Quy định hiến tạng ở Việt Nam

1. Tuổi hiến mô, bộ phận cơ thể 

 Về độ tuổi  hiến mô,  bộ phận cơ thể người, Điều 5 Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và về hiến,  xác định quy định: Người đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi phù hợp để hiến. mô, bộ phận cơ thể của chính mình trong suốt cuộc đời, sau khi chết và để hiến xác. 

 – Người đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể trong suốt cuộc đời hoặc đăng ký vào danh sách những người có khả năng hiến  mô, bộ phận cơ thể (hiến sau khi chết, chết não) . 

 – Người cao tuổi  có thể hiến  một số mô, bộ phận cơ thể, giác mạc sau khi chết hoặc chết não.  

 – Đừng bao giờ nghĩ rằng mình không đủ sức khỏe hoặc quá già để đăng ký hiến tặng mô, tạng sau khi chết hoặc chết não.

Hiến tạng ở Việt Nam

2. Đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể 

 Việc đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể người khi còn sống hoặc sau khi chết/chết não phải được thể hiện bằng đơn tự nguyện hiến  theo quy định của pháp luật. Và  lưu ý  trong phiếu đăng ký không nhất thiết phải có sự đồng ý của thân nhân người đăng ký hiến tạng…. Tuy nhiên, trên thực tế, nếu gia đình đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể khi họ còn sống hoặc sau khi chết/chết não mà họ không biết thì sẽ rất khó khăn trong việc thông báo  cho tổ chức làm thủ tục tiếp nhận mô, tạng hoặc ngay cả khi gia đình  phản đối nó, người hiến tặng đã đăng ký sẽ không thể thực hiện được mong muốn của mình. Vì vậy, chúng tôi khuyến khích bạn nên chủ động trao đổi nguyện vọng quyên góp với gia đình để nhận được sự hỗ trợ. Việc trao đổi vừa  để giải quyết  tình cảm, vừa  để đảm bảo rằng điều ước sẽ được người thân thực hiện. 

  Tất nhiên, việc hiến  mô, tạng là tự nguyện và là quyền nhân thân nên trong mọi trường hợp, nếu muốn thay đổi ý định, bạn chỉ cần ký vào giấy từ chối hiến và gửi đến cơ sở y tế nơi đã cấp. thẻ đăng ký hiến  tạng ban đầu bị xóa khỏi sổ đăng ký hiến tặng. Đó còn là sự công bằng của pháp luật, luôn tôn trọng quyền  tối cao của con người. 

 Người có nguyện vọng đăng ký hiến  mô, bộ phận cơ thể trong suốt cuộc đời hoặc sau khi chết/chết não  có thể đến cơ sở y tế gần nhất để bày tỏ  nguyện vọng. Cơ sở y tế sẽ có trách nhiệm tiếp nhận thông tin để báo cáo về Trung tâm điều phối ghép bộ phận cơ thể người quốc gia và Trung tâm sẽ thông báo cho cơ sở y tế có chức năng phù hợp để tiếp nhận yêu cầu hiến  mô, tạng khi còn sống hoặc sau khi chết/chết não và hoàn thiện hồ sơ. thủ tục pháp lý. thủ tục, tư vấn, cấp thẻ đăng ký hiến  mô, bộ phận cơ thể (hiến sau khi chết/chết não).  

 Hoặc người hiến có thể trực tiếp tới cơ sở y tế có chức năng lấy, ghép mô, tạng để đăng ký hiến (khi còn sống hoặc sau khi chết): BV Hữu nghị Việt Đức; BV Quân Y 103; BV Nhi TW; BV Bạch Mai; BV 198 – Bộ Công an; BVĐK Xanh Pôn; BVĐK Phú Thọ; BV TW Huế; BVĐK Đà Nẵng; BV Chợ Rẫy; BV Nhi đồng 2; BV Nhân dân Gia Định; ĐH Y dược Tp. Hồ Chí Minh; BV Nhân dân 115; BVĐK Kiên Giang 

 Nếu người hiến muốn đăng ký hiến mô, thì có thể liên hệ trực tiếp đến một trong các ngân hàng mô sau: Ngân hàng Giác mạc-BV Mắt TW; Trung tâm mô, phôi – ĐH Y Hà Nội; Ngân hàng Mô- BV Bỏng Lê Hữu Trác; ĐH Y Phạm Ngọc Thạch; Ngân hàng tế bào gốc: Mekophar 

