổ biến nhất. Doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn, có thể phát hành trái phiếu đảm bảo để huy động vốn cho các mục đích đầu tư, mở rộng sản xuất, hoặc tái cấu trúc tài chính. Các tài sản của doanh nghiệp, như bất động sản, hàng tồn kho, hoặc tài sản tài chính, có thể được sử dụng làm bảo đảm cho trái phiếu.
• Chính phủ: Các cơ quan nhà nước hoặc tổ chức liên quan có thể phát hành trái phiếu đảm bảo, đặc biệt là khi họ cần huy động vốn cho các dự án công cộng hoặc các nhu cầu tài chính khác. Trái phiếu của chính phủ thường được đảm bảo bằng ngân sách nhà nước hoặc các nguồn tài chính ổn định khác.
• Tổ chức tài chính: Ngân hàng và các tổ chức tài chính khác cũng có thể phát hành trái phiếu đảm bảo. Các tổ chức này có thể dùng tài sản tài chính của chính mình hoặc tài sản của các bên thứ ba để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán của trái phiếu.
• Các tổ chức phát hành trái phiếu chuyên biệt: Có thể là các công ty hoặc quỹ đầu tư chuyên phát hành trái phiếu đảm bảo như các công ty tài chính hoặc công ty quản lý quỹ. Họ phát hành trái phiếu đảm bảo để thu hút đầu tư và phân phối rủi ro tài chính.
• Công ty mẹ hoặc công ty liên kết: Trong một số trường hợp, công ty mẹ hoặc công ty liên kết có thể phát hành trái phiếu đảm bảo cho công ty con hoặc các đơn vị khác, sử dụng tài sản của chính mình để đảm bảo nghĩa vụ của công ty con.

Các bên phát hành trái phiếu đảm bảo phải tuân thủ các quy định pháp lý liên quan đến việc phát hành, bảo đảm và quản lý trái phiếu, bao gồm việc đảm bảo tính thanh khoản và giá trị của tài sản bảo đảm.

4. Trái phiếu đảm bảo khác gì so với trái phiếu không đảm bảo?

Bảo đảm thanh toán: Trái phiếu đảm bảo được bảo đảm thanh toán toàn bộ hoặc một phần gốc và lãi khi đến hạn bằng tài sản của tổ chức phát hành hoặc tài sản của bên thứ ba. Trong trường hợp tổ chức phát hành không thực hiện được nghĩa vụ thanh toán, các tài sản bảo đảm sẽ được sử dụng để bù đắp cho nhà đầu tư. Ngược lại, trái phiếu không đảm bảo không có tài sản cụ thể được dùng để bảo đảm nghĩa vụ thanh toán. Nếu tổ chức phát hành gặp khó khăn tài chính và không thể thanh toán, nhà đầu tư chỉ có thể nhận lại số tiền từ việc thanh lý tài sản của tổ chức phát hành theo quy trình phá sản hoặc kiện tụng.

Rủi ro: Trái phiếu đảm bảo thường có rủi ro thấp hơn vì có tài sản bảo đảm. Nhà đầu tư có thêm một lớp bảo vệ, giúp giảm thiểu rủi ro tín dụng liên quan đến tổ chức phát hành. Trong khi đó, trái phiếu không đảm bảo có rủi ro cao hơn do không có tài sản bảo đảm cụ thể. Rủi ro này phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng thanh toán của tổ chức phát hành và các yếu tố tài chính khác.

Lãi suất: Trái phiếu đảm bảo thường có lãi suất thấp hơn so với trái phiếu không đảm bảo, do sự an toàn cao hơn mà tài sản bảo đảm cung cấp. Trong khi đó, trái phiếu không đảm bảo có thể có lãi suất cao hơn để bù đắp cho mức độ rủi ro cao hơn mà nhà đầu tư phải đối mặt.

