Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp là văn bản bằng bản giấy hoặc bản điện tử ghi lại những thông tin về đăng ký doanh nghiệp mà cơ quan đăng ký kinh doanh cấp cho các doanh nghiệp. Thông qua giấy phép kinh doanh, Nhà nước công nhận sự tồn tại của doanh nghiệp, công ty hoặc hộ kinh doanh.
Thu hồi giấy phép kinh doanh là việc nhà nước không công nhận sự tồn tại tư cách pháp nhân của doanh nghiệp hay doanh nghiệp không còn có tư cách pháp nhân nữa.
1. Giấy phép kinh doanh là gì ?
Giấy phép kinh doanh (GPKD) là loại giấy được cấp cho các doanh nghiệp có kinh doanh ngành nghề có điều kiện, loại giấy này thông thường được cấp sau Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
Theo khoản 1 điều 8 luật doanh nghiệp: Doanh nghiệp có nghĩa vụ đáp ứng đủ điều kiện kinh doanh khi kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo quy định của Luật đầu tư và bảo đảm duy trì đủ điều kiện đầu tư kinh doanh đó trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh
Điều kiện kinh doanh là yêu cầu mà doanh nghiệp phải có hoặc phải thực hiện khi kinh doanh ngành, nghề cụ thể, được thể hiện bằng giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, chứng chỉ hành nghề, chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, yêu cầu về vốn pháp định hoặc yêu cầu khác.). Trên thực tế chúng ta hay gọi tắt tất cả các loại giấy này gọi tắt là giấy phép kinh doanh.
Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hay theo chúng ta vẫn hay gọi là giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh không hẳn là giấy phép kinh doanh. Vì giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp là việc cá nhân, tổ chức đi đăng ký. Còn giấy phép kinh doanh là việc cá nhân, tổ chức đi xin phép.
2. Những trường hợp bị thu hồi giấy phép kinh doanh
(1) Nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo; theo đó:
- Trường hợp nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký thành lập hộ kinh doanh là giả mạo, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra thông báo về hành vi vi phạm của hộ kinh doanh và ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
- Trường hợp hồ sơ đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo thì Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra thông báo về hành vi vi phạm của hộ kinh doanh và hủy bỏ những thay đổi trong nội dung đăng ký hộ kinh doanh được thực hiện trên cơ sở các thông tin giả mạo và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh trên cơ sở hồ sơ hợp lệ gần nhất trước đó, đồng thời thông báo cho cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.
Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện yêu cầu hộ kinh doanh làm lại hồ sơ để được xem xét cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
Hộ kinh doanh có thể gộp các nội dung thay đổi hợp pháp của các lần đăng ký thay đổi sau đó trong một bộ hồ sơ để được cấp một lần đăng ký thay đổi mới.
(2) Ngừng hoạt động kinh doanh quá 06 tháng liên tục mà không thông báo với Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đăng ký và Cơ quan thuế; theo đó:
- Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện thông báo bằng văn bản về hành vi vi phạm và yêu cầu chủ hộ kinh doanh đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện để giải trình.
- Sau thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc thời hạn ghi trong thông báo mà người được yêu cầu không đến hoặc giải trình không được chấp thuận thì Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
- Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan trong việc xem xét nội dung giải trình của hộ kinh doanh.
(3) Kinh doanh ngành, nghề bị cấm.
Theo đó, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra thông báo về hành vi vi phạm và ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
(4) Hộ kinh doanh do những người không được quyền thành lập hộ kinh doanh thành lập; theo đó:
- Nếu hộ kinh doanh do một cá nhân thành lập và cá nhân đó không được quyền thành lập hộ kinh doanh thì Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra thông báo về hành vi vi phạm và ban hành quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh;
- Nếu hộ kinh doanh do thành viên hộ gia đình thành lập và có thành viên không được quyền thành lập hộ kinh doanh thì Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra thông báo yêu cầu hộ kinh doanh đăng ký thay đổi cá nhân đó trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày thông báo.
Nếu quá thời hạn trên mà hộ kinh doanh không đăng ký thay đổi thì Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra thông báo về hành vi vi phạm và ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
(5) Hộ kinh doanh không gửi báo cáo theo quy định tại khoản 6 Điều 16 Nghị định 01/2021 đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày hết hạn gửi báo cáo hoặc có yêu cầu bằng văn bản.
(6) Trường hợp khác theo quyết định của Tòa án, đề nghị của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của luật; theo đó:
- Trường hợp Tòa án quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh trên cơ sở quyết định của Tòa án trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được quyết định của Tòa án.