 Nếu người hiến muốn đăng ký hiến xác thì có thể liên hệ trực tiếp đến một trong các trường ĐH y để đăng ký hiến xác: ĐH Y Hà Nội; ĐH Y Thái Nguyên; ĐH Y Thái Bình; ĐH Y Hải Phòng; Học viện Quân Y (Bộ môn Giải phẫu); ĐH Y Huế (Bộ môn Giải phẫu); ĐH Y Tây Nguyên; ĐH Y Cần Thơ (Bộ môn Giải phẫu); ĐH Y dược TP HCM (Bộ môn Giải phẫu); ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch (Bộ môn giải phẫu) 

 Ngoài ra, một cách đơn giản hơn, Người hiến có thể tới hoặc liên hệ trực tiếp với Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia để được tư vấn, trợ giúp hoặc hỗ trợ trực tiếp để đăng ký hiến tạng khi còn sống hoặc cấp thẻ ghi nhận đăng ký hiến tặng mô, tạng (sau khi chết/chết não). 

3. Quyền lợi của người hiến mô, tạng 

 Người đã hiến mô (khi còn sống) được chăm sóc, phục hồi sức khoẻ miễn phí ngay sau khi thực hiện việc hiến mô tại cơ sở y tế. Người hiến mô sau khi chết (giác mạc): Người hiến giác mạc sẽ được tôn vinh, gia đình người hiến giác mạc sẽ được trao tặng bằng ghi nhận nghĩa cử cao đẹp. Thân nhân người hiến tặng giác mạc sẽ được ưu tiên trong khám, chữa mắt và đặc biệt được ưu tiên ghép giác mạc trong trường hợp họ bị mắc bệnh về giác mạc và cần phải ghép thay thế. 

  Quyền lợi của người hiến tạng khi còn sống: 

 Được chăm sóc, phục hồi sức khoẻ miễn phí ngay sau khi thực hiện việc hiến tạng tại cơ sở y tế và được khám sức khỏe định kỳ miễn phí; Được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí; Được ưu tiên ghép mô, tạng khi có chỉ định ghép của cơ sở y tế; Được tặng Kỷ niệm chương vì sức khỏe nhân dân. 

  Quyền lợi của người hiến tạng sau khi chết, chết não, hiến xác: 

 Người đã hiến tạng sau khi chết, chết não, hiến xác được truy tặng Kỷ niệm chương vì sức khỏe nhân dân.  

 Theo thông tư 104/2017/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành về quản lý và sử dụng kinh phí thực hiện chế độ đối với người đã hiến bộ phận cơ thể người, hiến xác cụ thể như sau: 

 - Thông tư quy định rõ chế độ khám sức khỏe định kỳ đối với người đã hiến bộ phận cơ thể khi còn sống. Theo đó, người đã hiến bộ phận cơ thể người khi còn sống được hưởng chế độ khám sức khỏe định kỳ bao gồm các nội dung hỗ trợ sau: Được miễn chi phí khám sức khỏe định kỳ theo hướng dẫn về chuyên môn y tế do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định theo giá dịch vụ khám sức khỏe cho người đã hiến bộ phận cơ thể do cơ quan có thẩm quyền ban hành.  - Người đã hiến bộ phận cơ thể khi còn sống được hỗ trợ tiền thuê phòng ngủ trong trường hợp ở xa cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không thể đi về trong ngày (không bao gồm trường hợp người đã hiến bộ phận cơ thể người phải nhập viện để khám bệnh, chữa bệnh thuộc phạm vi thanh toán bảo hiểm y tế): 450.000 đồng/ngày/người, tối đa không quá 02 ngày. Hỗ trợ tiền ăn trong những ngày  khám bệnh định kỳ có hiệu lực, tối đa  03 ngày/lần khám bệnh định kỳ: 200.000 đồng/ngày.  - Đồng thời được thanh toán chi phí đi lại từ nhà đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện khám sức khỏe định kỳ và ngược lại tùy theo  giá giao thông công cộng. Đối với trường hợp sử dụng phương tiện giao thông cá nhân thì căn cứ xác định mức hưởng chi phí đi lại là khoảng cách từ nhà đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và ngược lại,  mức tiêu hao nhiên liệu bằng 0,2 lít xăng/km và giá xăng dầu tại địa phương nơi  vận chuyển.  - Người đã hiến bộ phận cơ thể người được cơ sở khám bệnh định kỳ xác nhận thời gian thực hiện việc khám bệnh định kỳ để làm căn cứ hưởng  chế độ theo quy định của Bộ luật lao động, pháp luật bảo hiểm xã hội và sách giáo khoa (nếu có). . Người đã hiến bộ phận cơ thể người  phải xuất trình giấy ra viện (trong đó ghi rõ “hiến bộ phận cơ thể”) hoặc  giấy tờ chứng minh  việc  hiến bộ phận cơ thể người và  giấy tờ tùy thân.  