Điều kiện phát hành: Trái phiếu đảm bảo thường đòi hỏi tổ chức phát hành phải cung cấp tài sản bảo đảm và thực hiện các yêu cầu pháp lý và tài chính liên quan. Ngược lại, trái phiếu không đảm bảo không yêu cầu tài sản bảo đảm cụ thể, nhưng tổ chức phát hành phải có uy tín tài chính tốt để thu hút nhà đầu tư.

Khả năng phục hồi trong trường hợp phá sản: Nhà đầu tư trái phiếu đảm bảo có thể thu hồi một phần hoặc toàn bộ khoản đầu tư nhờ vào tài sản bảo đảm trong trường hợp tổ chức phát hành phá sản. Trong khi đó, nhà đầu tư trái phiếu không đảm bảo có thể phải đối mặt với tình trạng không thu hồi được vốn đầu tư nếu tổ chức phát hành phá sản và không có đủ tài sản để thanh toán các khoản nợ.

Tóm lại, trái phiếu đảm bảo cung cấp sự an toàn cao hơn cho nhà đầu tư nhờ vào tài sản bảo đảm, trong khi trái phiếu không đảm bảo có mức độ rủi ro cao hơn và thường đi kèm với lãi suất cao hơn để thu hút nhà đầu tư.

5. Các bên liên quan trong giao dịch trái phiếu đảm bảo bao gồm những ai?

Tổ chức phát hành: Tổ chức phát hành trái phiếu đảm bảo là đơn vị phát hành trái phiếu và cung cấp tài sản bảo đảm cho khoản vay. Tổ chức này có trách nhiệm đảm bảo thanh toán gốc và lãi của trái phiếu theo đúng kỳ hạn. Trong trường hợp không thực hiện được nghĩa vụ thanh toán, tổ chức phát hành sẽ sử dụng tài sản bảo đảm để bù đắp cho nhà đầu tư.

Nhà đầu tư: Nhà đầu tư là cá nhân hoặc tổ chức mua trái phiếu đảm bảo. Họ nhận được quyền lợi từ việc sở hữu trái phiếu, bao gồm lãi suất và khả năng thu hồi vốn đầu tư nhờ vào tài sản bảo đảm trong trường hợp tổ chức phát hành không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

Bên bảo đảm (nếu khác với tổ chức phát hành): Bên bảo đảm là cá nhân hoặc tổ chức cung cấp tài sản bảo đảm cho trái phiếu. Trong nhiều trường hợp, bên này có thể là một tổ chức tài chính, ngân hàng, hoặc công ty khác đứng ra đảm bảo tài sản cho tổ chức phát hành. Nếu tổ chức phát hành không thực hiện nghĩa vụ thanh toán, bên bảo đảm sẽ chịu trách nhiệm thanh toán hoặc cung cấp tài sản để bù đắp cho nhà đầu tư.

Ngân hàng hoặc tổ chức tài chính: Ngân hàng hoặc tổ chức tài chính có thể tham gia vào giao dịch trái phiếu đảm bảo dưới vai trò là đại lý phát hành, tư vấn, hoặc quản lý tài sản bảo đảm. Họ hỗ trợ trong việc định giá tài sản bảo đảm, quản lý các khoản thanh toán và đảm bảo sự tuân thủ các quy định pháp lý.

Cơ quan quản lý nhà nước: Cơ quan quản lý nhà nước, chẳng hạn như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (ở Việt Nam) hoặc các cơ quan tương tự tại các quốc gia khác, giám sát và điều chỉnh các hoạt động phát hành và giao dịch trái phiếu đảm bảo. Họ đảm bảo rằng các giao dịch tuân thủ các quy định pháp lý và bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.

Công ty kiểm toán: Công ty kiểm toán có thể được thuê để kiểm tra và xác minh tài sản bảo đảm cũng như các báo cáo tài chính của tổ chức phát hành. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và chính xác của các thông tin liên quan đến trái phiếu và tài sản bảo đảm.

