Quy định trình bày đề tài nghiên cứu khoa học mới nhất

Người muốn làm nghiên cứu khoa học phải có những kiến thức nhất định về lĩnh vực nghiên cứu nhưng chủ yếu là phải rèn luyện cách làm việc tự lực và có phương pháp. Do đó, là sinh viên với những kiến thức hạn chế thực hiện nghiên cứu càng phải phát huy khả năng tự học để trau dồi những kiến thức cần thiết, đồng thời việc lựa chọn đề tài nên phù hợp với khả năng của mình.

2. Cách làm đề tài nghiên cứu khoa học

2.1. Phần mở đầu

Phần mở đầu trong bài nghiên cứu khoa học là phần tiếp cận với người đọc đầu tiên, do đó mà bạn cần thể hiện được những nội dung như dưới đây để đảm bảo việc cung cấp thông tin, kiến thức về đề tài cho người đọc, giám khảo có thể nắm được.

2.1.1. Lý do lựa chọn đề tài 

Đây là nội dung không thể thiếu trong phần mở đầu, các bạn có thể trả lời các câu hỏi dưới đây để xây dựng lý do chọn đề tài:

• Vì sao bạn lựa chọn đề tài này? Tính khả thi của đề tài như thế nào?
• Nêu sơ lược về những đề tài nghiên cứu có liên quan trước đó, chỉ ra những vấn đề còn tồn tại.
• Tầm quan trọng và mức độ cấp thiết của đề tài.
• Các bạn nên mở đầu lý do chọn đề tài bằng một luận điểm gây được ấn tượng và thu hút người đọc. Đó có thể là những trích dẫn hay những ví dụ độc đáo có liên quan đến đề tài.

2.1.2 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 

Khi viết đối tượng và phạm vi nghiên cứu của bài báo cáo, quý bạn lưu ý dựa theo những vấn đề dưới đây:

• Xác định khách thể nghiên cứu của đề tài là ai? Đối tượng chính là gì? Đề tài hướng đến tìm hiểu hay giải quyết vấn đề của đối tượng chính đó? Bản chất của đối tượng đó ra sao?
• Khoanh vùng phạm vi nghiên cứu rộng/ hẹp cho phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác và phát triển hoạt động nghiên cứu. Phạm vi nghiên cứu thể hiện ở vị trí, không gian, thời gian, lĩnh vực,…

2.1.3. Mục tiêu và mục đích nghiên cứu 

Trước khi thực hiện bất kỳ bài nghiên cứu khoa học nào, các bạn phải nắm rõ được mục đích mà mình muốn đạt được thông qua đề tài là gì? Từ đó mà xác định được cách làm bài nghiên cứu khoa học cho đạt chuẩn.

• Mục tiêu nghiên cứu: Là những gì mà bài nghiên cứu muốn hướng đến. Mục tiêu sẽ trả lời cho cặp câu hỏi “Làm những gì?” và “Đạt được những gì?”
• Mục đích nghiên cứu: Là ý nghĩa thực tiễn mà bài nghiên cứu muốn hướng đến, là đối tượng phục vụ sản phẩm nghiên cứu. Mục tiêu khái quát trả lời cho câu hỏi “Để phục vụ ai?”.

2.1.4. Phương pháp nghiên cứu 

Tùy vào từng đề tài mà phương pháp nghiên cứu cũng được lựa chọn khác nhau. Trong cách làm bài nghiên cứu khoa học, các bạn có thể sử dụng các phương pháp như:

• Phương pháp so sánh
• Phương pháp thống kê
• Phương pháp quan sát
• Phương pháp điều tra
• Phương pháp phân tích tổng hợp
• Phương pháp nghiên cứu tài liệu
• Phương pháp thực nghiệm
• …

2.1.5. Ý nghĩa khoa học và giá trị thực tiễn của đề tài.

