Quy định về luật miễn thuế thu nhập cá nhân

Nhập cảnh rộng lớn của hệ thống thuế thu nhập cá nhân, quy định về miễn thuế trở thành một khía cạnh quan trọng, tạo nên bức tranh phức tạp của hệ thống thuế hiện đại. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng các điều khoản liên quan đến miễn thuế không chỉ là thách thức mà còn là chìa khóa mở cánh cửa cho sự công bằng và tích cực trong quản lý thu nhập cá nhân. Trong bối cảnh này, chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về quy định về miễn thuế thu nhập cá nhân, nhằm tìm hiểu về tầm quan trọng của nó đối với cả cá nhân và xã hội.

Quy định về luật miễn thuế thu nhập cá nhân

1. Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một loại thuế trực thu, áp dụng đối với người có thu nhập từ tiền lương, tiền công hoặc các khoản thu nhập khác. Thuế TNCN là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc đối với cá nhân khi có thu nhập tính thuế theo quy định của pháp luật thuế TNCN.

Cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú tại Việt Nam có thu nhập chịu thuế là hai đối tượng chính phải nộp thuế TNCN. Cá nhân cư trú là người có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch hoặc có nơi ở thường xuyên theo quy định của pháp luật về cư trú. Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng đủ điều kiện của cá nhân cư trú và sẽ không được tính giảm trừ gia cảnh.

2. Miễn thuế thu nhập cá nhân

2.1 Mục đích

Khuyến khích hoạt động kinh tế: Miễn thuế nhằm khuyến khích các hoạt động kinh tế nhất định, như sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, hoặc đầu tư vào các lĩnh vực mà nhà nước muốn phát triển.

Hỗ trợ cá nhân và gia đình: Nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho cá nhân và gia đình, đặc biệt là những người có thu nhập thấp hoặc có nhiều người phụ thuộc.

Thực hiện chính sách xã hội: Đây cũng là một công cụ để thực hiện chính sách xã hội, hỗ trợ các nhóm đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt như người già, trẻ em, người khuyết tật.

Tạo công bằng thuế: Đảm bảo rằng mọi người đều đóng góp một cách công bằng vào ngân sách nhà nước dựa trên khả năng tài chính của họ.

2.2 Phạm vi áp dụng

Phạm vi áp dụng của miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tại Việt Nam bao gồm các trường hợp cụ thể sau đây:

• Cá nhân cư trú: Cá nhân có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch hoặc có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam.
• Cá nhân không cư trú: Cá nhân không đáp ứng điều kiện là cá nhân cư trú nhưng có thu nhập phát sinh tại Việt Nam.
• Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản: Bao gồm chuyển nhượng giữa các thành viên trong gia đình như vợ chồng, cha mẹ và con cái, anh chị em ruột.
• Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở: Trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.
• Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất: Được Nhà nước giao không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng đất.
• Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng: Là bất động sản giữa các thành viên trong gia đình.
• Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp: Để hợp lý hóa sản xuất nông nghiệp mà không thay đổi mục đích sử dụng đất.
• Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân: Trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.

3. Điều kiện miễn thuế

3.1 Các trường hợp được miễn thuế theo quy định hiện hành

Theo quy định hiện hành tại Việt Nam, có một số trường hợp cụ thể được miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Dưới đây là danh sách các trường hợp được miễn thuế TNCN:

• Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản: Bao gồm cả nhà ở hình thành trong tương lai, công trình xây dựng hình thành trong tương lai giữa các thành viên trong gia đình như vợ chồng, cha mẹ và con cái, anh chị em ruột.
• Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở: Trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.
• Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất: Được Nhà nước giao không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng đất.
• Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng: Là bất động sản giữa các thành viên trong gia đình.
• Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp: Để hợp lý hóa sản xuất nông nghiệp nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp.
• Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân: Trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.

Ngoài ra, còn có các trường hợp khác như thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe; tiền bồi thường tai nạn lao động; tiền bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; các khoản bồi thường Nhà nước và các khoản bồi thường khác theo quy định của pháp luật.