Tóm lại, các bên liên quan trong giao dịch trái phiếu đảm bảo bao gồm tổ chức phát hành, nhà đầu tư, bên bảo đảm, ngân hàng hoặc tổ chức tài chính, cơ quan quản lý nhà nước, và công ty kiểm toán. Mỗi bên đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả của giao dịch trái phiếu đảm bảo.

>> Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm tại Trái phiếu thế chấp là gì?

6. Câu hỏi thường gặp

Lợi ích của trái phiếu đảm bảo đối với nhà đầu tư là gì?

Trái phiếu đảm bảo mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư, trong đó nổi bật nhất là sự giảm thiểu rủi ro. Với trái phiếu này, nhà đầu tư có sự an tâm hơn về khả năng thu hồi vốn và lãi suất, nhờ vào tài sản bảo đảm đi kèm. Trong trường hợp tổ chức phát hành không thực hiện nghĩa vụ thanh toán gốc hoặc lãi, tài sản bảo đảm sẽ được dùng để bù đắp cho nhà đầu tư, giảm thiểu nguy cơ mất vốn. Bên cạnh đó, trái phiếu đảm bảo thường có lãi suất cao hơn so với trái phiếu không đảm bảo, bù đắp cho phần rủi ro gia tăng. Do đó, trái phiếu đảm bảo là lựa chọn hấp dẫn cho những nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn hơn trong danh mục đầu tư của mình.

Nguyên tắc hoạt động của trái phiếu đảm bảo như thế nào?

Nguyên tắc hoạt động của trái phiếu đảm bảo dựa trên việc sử dụng tài sản bảo đảm để giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư. Tổ chức phát hành trái phiếu đảm bảo cam kết thanh toán gốc và lãi suất theo đúng thời hạn. Nếu tổ chức phát hành không thực hiện nghĩa vụ này, tài sản bảo đảm sẽ được sử dụng để bù đắp cho nhà đầu tư. Tài sản bảo đảm có thể là bất động sản, máy móc, hoặc các tài sản giá trị khác, hoặc có thể là một sự bảo lãnh từ bên thứ ba. Quy trình này đảm bảo rằng nhà đầu tư sẽ có một phần hoặc toàn bộ số tiền đầu tư của mình được bảo vệ trong trường hợp tổ chức phát hành gặp khó khăn tài chính.

Điều kiện để phát hành trái phiếu đảm bảo là gì?

Để phát hành trái phiếu đảm bảo, tổ chức phát hành phải đáp ứng một số điều kiện cơ bản. Thứ nhất, tổ chức phát hành phải có tài sản để bảo đảm cho trái phiếu, và tài sản này phải được định giá và kiểm tra theo quy định của pháp luật. Thứ hai, tổ chức phát hành phải tuân thủ các quy định về phát hành trái phiếu của cơ quan quản lý tài chính, bao gồm việc công bố đầy đủ thông tin về tài sản bảo đảm và các điều khoản của trái phiếu. Thứ ba, nếu có bên bảo đảm, bên này cũng phải đáp ứng yêu cầu về tài sản bảo đảm và các nghĩa vụ liên quan. Cuối cùng, trái phiếu phải được phát hành và quản lý theo quy định của pháp luật chứng khoán hiện hành để đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.

Trái phiếu đảm bảo cung cấp sự an tâm cho nhà đầu tư nhờ vào tài sản bảo đảm hoặc bảo lãnh từ bên thứ ba, giảm thiểu rủi ro so với trái phiếu không đảm bảo. Hiểu rõ các điều kiện và nguyên tắc hoạt động của trái phiếu này là rất quan trọng để tối ưu hóa lợi ích và bảo vệ quyền lợi trong giao dịch. Công ty Luật ACC sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc áp dụng các quy định pháp luật liên quan đến trái phiếu đảm bảo, giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư an toàn và hiệu quả.