Trong thời đại ngày nay, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đã đặt ra nhiều thách thức và cơ hội mới đối với ngành công nghiệp phần mềm. Để bảo vệ công sức đầu tư và sáng tạo, việc đăng ký Sở hữu trí tuệ phần mềm trở thành một vấn đề quan trọng. Trong bối cảnh này, quy định về đăng ký Sở hữu trí tuệ phần mềm đóng vai trò quan trọng, đảm bảo quyền lợi của người sáng tạo và hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp công nghệ thông tin. Bài viết này sẽ đi sâu vào "Quy định về đăng ký Sở hữu trí tuệ phần mềm".
Quy định về đăng ký Sở hữu trí tuệ phần mềm
Phần mềm máy tính là gì?
Phần mềm máy tính (tiếng Anh: software), hay còn gọi đơn giản là phần mềm, là một tập hợp những câu lệnh hoặc chỉ thị (instruction) được viết bằng một hoặc nhiều ngôn ngữ lập trình theo một trật tự xác định, và các dữ liệu hay tài liệu liên quan nhằm tự động thực hiện một số nhiệm vụ hay chức năng hoặc giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó.
Phần mềm thực hiện các chức năng của nó bằng cách gửi các chỉ thị trực tiếp đến phần cứng (hay phần cứng máy tính, computer hardware) hoặc bằng cách cung cấp dữ liệu để phục vụ các chương trình hay phần mềm khác.
Phần mềm là một khái niệm trừu tượng, nó khác với phần cứng ở chỗ là “phần mềm không thể sờ hay đụng vào”, và nó cần phải có phần cứng máy tính mới có thể thực thi được.
Phần mềm có thể được mua tại các cửa hàng máy tính hoặc mua trực tuyến và được đóng gói trong hộp chứa bao gồm các đĩa (đĩa mềm, CD, DVD hoặc Blu-ray), hướng dẫn sử dụng, bảo hành và các tài liệu liên quan. Bên cạnh đó, cũng có rất nhiều chương trình phần mềm miễn phí có sẵn trên thị trường được chia thành các hạng mục khác nhau, như shareware, freeware, open source software.
Đăng ký quyền tác giả phần mềm là gì?
Đăng ký quyền tác giả phần mềm là việc tác giả, chủ sở hữu phần mềm máy tính hoặc chủ thể được ủy quyền nộp hồ sơ đăng ký cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để nhận được Văn bằng bảo hộ phần mềm máy tính.
Phần mềm máy tính là tập hợp các chỉ dẫn được thể hiện dưới dạng các lệnh, các mã, lược đồ hoặc bất kỳ dạng nào khác, khi gắn vào một phương tiện mà máy tính đọc được, có khả năng làm cho máy tính thực hiện được một công việc hoặc đạt được một kết quả cụ thể. Phần mềm máy tính được bảo hộ như tác phẩm văn học, dù được thể hiện dưới dạng mã nguồn hay mã máy.
Đăng ký quyền tác giả phần mềm có tác dụng ghi nhận quyền sở hữu hợp pháp đối với phần mềm, giúp chủ sở hữu bảo vệ quyền và lợi ích của mình trước các hành vi xâm phạm, sao chép, hoặc sử dụng trái phép phần mềm. Đăng ký quyền tác giả phần mềm cũng giúp chủ sở hữu khai thác tiềm năng kinh tế của phần mềm, bằng cách chuyển giao, cấp phép, hoặc hợp tác với các bên khác.
Đăng ký quyền tác giả phần mềm không bắt buộc, nhưng là một hành động cần thiết và có lợi cho chủ sở hữu phần mềm. Khi có tranh chấp xảy ra, tổ chức, cá nhân được cấp Văn bằng bảo hộ sẽ không có nghĩa vụ phải chứng minh quyền tác giả thuộc về mình nữa.
Có bắt buộc phải đăng ký quyền tác giả phần mềm máy tính không?
Không bắt buộc phải đăng ký quyền tác giả phần mềm máy tính, nhưng việc đăng ký là một hành động cần thiết và có lợi cho chủ sở hữu phần mềm.
Theo Điều 22 Luật Sở hữu trí tuệ, phần mềm máy tính được bảo hộ như tác phẩm văn học, dù được thể hiện dưới dạng mã nguồn hay mã máy. Quyền tác giả được phát sinh tự động tại thời điểm tác phẩm được sáng tạo ra và được định hình dưới hình thức vật chất nhất định.
Vì thế, việc đăng ký để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là không bắt buộc mặc dù tác phẩm đã được công bố hay chưa, đã đăng ký hoặc chưa đăng ký bảo hộ. Tuy nhiên, việc đăng ký quyền tác giả nhằm tạo ra một sự ghi nhận của cơ quan nhà nước về quyền sở hữu hợp pháp đối với tác phẩm thông qua việc cấp Giấy chứng nhận.
Khi có tranh chấp xảy ra, tổ chức, cá nhân được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả sẽ không có nghĩa vụ phải chứng minh quyền tác giả thuộc về mình nữa, trừ trường hợp có chứng cứ ngược lại. Điều này giúp chủ sở hữu phần mềm bảo vệ quyền và lợi ích của mình trước các hành vi xâm phạm, sao chép, hoặc sử dụng trái phép phần mềm.
