Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, quy định về thừa kế tài sản hình thành trong tương lai đang trở thành một chủ đề quan trọng, đặt ra nhiều thách thức và cơ hội cho người thừa kế. Bài viết này sẽ giải mã những điều cơ bản và điều kiện quan trọng liên quan đến việc thừa kế loại tài sản đặc biệt này.

1. Thế nào là tài sản hình thành trong tương lai?

Tại Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản bao gồm cả bất động sản và động sản, cả hai loại có thể xuất hiện cả trong hiện tại và trong tương lai. Điều 108 của Bộ luật Dân sự 2015 chi tiết hóa về tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai:

1. Tài sản hiện có: Là tài sản đã hình thành và chủ thể đã xác lập quyền sở hữu trước hoặc tại thời điểm giao dịch.

2. Tài sản hình thành trong tương lai bao gồm:

   • a) Tài sản chưa hình thành;
   • b) Tài sản đã hình thành, nhưng quyền sở hữu được xác lập sau thời điểm giao dịch.

Do đó, tài sản hình thành trong tương lai có thể bao gồm các loại phổ biến như tài sản được tạo ra từ vốn vay hoặc tài sản đang trong giai đoạn hình thành khi giao dịch được ký, như chung cư đang xây dựng hoặc ô tô đang lắp ráp.

2. Di sản thừa kế có bao gồm tài sản hình thành trong tương lai không?

 

Theo quy định của Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015, di sản được phân thành hai loại chính, đó là tài sản riêng của người để lại di sản và phần tài sản của người để lại di sản trong tài sản chung với người khác.

Dưới đây là danh sách các loại tài sản sẽ được chia đến người thừa kế:

• Tài sản riêng của người đã mất.

• Phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.

Như đã được đề cập trước đó, tài sản ở đây bao gồm cả tài sản hình thành trong tương lai. Do đó, tài sản hình thành trong tương lai cũng được coi là một dạng tài sản của di sản thừa kế.

3. Có được thừa kế tài sản hình thành trong tương lai hay không?

Theo Bộ luật Dân sự 2015 của Việt Nam, tài sản hình thành trong tương lai có thể được thừa kế. Điều 105 của Bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ ràng về việc tài sản bao gồm cả tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai. Do đó, người thừa kế có thể được chia phần di sản mà người chết để lại, bao gồm cả tài sản hình thành trong tương lai, theo quy định cụ thể của pháp luật Việt Nam.

4. Điều kiện để thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai thế nào?

Nhà ở hình thành trong tương lai, như là chung cư đang trong quá trình xây dựng, cũng được xem xét là một dạng tài sản thuộc di sản thừa kế theo quy định của Điều 118 Luật Nhà ở. Điều kiện để thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai bao gồm:

• Không có tranh chấp, khiếu nại hoặc khiếu kiện về quyền sở hữu;
• Không bị kê biên để thi hành án;
• Không bị kê biên để chấp hành quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
• Không thuộc diện thu hồi đất, thông báo giải tỏa, phá dỡ nhà ở của cơ quan có thẩm quyền.

Các điều kiện đặc biệt áp dụng cho bên thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai, bao gồm:

1. Đối với người để thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai:

   • Là người đã mua nhà ở từ chủ đầu tư;
   • Có đủ năng lực hành vi dân sự để thực hiện giao dịch nhà ở theo quy định pháp luật.

2. Bên nhận thừa kế:

   • Có đủ năng lực hành vi dân sự để thực hiện giao dịch nhà ở theo quy định pháp luật;
   • Không buộc phải đăng ký thường trú tại nơi có nhà ở được giao dịch.

3. Với trường hợp người nhận thừa kế là cá nhân nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, phải đảm bảo:

   • Có đủ năng lực hành vi dân sự để thực hiện giao dịch nhà ở theo quy định pháp luật Việt Nam;
   • Thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam;
   • Không buộc phải đăng ký tạm trú hoặc đăng ký thường trú tại nơi có nhà ở được giao dịch.

Những câu hỏi thường gặp:

1. Câu hỏi: Tài sản hình thành trong tương lai có thể được thừa kế theo pháp luật không? Câu trả lời: Có, theo Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản hình thành trong tương lai, bao gồm những tài sản như nhà ở đang xây dựng, cũng được xem xét là một dạng tài sản của di sản thừa kế.

2. Câu hỏi: Điều kiện gì áp dụng cho việc thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai? Câu trả lời: Người để thừa kế cần là người đã mua nhà từ chủ đầu tư và có đủ năng lực hành vi dân sự. Bên nhận thừa kế cũng cần đủ năng lực và không bắt buộc đăng ký thường trú tại nơi có nhà ở được giao dịch.

3. Câu hỏi: Người Việt Nam định cư ở nước ngoài có thể thừa kế nhà ở hình thành trong tương lai không? Câu trả lời: Có, nhưng họ cần đảm bảo đủ năng lực, thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam và không bắt buộc phải đăng ký tạm trú hoặc thường trú tại nơi có nhà ở được giao dịch.

4. Câu hỏi: Tại sao tài sản hình thành trong tương lai cần được xem xét trong quá trình thừa kế? Câu trả lời: Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của người thừa kế và xác định rõ quyền sở hữu, đặt ra các điều kiện để đảm bảo giao dịch diễn ra minh bạch và tránh tranh chấp trong quá trình thừa kế.