4. Trường hợp bị cấm hiến mô, tạng 

 Theo quy định tại điều 5 của Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác thì chỉ những người từ đủ mười tám tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống, sau khi chết và hiến xác. Như vậy, nếu không đủ các điều kiện trên, sẽ bị nghiêm cấm hiến, lấy và ghép tạng. 

  Bên cạnh đó, việc hiến tặng mô, tạng còn phải bảo đảm nguyên tắc:Tự nguyện đối với người hiến, người được ghép; Vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc nghiên cứu khoa học; Không nhằm mục đích thương mại; Giữ bí mật về các thông tin có liên quan đến người hiến, người được ghép, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.  

 Ngoài ra, việc hiến, lấy, ghép tạng còn phải tuân thủ quy định tại Điều 11 (Các hành vi bị nghiêm cấm) của Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác như: Lấy trộm mô, bộ phận cơ thể người; lấy trộm xác; Ép buộc người khác phải cho mô, bộ phận cơ thể người hoặc lấy mô, bộ phận cơ thể của người không tự nguyện hiến; Mua, bán mô, bộ phận cơ thể người; mua, bán xác; Lấy, ghép, sử dụng, lưu giữ mô, bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại; Lấy mô, bộ phận cơ thể ở người sống dưới mười tám tuổi; Ghép mô, bộ phận cơ thể của người bị nhiễm bệnh theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định; Cấy tinh trùng, noãn, phôi giữa những người cùng dòng máu về trực hệ và giữa những người khác giới có họ trong phạm vi ba đời; Quảng cáo, môi giới việc hiến, nhận bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại; Tiết lộ thông tin, bí mật về người hiến và người được ghép trái với quy định của pháp luật; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm sai lệch kết quả xác định chết não. 

5. Trình tự, thủ tục đăng ký hiến mô, tạng 

 Việc đăng ký hiến mô, tạng, bộ phận cơ thể ở người sống và sau khi chết được thực hiện theo trình tự sau: 

 Trước tiên, người có đủ điều kiện quy định bày tỏ nguyện vọng hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống hoặc sau khi chết với cơ sở y tế. Sau khi nhận được thông tin của người có nguyện vọng hiến mô, bộ phận cơ thể người, cơ sở y tế có trách nhiệm thông báo cho Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người. 

  Khi nhận được thông báo về trường hợp hiến mô, bộ phận cơ thể người, Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người có trách nhiệm thông báo cho cơ sở y tế đủ điều kiện lấy, ghép mô, tạng để tiến hành các thủ tục đăng ký cho người hiến.  

 Sau khi nhận được thông báo của Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, cơ sở y tế: Trực tiếp gặp người hiến để tư vấn về các thông tin có liên quan đến hiến, lấy mô, bộ phận cơ thể người; Hướng dẫn việc đăng ký hiến theo mẫu đơn; thực hiện việc kiểm tra sức khỏe cho người hiến; Cấp thẻ đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể người sau khi chết cho người hiến (với trường hợp hiến mô, bộ phận cơ thể ở người sau khi chết); Báo cáo danh sách người đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể ở người sống (Với trường hợp hiến mô, bộ phận cơ thể sau khi chết thì báo cáo về danh sách người đăng ký đã được cấp thẻ đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể người sau khi chết) cho Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người.  Việc đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể của người sống có hiệu lực kể từ khi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhận được yêu cầu hiến mô, bộ phận cơ thể của người sống. Đồng thời, việc đăng ký hiến mô, bộ phận cơ thể người sau khi chết có hiệu lực kể từ thời điểm người đăng ký được cấp Thẻ đăng ký hiến.