- Trường hợp Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nhận được văn bản đề nghị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của luật, trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện thực hiện thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh theo quy định.
Lưu ý:
- Sau khi có quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, hộ kinh doanh phải thực hiện thủ tục chấm dứt hoạt động theo quy định pháp luật, trừ trường hợp hộ kinh doanh bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh để thực hiện biện pháp cưỡng chế nợ thuế theo đề nghị của Cơ quan quản lý thuế.
- Trường hợp Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nhận được văn bản của Cơ quan quản lý thuế đề nghị hủy bỏ quyết định thu hồi và khôi phục lại Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh sau khi hộ kinh doanh bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh do cưỡng chế nợ thuế, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện ra quyết định hủy bỏ quyết định thu hồi và khôi phục lại Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cho hộ kinh doanh trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị.
3. Trình tự, hồ sơ thu hồi giấy phép kinh doanh
3.1 Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp bị thu hồi
Khi doanh nghiệp bị thu hồi Giấy phép kinh doanh nghĩa là doanh nghiệp đó sẽ hoàn toàn mất tư cách tham gia hoạt động kinh doanh. Đồng thời, cơ quan có thẩm quyền sau đó sẽ cấp Giấy phép ra Quyết định thu hồi Giấy phép kinh doanh.
3.2 Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư của dự án bị thu hồi
Trong thời hạn 30 ngày kể từ thời điểm Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư của dự án bị thu hồi, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài gửi bản sao Quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đến Cơ quan cấp Giấy phép.
Trường hợp mục tiêu của dự án đầu tư bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư bao gồm toàn bộ nội dung hoạt động mua bán hàng hóa đã được cấp Giấy phép kinh doanh, Cơ quan cấp Giấy phép ra Quyết định thu hồi Giấy phép kinh doanh.
Trường hợp mục tiêu của dự án đầu tư bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư chỉ bao gồm một phần nội dung hoạt động mua bán hàng hóa đã được cấp Giấy phép kinh doanh, Cơ quan cấp Giấy phép ra Quyết định hủy bỏ những nội dung Giấy phép kinh doanh có liên quan đến dự án đầu tư bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và cũng hủy bỏ nội dung này tại Giấy phép kinh doanh.
3.3 Nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký kinh doanh là giả mạo
Một số doanh nghiệp kinh doanh vì mục đích vụ lợi, đã giả mạo một số thông tin trên tờ khai đăng ký kinh doanh. Đối với những trường hợp này, Cơ quan có thẩm quyền đầu tiên sẽ cần xác minh hành vi giả mạo hồ sơ đăng ký để làm cơ sở thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Phòng đăng ký kinh doanh sẽ gửi văn bản đề nghị cơ quan công an xác định hành vi giả mạo giấy tờ. Theo đó, Cơ quan công an cũng có trách nhiệm trả lời bằng văn bản về kết quả xác minh theo đề nghị của phòng đăng ký kinh doanh. Thời hạn trả lời văn bản là 30 ngày tính từ thời điểm nhận được văn bản đề nghị.
Sau khi đã có những kết luận từ Cơ quan công an, Phòng đăng ký kinh doanh tiến hành thu hồi Giấy phép kinh doanh theo các thủ tục sau:
Nếu hồ sơ đăng ký thành lập mới doanh nghiệp là giả mạo, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ ra thông báo về hành vi vi phạm của doanh nghiệp, đồng thời ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp.
Nếu hồ sơ đăng ký về việc thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp là giả mạo, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ ra thông báo về hành vi vi phạm của doanh nghiệp, đồng thời hủy bỏ tất cả quyết định về việc thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp giả mạo. Bên cạnh đó, cơ quan cũng sẽ khôi phục Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp đối với hồ sơ hợp lệ gần nhất, gửi thông báo đến cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.
3.4 Cá nhân, tổ chức thuộc đối tượng bị cấm thành lập doanh nghiệp
Đối với doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty TNHH một thành viên, phòng đăng ký kinh doanh sẽ ra thông báo về hành vi vi phạm của doanh nghiệp, đồng thời ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
Đối với các loại hình doanh nghiệp còn lại, bao gồm cả công ty TNHH một thành viên nhưng do tổ chức là chủ sở hữu, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ ra thông báo bằng văn bản yêu cầu doanh nghiệp thay đổi thành viên/cổ đông thuộc đối tượng cấm thành lập doanh nghiệp. Thời hạn thay đổi thành viên là 30 ngày, quá thời hạn mà doanh nghiệp vẫn chưa thay đổi thành viên/cổ đông thì Phòng đăng ký kinh doanh sẽ ra thông báo về hành vi vi phạm, kèm theo đó là quyết định thu hồi Giấy phép kinh doanh của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp đã ngừng hoạt động kinh doanh trong 01 năm mà không thông báo với Cơ quan đăng ký kinh doanh và Cơ quan thuế.
