Còn buồn chuyện “hái hoa”

Cơ quan tôi ở gần hồ Thiền Quang, có lần đi ngang qua Nhà văn hóa Sinh viên, tôi ước gì được ngồi ăn trưa, hay uống cà phê ở một quán giữa hồ để ngắm sóng biển… Rồi tôi ước điều đó, và điều đó cũng thành hiện thực khi tôi được một người bạn cũ mời đến đó ăn trưa. Chọn cho mình một chỗ ngồi, chúng tôi vui đùa và ngắm nhìn mặt hồ đuổi theo những con sóng. Ngừng một lúc, anh bạn cười chỉ tay: “Nhìn người ta hái hoa dân chủ kìa! Tôi nhìn và… tôi vỡ mộng. Kể từ đó, mỗi khi nhìn ra mép hồ, tôi lại thấy một người đang hồn nhiên “hái hoa”. Dường như thực khách trong nhà hàng đều nhìn thấy, nhưng không ai quan tâm hay cố ý quan tâm đến điều đó, bởi nó ảnh hưởng đến cảm xúc bữa trưa của họ. Tôi không hiểu tại sao người ta lại dùng cụm từ “hái hoa dân chủ” để chỉ việc đi vệ sinh ở nhà vệ sinh công cộng. Hái hoa dân chủ là trò chơi phổ biến khi cả xã hội chưa tràn ngập phương tiện truyền thông hiện đại: mỗi người sẽ “hái một bông hoa” và đáp ứng nhu cầu về “bông hoa” đó. Đôi khi các câu hỏi trong trò chơi này tạo ra một bầu không khí rất thú vị. Và tại sao lại là "hái hoa"? Lúc nào cũng buồn đi "hái hoa" - Ảnh 1
Nhà vệ sinh công cộng trên đường Thanh Niên. Ảnh: Công Hùng

Anh bạn tôi thường kể những câu chuyện cười ra nước mắt xung quanh cái nhà vệ sinh công cộng trong khu tập thể cũ của anh, mà người ta gọi là WC. Đó là nỗi ám ảnh từ thuở bé cho đến tận bây giờ, đôi khi vẫn còn tiếp diễn trong những giấc mơ của anh. Tôi không biết ở đâu trên đất nước này lại có một nhà vệ sinh đặc biệt như vậy, một nhà vệ sinh đôi, tức là trong cùng một ngăn, hai người có thể sử dụng nó. Khi còn nhỏ, anh ấy thường đi vệ sinh, chỉ vì anh ấy sợ đi đến đó. Và giấc mơ về chiếc toilet này của anh cũng thật kỳ lạ, anh cứ quẩn quanh trong đó, muốn thoát ra nhưng không được. Đôi khi dù biết đó là một giấc mơ và muốn thoát ra khỏi nó cũng không thể thực hiện được. Sau này tôi kể chuyện này cho anh trai nghe, anh ấy cũng có chung nỗi ám ảnh về hố xí. Ôi kỉ niệm và ước mơ... Nên dễ hiểu vì sao khi ấy, trong bài tập làm văn về ước mơ của cô giáo, cậu đã hồn nhiên chọn “Em muốn có nhà vệ sinh riêng”, mặc dù ước mơ này bị cô giáo trách móc vì “ thiếu nghiêm túc”. Từng đi nhiều nơi trên thế giới, bạn tôi bảo có những nơi người ta “coi trọng” nhà vệ sinh không kém các phòng khác trong nhà chứ không như “công trình phụ”. Vì chỉ là không thể nào cố tình tách mình ra khỏi cuộc sống bằng cách nào đó. Người Hà Nội rất tinh tế và chu đáo nên việc đi vệ sinh, hay thành ngữ "toilet" cũng được tránh nói khéo như đi vệ sinh, hay đi "Madame Anh Thu", Toilet... Cũng vì vậy, khi lớn lên, anh ấy chọn làm công nhân xây dựng. Khi còn là sinh viên, anh theo chú làm chủ thầu xây dựng. Nhiều dự án nhà ở thành phố khiến chị nhận ra nhà vệ sinh riêng còn đắt hơn căn nhà cấp 4 bố mẹ vất vả cả đời mới dựng được ở quê. Có thể cách mọi người coi trọng nhà vệ sinh sẽ có nghĩa là cách họ đối xử với nhà vệ sinh…
Giờ đây, chuyện “hái hoa” công khai của cư dân thành phố đã được quan tâm hơn trước rất nhiều. Hầu hết nhà vệ sinh công cộng đều sạch sẽ, nhưng có một nghịch lý là khi nhà vệ sinh được bày biện đàng hoàng nơi công cộng thì việc “hái hoa” lại diễn ra… ngay bên cạnh. Nực cười không kém việc người dân vứt rác ngay cạnh thùng rác. Và đột nhiên, trên những bức tường công cộng, không chỉ xuất hiện dòng chữ “Cấm đổ rác” mà còn có những dòng đáng xấu hổ: “Cấm tiểu tiện”. Tôi tự hỏi, trong số đông dân này, có ai đã từng khổ sở vì những nhà vệ sinh công cộng cũ kỹ, đã từng mơ ước có một nhà vệ sinh tử tế chưa? Tại sao họ làm điều này, có lẽ chỉ để tiết kiệm 2000 đồng? Và nhiều nhà vệ sinh ở các công viên hiện có trạm thu phí tùy tiện. Tôi thấy có người rất chịu đóng tiền mà không cần ai nhắc nhở, nhưng tôi cũng thấy có người… phớt lờ. Tôi chợt nhớ đến một câu chuyện từng nghe kể về một nhà văn chuyển đến nơi làm việc mới. Người dân ở đó khổ sở vì tè dầm, nhắc nhở thế nào cũng không được. Người viết bèn nghĩ ra kế đặt một bát hương ở nơi khởi nghĩa đã nổ ra. Kể từ đó, việc đi tiểu chấm dứt hoàn toàn. Đơn giản, dù sao có bát hương cũng ít người dám bắc ngang bát hương để đi tiểu. Nhưng ở đô thị này, làm sao áp dụng cách mà nhà văn kia đã làm? Do đó, nó chỉ có thể được dừng lại bằng tiền phạt. Nhưng vấn đề là, bạn không thể cử người ra ngoài chỉ để kiểm tra xem ai đó có đi tiểu không rồi phạt họ. Vì vậy, cuối cùng, ông luôn kêu gọi tinh thần tự giác của người dân thị trấn. Một thành phố xanh, sạch, đẹp phải có những cư dân biết yêu quý và tôn trọng nơi mình sinh sống.