Thực phẩm siêu chế biến là gì? Nguy cơ khi sử dụng thực phẩm siêu chế biến

Thực phẩm siêu chế biến hiện đang trở nên phổ biến ở mọi quốc gia trên thế giới do chúng thuận tiện, hấp dẫn, giá thành rẻ, phù hợp với nhiều đối tượng, nhất là những người bận rộn. Tuy nhiên khi sử dụng chúng quá nhiều bạn có thể có nguy cơ mắc bệnh cao, và những tác hại khác.

Thực phẩm siêu chế biến là gì? Nguy cơ khi sử dụng thực phẩm siêu chế biến

 1. Thực phẩm siêu chế biến là gì?

Thuật ngữ 'thực phẩm siêu chế biến' xuất phát từ hệ thống phân loại thực phẩm NOVA, được các nhà nghiên cứu tại Đại học São Paulo, Brazil, đưa ra.

Hệ thống xếp thực phẩm thành bốn loại dựa trên định lượng mà thực phẩm đã được chế biến trong quá trình sản xuất:

• Thực phẩm chưa qua chế biến hoặc chế biến tối thiểu: Bao gồm các sản phẩm như trái cây, rau, sữa, cá, đậu, trứng, quả hạch và hạt không có thành phần bổ sung và ít bị thay đổi so với trạng thái tự nhiên của chúng.
• Thành phần được chế biến: Bao gồm các loại thực phẩm được thêm vào các loại thực phẩm khác thay vì ăn riêng, chẳng hạn như muối, đường và dầu.
• Thực phẩm chế biến: Đây là những thực phẩm được chế biến bằng cách kết hợp thực phẩm từ nhóm 1 và 2, được đầu bếp nấu theo cách riêng. Chúng bao gồm các loại thực phẩm như mứt, dưa chua, trái cây và rau đóng hộp, bánh mì và pho mát tự làm.
• Thực phẩm siêu chế biến: Thường có 5 thành phần trở lên, thường bao gồm nhiều chất phụ gia và thành phần thường không được sử dụng trong nấu ăn tại nhà, chẳng hạn như chất bảo quản, chất nhũ hóa, chất làm ngọt, màu sắc và hương vị nhân tạo. Những thực phẩm này thường có thời hạn sử dụng dài.

Trên thực tế, chúng ta gặp thực phẩm siêu chế biến ở khắp mọi nơi. Ví dụ về thực phẩm siêu chế biến bao gồm kem, giăm bông, xúc xích, khoai tây chiên giòn, bánh mì sản xuất hàng loạt, ngũ cốc ăn sáng, bánh quy, đồ uống có ga, sữa chua có hương vị trái cây, súp ăn liền và một số đồ uống có cồn bao gồm rượu whisky, rượu gin và rượu rum

2. Nguy cơ khi sử dụng thực phẩm siêu chế biến

Thực phẩm siêu chế biến là thực phẩm đã trải qua quá trình chế biến công nghiệp, thường có chứa nhiều đường, chất béo, muối, và chất phụ gia. Các loại thực phẩm này thường có giá thành rẻ, tiện lợi, và dễ ăn, nên rất được ưa chuộng. Tuy nhiên, thực phẩm siêu chế biến cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe, bao gồm:

• Tăng nguy cơ béo phì, thừa cân: Thực phẩm siêu chế biến thường chứa nhiều calo, chất béo, và đường, nên có thể dẫn đến tăng cân, béo phì.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường: Thực phẩm siêu chế biến thường chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, và đường, là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường.
• Tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư: Một số nghiên cứu cho thấy, thực phẩm siêu chế biến có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư đại trực tràng, ung thư vú, và ung thư tuyến tiền liệt.
• Gây tổn thương não bộ: Một số nghiên cứu cho thấy, thực phẩm siêu chế biến có thể làm giảm chức năng nhận thức và gây tổn thương não bộ.
• Gây rối loạn tiêu hóa: Thực phẩm siêu chế biến thường chứa nhiều chất phụ gia, có thể gây rối loạn tiêu hóa, chẳng hạn như tiêu chảy, táo bón, và đầy hơi.

Để giảm thiểu nguy cơ khi sử dụng thực phẩm siêu chế biến, người tiêu dùng cần lưu ý một số điểm sau:

• Hạn chế sử dụng thực phẩm siêu chế biến: Hãy ưu tiên lựa chọn các loại thực phẩm tươi sống, nguyên chất, thay vì thực phẩm siêu chế biến.
• Đọc kỹ nhãn mác thực phẩm trước khi mua: Hãy đọc kỹ thành phần của thực phẩm trước khi mua, để tránh các loại thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo, và muối.
• Tự chế biến thực phẩm: Nếu có thể, hãy tự chế biến thực phẩm tại nhà, để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và kiểm soát được lượng đường, chất béo, và muối trong thực phẩm.

3. Câu hỏi thường gặp

1. Thực phẩm siêu chế biến khác gì với thực phẩm chế biến?

Thực phẩm siêu chế biến khác với thực phẩm chế biến ở chỗ thực phẩm siêu chế biến đã trải qua quá trình chế biến công nghiệp phức tạp, thường có chứa nhiều đường, chất béo, muối, và chất phụ gia. Trong khi đó, thực phẩm chế biến chỉ trải qua quá trình chế biến đơn giản, thường chỉ có chứa một số thành phần cơ bản, chẳng hạn như nấu chín, nướng, chiên,...

2. Thực phẩm siêu chế biến có thể gây nghiện không?

Có một số nghiên cứu cho thấy, thực phẩm siêu chế biến có thể gây nghiện. Các nghiên cứu này cho thấy, thực phẩm siêu chế biến có thể kích thích các trung tâm khoái cảm trong não, tương tự như các chất gây nghiện như ma túy và rượu.

Một số yếu tố trong thực phẩm siêu chế biến có thể khiến chúng trở nên gây nghiện, bao gồm:

• Chất béo: Chất béo có thể kích thích sản xuất dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác khoái cảm.

• Đường: Đường có thể kích thích sản xuất insulin, một loại hormone có thể giúp tăng cường cảm giác khoái cảm.

• Chất phụ gia: Một số chất phụ gia, chẳng hạn như aspartame, có thể kích thích sản xuất dopamine.