Quy định về đăng ký Sở hữu trí tuệ phần mềm
Ai có quyền đăng ký quyền tác giả phần mềm máy tính?
Theo quy định tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ, người trực tiếp sáng tạo ra phần mềm, chủ sở hữu phần mềm có quyền đăng ký quyền tác giả phần mềm.
Tác giả, chủ sở hữu phần mềm gồm:
- Cá nhân, tổ chức là người Việt Nam;
- Cá nhân, tổ chức là người nước ngoài.
Tác giả, chủ sở hữu phần mềm có thể tự đăng ký hoặc ủy quyền cho người khác đăng ký thay mình.
Tác giả, chủ sở hữu phần mềm có thể đăng ký riêng lẻ hoặc đăng ký tập thể, nếu phần mềm do nhiều người cùng sáng tạo.
Hồ sơ đăng ký quyền tác giả phần mềm máy tính bao gồm những gì?
Để tiến hành đăng ký sở hữu trí tuệ phần mềm, chủ sở hữu cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ bao gồm những tài liệu như sau:
- Tờ khai đăng ký bản quyền phần mềm;
- 02 bản in code phần mềm có đánh số trang và dấu giáp lai hoặc chữ ký của chủ sở hữu đăng ký
- 02 bản đĩa CD chứa nội dung phần mềm (bao gồm Code, bản in trang chủ giao diện và chuyên mục phần mềm);
- Giấy uỷ quyền hoặc hợp đồng ủy quyền;
- Tài liệu chứng minh quyền nộp hồ sơ, nếu người nộp hồ sơ thụ hưởng quyền đó của người khác do được thừa kế, chuyển giao, kế thừa;
- Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả (nếu có);
- Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung (nếu có).
Ngoài các tài liệu nêu trên chủ sở hữu cần phải cung cấp những tài liệu đăng ký như sau:
- Bản sao chứng minh thư/thẻ căn cước/hộ chiếu của tất cả các tác giả;
- Giấy cam đoan của tác giả;
- Bản sao giấy phép kinh doanh/quyết định thành lập (trong trường hợp chủ sở hữu đăng ký là pháp nhân);
- Quyết định giao việc trong trường hợp chủ sở hữu đăng ký là pháp nhân.
Đăng ký quyền tác giả phần mềm ở đâu?
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, cá nhân, tổ chức sẽ nộp tại Cục Bản quyền tác giả tại những địa chỉ sau:
- Phòng Thông tin Quyền tác giả, Cục Bản quyền tác giả. Địa chỉ: Số 33 ngõ 294 phố Kim Mã, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội;
- Văn phòng Đại diện Cục Bản quyền tác giả tại Thành phố Hồ Chí Minh. Địa chỉ: 170 Nguyễn Đình Chiểu, Phường 6, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh;
- Văn phòng Đại diện Cục Bản quyền tác giả tại Thành phố Đà Nẵng. Địa chỉ: 58 Phan Chu Trinh, Quận Hải Châu, Thành phố Đà Nẵng.
Ngoài ra, ở các tỉnh thành khác, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, nơi tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan cư trú hoặc có trụ sở là nơi tiếp nhận đơn và chuyển về Cục Bản quyền tác giả xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.
Thủ tục đăng ký quyền tác giả phần mềm máy tính bao gồm những bước nào?
Bước 1 Chuẩn bị và nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả phần mềm
Chủ sở hữu cần chuẩn bị hồ sơ đăng ký sở hữu trí tuệ phần mềm theo nội dung thành phần hồ sơ đã được nêu và hướng dẫn ở trên. Tiếp đến, chủ sở hữu có thể trực tiếp hoặc uỷ quyền cho tổ chức/cá nhân khác nộp hồ sơ đăng ký tại những địa chỉ của Cục Bản quyền tác giả.
Bước 2 Giải quyết hồ sơ
Sau khi đơn đăng ký được nộp, đơn sẽ được cơ quan thẩm định kiểm duyệt hồ sơ trước khi đồng ý hoặc từ chối cấp giấy chứng nhận bản quyền tác giả đối với phần mềm cho chủ sở hữu trong thời gian làm việc từ 15 – 20 ngày.
Bước 3 Nhận kết quả
Trường hợp khi thẩm định hồ sơ, hồ sơ đăng ký đặt yêu cầu theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ, cơ quan đăng ký sẽ cấp giấy chứng nhận bản quyền tác giả đối với phần mềm cho chủ sở hữu đăng ký sở hữu trí tuệ phần mềm.
Thời hạn đăng ký bản quyền phần mềm
Cục bản quyền tác giả quy định thời gian giải quyết hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền tác giả là 15 ngày làm việc kể từ thời điểm hồ sơ đăng ký hợp lệ. Tức là nếu hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền tác giả của doanh nghiệp bạn đã đầy đủ thì kể từ ngày nộp hồ sơ Cục bản quyền sẽ cấp giấy chứng nhận quyền tác giả cho chương trình máy tính đăng ký trong 15 ngày làm việc (Có trường hợp có thể kéo dài thành 20 đến 25 ngày khi số lượng người thực hiện thủ tục tại cục bản quyền tác giả tăng cao).
ACC đã cung cấp thông tin chi tiết về "Quy định về đăng ký Sở hữu trí tuệ phần mềm". Hy vọng bài viết trên hữu ích với bạn.
Nội dung bài viết:
Bình luận