Đối với cá nhân nhận được tiền từ nước ngoài do thân nhân là người nước ngoài gửi về đáp ứng điều kiện về khuyến khích chuyển tiền về nước theo quy định của Ngân hàng nhà nước Việt Nam cũng được miễn thuế.

Đây là những quy định nhằm đảm bảo công bằng và giảm bớt gánh nặng thuế cho người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp hoặc thuộc các nhóm đối tượng được ưu đãi.

3.2 Điều kiện cụ thể để được hưởng miễn thuế

Để được hưởng miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tại Việt Nam, cá nhân phải đáp ứng các điều kiện cụ thể sau đây:

• Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản: Cá nhân phải chuyển nhượng bất động sản cho các thành viên trong gia đình như vợ chồng, cha mẹ và con cái, anh chị em ruột.
• Chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở: Trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có một nhà ở hoặc quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam1.
• Giá trị quyền sử dụng đất: Được Nhà nước giao không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng đất.
• Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng: Là bất động sản giữa các thành viên trong gia đình.
• Chuyển đổi đất nông nghiệp: Để hợp lý hóa sản xuất nông nghiệp mà không thay đổi mục đích sử dụng đất.
• Thu nhập từ hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản: Chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.

Ngoài ra, cá nhân cần thỏa mãn các điều kiện sau:

• Có quyền sử dụng đất, quyền thuê đất, quyền sử dụng mặt nước, quyền thuê mặt nước hợp pháp: Để sản xuất và trực tiếp tham gia lao động sản xuất.
• Thực tế cư trú tại địa phương nơi diễn ra hoạt động sản xuất: Địa phương nơi diễn ra hoạt động sản xuất là quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh hoặc huyện giáp ranh với nơi diễn ra hoạt động sản xuất.

Các điều kiện này nhằm đảm bảo rằng những người thực sự cần được hỗ trợ về thuế có thể nhận được sự miễn giảm thuế phù hợp. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân và khuyến khích hoạt động kinh tế.

3.3 Thủ tục và hồ sơ cần thiết để được miễn thuế

Để được miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) tại Việt Nam, cá nhân cần thực hiện các thủ tục và chuẩn bị hồ sơ cần thiết sau đây:

• Văn bản đề nghị miễn thuế: Cá nhân cần có văn bản đề nghị miễn thuế theo mẫu số 01/MGTH.
• Hồ sơ bệnh án: Trong trường hợp miễn thuế do lý do sức khỏe, cần có hồ sơ bệnh án hoặc bản tóm tắt hồ sơ bệnh án/sổ khám bệnh theo quy định của pháp luật.
• Chứng từ chi phí khám chữa bệnh: Các chứng từ chứng minh chi phí khám chữa bệnh do cơ quan y tế cấp/hóa đơn mua thuốc chữa bệnh kèm theo đơn thuốc của bác sĩ.
• Tờ khai quyết toán thuế TNCN: Cần nộp tờ khai quyết toán thuế TNCN theo mẫu quy định.

Ngoài ra, đối với các trường hợp khác, hồ sơ cần thiết có thể bao gồm:

• Tờ khai thuế TNCN: Mẫu 03/BĐS-TNCN cho trường hợp bán nhà.
• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Bản chụp giấy tờ chứng minh quyền sở hữu nhà hoặc quyền sở hững các công trình trên đất và cá nhân ký cam kết chịu trách nhiệm với bản chụp đó.
• Hợp đồng chuyển nhượng bất động sản: Trong trường hợp chuyển nhượng bất động sản.

Các bước thực hiện thủ tục miễn thuế bao gồm:

• Nộp hồ sơ: Cá nhân nộp hồ sơ đăng ký miễn thuế cho cơ quan thuế.
• Xác nhận của cơ quan thuế: Cơ quan thuế sẽ xem xét hồ sơ và quyết định việc miễn thuế.
• Nhận kết quả: Cá nhân nhận kết quả miễn thuế từ cơ quan thuế.