Đối với trường hợp không thực hiện thông báo ngừng kinh doanh, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ ra thông báo bằng văn bản về việc vi phạm và yêu cầu người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp đến trụ sở để giải trình. Nếu sau 10 ngày làm việc, tính từ ngày nhận được thông báo mà người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp không đến, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ thực hiện việc ra quyết định thu hồi Giấy phép kinh doanh của doanh nghiệp.
3.5 Doanh nghiệp không gửi báo cáo theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 216 Luật doanh nghiệp 2020
Trong thời hạn 10 ngày làm việc, tính từ thời điểm kết thúc thời hạn báo cáo, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ gửi thông báo bằng văn bản về hành vi vi phạm của doanh nghiệp, đồng thời yêu cầu người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp đến trụ sở để giải trình. Nếu sau 10 ngày không có sự có mặt của người đại diện theo pháp luật như đã yêu cầu, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ trực tiếp ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
3.6 Doanh nghiệp bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính
Trong thời hạn 10 ngày làm việc tính từ ngày nhận được văn bản đề nghị thu hồi Giấy phép kinh doanh của Thủ trưởng cơ quan quản lý thuế theo quy định tại khoản 31 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quản lý thuế, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ gửi thông báo bằng văn bản về hành vi vi phạm và yêu cầu người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp đến trụ sở của Phòng để giải trình. Nếu sau 10 ngày làm việc không có sự xuất hiện của cá nhân được yêu cầu, Phòng đăng ký kinh doanh sẽ tiến hành thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
4. Những điều cần lưu ý khi thu hồi:
- Các cơ quan thẩm quyền tiến hành việc thu hồi giấy phép kinh doanh đó chính là Phòng Đăng ký kinh doanh.
- Nội dung thông tin đối với việc tiến hành thu hồi Giấy phép đăng ký kinh doanh sẽ được nhập vào trong hệ thống thông tin QG trong việc đăng ký doanh nghiệp, sau đó sẽ được gửi đến cơ quan của thuế.
- Nội dung trình tự tiến hành thu hồi Giấy phép kinh doanh sẽ được quy định một cách cụ thể đối với mỗi trường hợp dựa vào Nghị định số 108/2018/NĐ-CP tại Điều số 01 ở Khoản 20.
Trên thực tế hiện nay, đối với số lượng các công ty mà bị thu hồi về giấy phép kinh doanh được thống kê là không hề nhỏ, việc này vừa gây ra sự ảnh hưởng đến cá nhân đồng thời cũng là người làm chủ và cũng vừa gây ảnh hưởng cho người lao động. Việc này phụ thuộc vào tầm nhìn của chủ công ty để có thể đưa ra các định hướng nhằm phát triển một cách tốt nhất để đưa công ty của mình ngày càng đi lên.
5. Các câu hỏi thường gặp
5.1 Khi bị thu hồi giấy phép kinh doanh thì doanh nghiệp có phải dừng hoạt động ngay không?
Câu trả lời là có. Trường hợp bị Cơ quan nhà nước ra quyết định thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải chính thức chấm dứt hoạt động kể từ ngày được ghi trong quyết định.
5.2 Thời gian hủy bỏ quyết định thu hồi giấy phép kinh doanh là bao lâu?
Trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định hủy bỏ quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Phòng Đăng ký kinh doanh gửi quyết định nêu trên đến địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp. Đồng thời gửi thông tin về việc hủy bỏ quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; khôi phục tình trạng pháp lý của doanh nghiệp cho Cơ quan thuế; đăng tải quyết định trên cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
5.3 Cơ quan nào chịu trách nhiệm hủy bỏ quyết định thu hồi giấy phép kinh doanh?
Phòng Đăng ký kinh doanh chịu trách nhiệm về việc quyết định hủy bỏ quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; việc khôi phục tình trạng pháp lý của doanh nghiệp trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
5.4 Hậu quả pháp lý khi doanh nghiệp bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp?
Giấy chứng nhận ĐKDN là văn bản do Cơ quan đăng ký kinh doanh chịu trách nhiệm cấp cho doanh nghiệp; nhằm mục đích quản lý và bảo hộ quyền sở hữu tên doanh nghiệp tại Việt Nam. Khi thu hồi giấy chứng nhận ĐKDN, Nhà nước không công nhận sự tồn tại tư cách pháp nhân của doanh nghiệp đó nữa.
Nội dung bài viết:
Bình luận