Hiến pháp 2013 là Hiến pháp thứ 4 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 28 tháng 11 năm 2013 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2014. Hiến pháp 2013 đã quy định chi tiết về tổ chức và hoạt động của Nhà nước Việt Nam, trong đó bao gồm sơ đồ bộ máy nhà nước. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sơ đồ bộ máy nhà nước Việt Nam theo Hiến pháp 2013.
Tìm hiểu sơ đồ bộ máy nhà nước Việt Nam Hiến pháp 2013
1. Bộ máy nhà nước là gì?
Bộ máy nhà nước là hệ thống các cơ quan nhà nước được tổ chức và hoạt động theo những nguyên tắc thống nhất, tạo thành cơ chế đồng bộ nhằm thực hiện nhiệm vụ, chức năng của nhà nước.
Bộ máy nhà nước theo Hiến pháp bao gồm các cơ quan:
– Cơ quan lập pháp: Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
– Cơ quan hành pháp:
+ Trong đó, Chủ tịch nước là một chủ thể đặc biệt trong Bộ máy nhà nước. Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại.
+ Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội
+ Tiếp đến là các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan trực thuộc Trung ương và UBND các cấp.
– Cơ quan tư pháp: Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân
+ Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.
Tòa án nhân dân gồm Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án khác do luật định.
+ Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp.
Viện kiểm sát nhân dân gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Viện kiểm sát khác do luật định.
2. Tổ chức và các phân hệ của bộ máy nhà nước Việt Nam
Về đại thể, bộ máy nhà nước Việt Nam được tổ chức thành các phân hệ sau:
2.1. Hội nghị
Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và trên hết là cơ quan đại biểu chính của nhân dân.
Theo Hiến pháp 2013, Quốc hội có quyền thực hiện các quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia và quyền giám sát tối cao đối với hoạt động của nhà nước. Nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội được quy định tại Điều 70 Hiến pháp 2013.
2.2. Chủ tịch
Chủ tịch nước là nguyên thủ quốc gia, thay mặt nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tham gia điều hành công việc đối nội và đối ngoại của đất nước (Điều 86). Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước được quy định tại Điều 88 Hiến pháp 2013.
2.3. Chính phủ
Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chính phủ là cơ quan nắm quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội. Chính phủ có nhiệm vụ tập hợp và thống nhất mọi lĩnh vực của đời sống xã hội trên cơ sở Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước.
2.4. Cơ quan tư pháp
Các cơ quan tư pháp bao gồm:
Toà án nhân dân tối cao. Tòa án nhân dân địa phương. Tòa án binh. Tòa án do pháp luật quy định. Nhiệm vụ là cố gắng giải quyết các vụ án hình sự, dân sự, lao động, hôn nhân và gia đình... bảo vệ trật tự pháp luật. Các tòa án này hoạt động theo nguyên tắc chỉ xét xử độc lập theo quy định của pháp luật.
2.5. Cơ quan giám sát
Các cơ quan giám sát bao gồm:
Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Viện kiểm sát nhân dân địa phương. Tầng quân sự. Nhiệm vụ là bảo đảm việc tuân thủ pháp luật của mọi công dân, tổ chức đồng thời thực hiện quyền công tố do nhà nước quy định. Văn phòng công tố chịu trách nhiệm đảm bảo rằng việc tuân thủ luật pháp là minh bạch, công bằng và nhất quán ở mọi khía cạnh.
2.6. Chính quyền địa phương
Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên, thống nhất quan điểm của nhà nước trong việc xây dựng xã hội của dân, do dân và vì dân. Hội đồng nhân dân quyết định những vấn đề của địa phương do luật định; giám sát việc tuân theo Hiến pháp, pháp luật ở địa phương và việc thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân (Điều 113). Cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân là Uỷ ban nhân dân do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu ra, là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân và cơ quan hành chính nhà nước cấp trên. Uỷ ban phổ biến tổ chức việc áp dụng Hiến pháp và pháp luật ở địa phương; tổ chức thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân và thực hiện nhiệm vụ do cơ quan nhà nước cấp trên giao (Điều 114).
3. Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước Việt Nam hiện nay
Tổ chức bộ máy nhà nước Việt Nam hiện nay
1. Quốc hội:
Cơ cấu tổ chức:
- Quốc hội gồm các đại biểu do nhân dân địa phương bầu ra.
- Quốc hội họp thành một kỳ họp thường niên và các kỳ họp bất thường do Chủ tịch nước triệu tập theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ hoặc ít nhất 1/3 tổng số đại biểu Quốc hội.
- Các cơ quan của Quốc hội:
- Uỷ ban Thường vụ Quốc hội
- Các Ủy ban của Quốc hội
- Văn phòng Quốc hội
2. Chính phủ:
Cơ cấu tổ chức:
- Thủ tướng Chính phủ
- Phó Thủ tướng Chính phủ
- Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ
- Các Ủy ban nhân dân cấp tỉnh
3. Hội đồng nhân dân:
Cơ cấu tổ chức:
- Hội đồng nhân dân các cấp được bầu ra theo nhiệm kỳ 5 năm.
- Hội đồng nhân dân họp kỳ họp thường niên và các kỳ họp bất thường.
- Các cơ quan của Hội đồng nhân dân:
- Uỷ ban thường vụ Hội đồng nhân dân
- Các Ủy ban của Hội đồng nhân dân
4. Ủy ban nhân dân:
Cơ cấu tổ chức:
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân
- Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân
- Các Ủy viên Ủy ban nhân dân
- Các phòng, ban, ngành của Ủy ban nhân dân
5. Viện kiểm sát nhân dân:
Cơ cấu tổ chức:
- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao
- Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân các cấp
- Các Phó Viện trưởng, Kiểm sát viên
6. Tòa án nhân dân:
Cơ cấu tổ chức:
- Chánh án Tòa án nhân dân tối cao
- Chánh án Tòa án nhân dân các cấp
- Các Phó Chánh án, Thẩm phán
Ngoài ra, còn có các cơ quan khác như:
- Chủ tịch nước
- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
- Các tổ chức chính trị - xã hội
4. Mọi người có thể hỏi
1. Từ khi Hiến pháp 2013 có hiệu lực đến nay tổ chức bộ máy nhà nước có điều gì đặc biệt?
Mô hình bộ máy nhà nước Việt Nam năm 2018 đến nay đã có sự thay đổi đáng kể. Ngày 21/9/2018, Chủ tịch nước Trần Đại Quang từ trần. Ngày 23 tháng 10 năm 2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được Quốc hội bầu giữ chức vụ Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì vậy, hiện nay ông đồng thời giữ hai chức vụ quan trọng trong sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
2. Các cơ quan nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc nào?
Các cơ quan nhà nước được tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc phân công, phối hợp, kiểm tra, giám sát và nguyên tắc tổ chức theo hệ thống.
3. Bộ máy nhà nước có vai trò gì?
Bộ máy nhà nước là công cụ của giai cấp thống trị để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của giai cấp và Nhà nước. Là tổ chức để quản lý xã hội, bảo vệ lợi ích của giai cấp, tầng lớp và của toàn xã hội. Là công cụ để thực hiện các chức năng của Nhà nước
Nội dung bài viết:
Bình luận