4. Các loại thu nhập được miễn thuế

4.1 Thu nhập từ tiền lương, tiền công

Tại Việt Nam, một số loại thu nhập từ tiền lương và tiền công được miễn thuế thu nhập cá nhân. Dưới đây là các trường hợp cụ thể:

• Thu nhập từ tiền lương, tiền công dưới 50.000 đồng/năm: Cá nhân có số tiền thuế phát sinh phải nộp hằng năm sau quyết toán thuế TNCN từ tiền lương, tiền công từ 50.000 đồng trở xuống sẽ được miễn thuế.
• Thu nhập từ làm thêm giờ, làm việc ban đêm: Thu nhập từ phần tiền lương, tiền công làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương, tiền công làm việc ban ngày, làm việc trong giờ theo quy định của Bộ luật Lao động.

Ngoài ra, có một số loại thu nhập khác cũng được miễn thuế như:

• Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản: Giữa các thành viên trong gia đình như vợ chồng, cha mẹ và con cái, anh chị em ruột.
• Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở: Trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.
• Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất: Được Nhà nước giao không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng đất.
• Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng: Là bất động sản giữa các thành viên trong gia đình.
• Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp: Để hợp lý hóa sản xuất nông nghiệp mà không thay đổi mục đích sử dụng đất.
• Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân: Trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản chưa qua chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.

4.2 Thu nhập từ kinh doanh, sản xuất

Tại Việt Nam, một số loại thu nhập từ hoạt động kinh doanh và sản xuất được miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Dưới đây là các trường hợp cụ thể:

• Thu nhập từ nông nghiệp: Thu nhập từ trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng, chế biến nông sản, thủy sản, sản xuất muối của hợp tác xã; thu nhập của hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn.
• Thu nhập từ dịch vụ kỹ thuật phục vụ nông nghiệp: Thu nhập từ dịch vụ tưới, tiêu nước; cày, bừa đất, nạo vét kênh, mương nội đồng; dịch vụ phòng trừ sâu, bệnh cho cây trồng, vật nuôi; dịch vụ thu hoạch sản phẩm nông nghiệp.
• Thu nhập từ nghiên cứu khoa học và công nghệ: Thu nhập từ việc thực hiện hợp đồng nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ theo quy định của pháp luật về khoa học và công nghệ, được miễn thuế trong thời gian thực hiện hợp đồng và tối đa không quá 03 năm kể từ ngày bắt đầu có doanh thu từ thực hiện hợp đồng.

Để được miễn thuế, thu nhập từ sản phẩm, hàng hóa chế biến từ nông sản, thủy sản phải đáp ứng các điều kiện như tỷ lệ giá trị nguyên vật liệu là nông sản, thủy sản trên chi phí sản xuất hàng hóa, sản phẩm từ 30% trở lên và sản phẩm, hàng hóa không thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

4.3 Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, quyền sử dụng đất

Tại Việt Nam, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản và quyền sử dụng đất của cá nhân có thể được miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trong một số trường hợp cụ thể:

• Chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở: Cá nhân chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam thì không phải nộp thuế TNCN.
• Giá chuyển nhượng: Đối với chuyển nhượng quyền sử dụng đất không có công trình xây dựng trên đất, giá chuyển nhượng là giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng tại thời điểm chuyển nhượng. Nếu giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quy định, thì giá chuyển nhượng sẽ được xác định theo bảng giá đất do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quy định.

Các trường hợp khác liên quan đến thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, bao gồm:

• Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất.
• Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sở hữu hoặc sử dụng nhà ở.
• Thu nhập từ chuyển nhượng quyền thuê đất, quyền thuê mặt nước.

4.4 Các loại thu nhập khác được miễn thuế

Ngoài các loại thu nhập đã nêu ở trên, tại Việt Nam còn có một số loại thu nhập khác cũng được miễn thuế thu nhập cá nhân. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể:

• Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp: Của hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao để sản xuất.
• Thu nhập từ lãi tiền gửi: Tại tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
• Thu nhập từ kiều hối: Tiền gửi từ nước ngoài về Việt Nam1.
• Thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm: Nhân thọ, phi nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe.
• Tiền bồi thường tai nạn lao động: Các khoản bồi thường theo quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
• Các khoản bồi thường Nhà nước: Và các khoản bồi thường khác theo quy định của pháp luật.