Trong phần này, các bạn cần chỉ ra ý nghĩa của đề tài, đề tài có đóng góp như thế nào với thực tế vấn đề nghiên cứu, làm rõ được vấn đề nghiên cứu, làm tài liệu tham khảo cho thế hệ tương lai,…

2.2. Phần nội dung

Đây là phần quan trọng và chiếm phần lớn số điểm của bài nghiên cứu khoa học. Thông thường, theo cách làm đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên hiệu quả thì nội dung sẽ được chia làm 3 chương lớn.

2.2.1. Chương 1: Những lý luận cơ bản của đề tài

Thông thường, trong chương 1, các bạn cần viết những nội dung sau:

• Nêu những khái niệm có liên quan đến đề tài
• Trình bày thực trạng nghiên cứu của đề tài, đề tài đã được ai thực hiện nghiên cứu hay chưa? Những vấn đề còn tồn tại sau các bài nghiên cứu đó ra sao? Từ đó đưa ra mối liên hệ với đề tài của các bạn.
• Sơ lược về đặc điểm, tính chất của khách thể, đối tượng mà đề tài nghiên cứu.

2.2.2. Chương 2: Thực tiễn nội dung và đề xuất giải pháp của đề tài

Đây là chương nội dung quan trọng nhất của bài nghiên cứu khoa học, các bạn cần lưu ý:

• Tiến hành khảo sát, thu thập số liệu và các thông tin có liên quan đến khách thể/ đối tượng nghiên cứu bằng các phương pháp nghiên cứu, cách thức thực hiện khác nhau.
• Từ kết quả thu được, lý giải và chỉ ra nguyên nhân tại sao lại có thực trạng đó.
• Đề xuất một số giải pháp để khắc phục những vấn đề còn tồn tại của các khách thể/ đối tượng nghiên cứu.

2.2.3. Chương 3: Kết quả hoạt động nghiên cứu

Sau khi đã tiến hành thu thập và khảo sát, các bạn cần tổng hợp những điều dưới đây:

• Thực hiện nghiên cứu thực nghiệm, thực tế
• So sánh kết quả thực nghiệm thu được với thông tin khảo sát
• Đưa ra nhận xét, đánh giá chung

2.3. Phần kết luận và kiến nghị

Trong phần này, các bạn cần đúc kết lại các vấn đề sau:

• Tóm tắt nội dung và kết của đề tài nghiên cứu
• Đưa ra các giải pháp, khuyến nghị hay đề xuất hướng phát triển của đề tài

3. Cách trình bày đề tài nghiên cứu khoa học

Không chỉ chú trọng vào việc xây dựng nội dung, cách trình bày một đề tài nghiên cứu khoa học cũng vô cùng quan trọng mà các bạn cần lưu ý.

3.1. Hình thức trình bày tổng thể đề tài nghiên cứu khoa học

Tùy thuộc vào từng đơn vị giáo dục khác nhau mà quy chuẩn cách trình bày đề tài nghiên cứu khoa học cũng có sự thay đổi. Bảng dưới đây là các tiêu chí trình bày phổ biến mà các bạn có thể tham khảo.

Lưu ý khác:

• Trình bày sạch sẽ, dễ nhìn
• Không tẩy xóa, bôi màu
• Hình ảnh, bảng biểu, biểu đồ rõ ràng, chính xác
• Không tự ý gạch chân các từ, cụm từ
• Không sử dụng thanh tiêu đề cho toàn bộ bài nghiên cứu.

3.2. Trình bày chương, mục, tiểu mục nghiên cứu khoa học

3.3. Trình bày bảng biểu, hình vẽ, phương trình

Đối với các bảng biểu, hình vẽ và phương trình, khi trình bày bài nghiên cứu khoa học, các bạn nên thực hiện theo các nguyên tắc sau:

• Đánh số gắn với số chương (Ví dụ: Hình 1.2, tức là hình 2, chương 1)
• Nếu bảng biểu, hình vẽ, phương trình được lấy từ các nguồn khác, phải trích dẫn nguồn đầy đủ.
• Các nguồn được trích dẫn phải ghi xuống phần “Danh mục tài liệu tham khảo”.
• Các bảng biểu, hình vẽ, phương trình phải được đặt liền với phần nội dung liên quan.
• Các hình vẽ phải được trình bày bằng mực đen, có thể sao in.
• Các phương trình buộc phải có sự thống nhất xuyên suốt toàn bài.

3.4. Trình bày viết tắt

Thông thường đối với một bài nghiên cứu khoa học, các bạn nên hạn chế viết tắt, không nên lạm dụng việc viết tắt trong bài. Khi sử dụng các chữ viết tắt, các bạn cần lưu ý những điều sau:

• Chỉ viết tắt đối với các từ hoặc cụm từ được lặp đi lặp lại nhiều lần trong nội dung của bài.
• Các từ viết tắt phải được chú thích trong ngoặc hoặc liệt kê trong phần danh mục các chữ viết tắt và được sắp xếp theo thứ tự ABC.
• Không nên viết tắt các cụm từ hoặc câu có nhiều từ, điều này sẽ gây khó khăn cho người theo dõi bài nghiên cứu.

3.5. Trình bày danh mục tài liệu tham khảo

Tài liệu tham khảo thường là phần cuối cùng trong cấu trúc bài nghiên cứu khoa học. Khi trình bày danh mục tài liệu tham khảo, các bạn nên chú ý là tất cả các tư liệu, số liệu, hình ảnh, thông tin không phải do chính bản thân tác giả tìm ra mà được lấy từ các nguồn khác nhau, bắt buộc cần phải ghi rõ và trích xuất nguồn cụ thể.

Có hai cách trích dẫn tài liệu tham khảo mà các bạn có thể tham khảo và áp dụng:

• Trích dẫn theo hệ thống Harvard
• Trích dẫn theo hệ thống Vancouver (Hiện đang được Bộ Giáo dục Việt Nam lựa chọn)

3.6. Trình bày phụ lục

Đây là phần không thể thiếu nếu trong bài nghiên cứu của các bạn sử dụng nhiều hình ảnh, bảng biểu, bảng số liệu, bảng hỏi, phiếu khảo sát hay các phương trình, hệ phương trình.

Các bạn nên trình bày các hình ảnh, bảng số liệu,… trong phụ lục theo thứ tự xuất hiện của chúng trên phần nội dung. Như vậy, người đọc sẽ dễ dàng theo dõi và đánh giá.

4. Ý nghĩa của nghiên cứu khoa học 

Nghiên cứu khoa học mang tới nhiều ý nghĩa cho người thực hiện nghiên cứu. Thông qua bài nghiên cứu sẽ giúp mọi người được chủ động hơn và hình thành được những phương pháp, tư duy mới. Từ đó sẽ giúp phát hiện ra vấn đề và giải quyết vấn đề một cách tốt nhất.

Một công trình nghiên cứu khoa học thành công còn giúp mang tới niềm vui cho người thực hiện. Đồng thời đây cũng là một giai đoạn tiền đề tạo điều kiện cho các bạn thực hiện tốt những dự án, bài báo cáo sau này.

5. Mục đích nghiên cứu khoa học

Một bài nghiên cứu khoa học hoàn chỉnh bao gồm các mục tiêu cơ bản như sau:

Mục tiêu nhận thức

Nghiên cứu khoa học giúp phát triển sâu và rộng hơn về nhận thức của con người có liên quan tới thế giới, giúp phát hiện ra các quy luật liên quan tới thế giới và phát triển kho tàng tri thức của nhân loại.

Mục tiêu sáng tạo

Đây là mục đích tạo ra công nghệ mới đối với toàn bộ những lĩnh vực hoạt động có trong đời sống và xã hội nhằm nâng cao về trình độ văn minh và nâng cao năng suất đối với tất cả những lĩnh vực hoạt động.

Mục đích kinh tế

Nghiên cứu khoa học giúp mang tới hiệu quả kinh tế cao, từ đó làm tăng trưởng kinh tế trong xã hội.

Mục đích văn hóa và văn minh

Hoạt động nghiên cứu khoa học giúp mở mang trí thức, nâng cao về trình độ văn hóa. Đây cũng là bước cơ bản giúp hoàn thiện con người, đưa xã hội phát triển lên một trình độ văn mình hơn.