Quản lý hộ tịch là gì? Vị trí và vai trò của quản lý hộ tịch?

1. Quản lý hộ tịch là gì?

Quản lý hộ tịch là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của các cấp chính quyền nhằm theo dõi tình trạng và những biến động về hộ tịch, trên cơ sở đó bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, gia đình. Đồng thời, góp phần hoạch định chính sách phát triển kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, dân số và kế hoạch hóa gia đình. Tất cả các sự kiện sinh tồn phải được ghi chép kịp thời, chính xác, mỗi sự kiện sinh tồn chỉ được ghi ở một nơi theo thẩm quyền quy định.

Cơ quan đăng ký hộ tịch cấp trên phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, chỉ đạo cơ quan đăng ký hộ tịch cấp dưới. Nhận thấy vai trò quan trọng của công tác đăng ký và quản lý hộ tịch, tháng 01/1961, Hội đồng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 04/CP ngày 16/01/1961 ban hành hiến chương nhà nước về hộ tịch. Từ đó đến nay, chính sách đăng ký hộ tịch thường xuyên được điều chỉnh, bổ sung, thay thế phù hợp với tình hình phát triển của đất nước.

Mục đích đăng ký hộ tịch: Công tác quản lý hộ tịch là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của các cấp chính quyền nhằm theo dõi tình trạng và những biến động về hộ tịch, trên cơ sở đó bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân. và gia đình, đồng thời góp phần phát triển kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng và thực hiện chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình.

Quản lý là hoạt động đặc thù của con người, là sự tác động có chủ đích của các vấn đề quản lý lên đối tượng quản lý. Quản lý xuất hiện ở mọi nơi, mọi lúc nếu ở nơi này có hoạt động chung của con người. Mục đích, nhiệm vụ của quản lý là điều khiển, chỉ đạo hoạt động chung của mọi người, phối hợp hoạt động riêng của từng cá nhân thành hoạt động chung thống nhất của cả tập thể và chỉ đạo hoạt động chung này theo các nguyên tắc quản lý thống nhất. hướng để đạt được mục tiêu đã định.

Khi nhà nước ra đời, hầu hết các công việc của xã hội đều do nhà nước điều hành. Khái niệm quản lý nhà nước theo nghĩa rộng: Là tổ chức và hoạt động của toàn bộ bộ máy nhà nước, tức là bao hàm sự tác động và tổ chức quyền lực của nhà nước trên các mặt lập pháp, hành pháp và hành pháp. Theo cách hiểu này, quản lý nhà nước được đặt trong cơ chế “Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”.

Theo nghĩa hẹp, quản lý nhà nước trước hết là quá trình tổ chức và điều hành của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước đối với các quá trình xã hội và hoạt động của con người theo quy luật của pháp luật nhằm đạt được những mục tiêu yêu cầu của nhiệm vụ quản lý nhà nước. Đồng thời, các cơ quan nhà nước nói chung cũng tiến hành các hoạt động có tính chất chấp hành, điều hành, hành chính nhằm xây dựng tổ chức bộ máy, củng cố chế độ công tác nội bộ. Ví dụ: đưa ra quyết định về việc tạo, tách và hợp nhất các đơn vị tổ chức trong thiết bị của họ; đề bạt, khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức, ban hành quy chế làm việc nội bộ... Quản lý nhà nước theo nghĩa hẹp này cũng đồng nghĩa với khái niệm quản lý nhà nước hành chính. Với tư cách là một nội dung quản lý hành chính nhà nước về Hành chính - Tư pháp, quản lý hộ tịch có thể hiểu là một dạng hoạt động của nhà nước, do các chủ thể có thẩm quyền thực hiện trên cơ sở và thi hành pháp luật trong lĩnh vực đăng ký hộ tịch, góp phần việc bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Quản lý hộ tịch theo tiếng Anh là: Management of civil status.

2. Vị trí và vai trò của quản lý hộ tịch:

Đăng ký và quản lý hộ tịch trong nước gồm các lĩnh vực sau:

• Đăng ký khai sinh
• Đăng ký kết hôn
• Đăng ký khai tử
• Đăng ký việc nuôi con nuôi
• Đăng ký việc giám hộ
• Đăng ký việc nhận cha, mẹ, con
• Thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính, bổ sung lại hộ tịch, điều chỉnh hộ tịch
• Ghi vào sổ hộ tịch các thay đổi hộ tịch khác
• Đăng ký quá hạn, đăng ký lại
• Cấp lại bản sao giấy tờ hộ tịch từ sổ hộ tịch, cấp lại bản chính Giấy khai sinh
• Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân
• Ghi chép sổ hộ tịch, biểu mẫu hộ tịch; Lưu trữ hộ tịch, giấy tờ hộ tịch, chế độ báo các thống kê hộ tịch…

Công tác đăng ký và quản lý hộ tịch không những liên quan đến nhân thân của con người mà còn liên quan đến chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, cơ cấu, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của cơ quan Nhà nước, thể chế hóa mối quan hệ giữa Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, Nhà nước quản lý. Công tác đăng ký và quản lý hộ tịch là nhiệm vụ quan trọng, gắn bó trực tiếp đến các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, góp phần bảo đảm tốt hơn các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Thực hiện pháp luật hộ tịch được thể hiện dưới bốn hình thức đó là: chấp hành pháp luật hộ tịch; tuân thủ pháp luật hộ tịch; sử dụng pháp luật hộ tịch; áp dụng pháp luật hộ tịch. Trong hoạt động quản lý nhà nước, cơ quan hành chính nhà nước là cơ quan chấp hành của cơ quan quyền lực nhà nước, là cơ quan thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội trên cơ sở triển khai các quy định của pháp luật để tiến hành hoạt động quản lý. Tổ chức triển khai thực hiện pháp luật hộ tịch là một trong những chức năng quan trọng trong hoạt động quản lý của cơ quan hành chính nhà nước các cấp.
Đăng ký và quản lý hộ tịch có ý nghĩa quan trọng để Nhà nước thực hiện quản lý dân cư và quản lý các mặt kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh đồng thời tạo cơ sở pháp lý để nhà nước công nhận và bảo hộ các quyền nhân thân phi tài sản và quyền nhân thân gắn liền với tài sản của cá nhân. Đặc biệt khi đất nước ngày càng pháp triển, các quan hệ trên nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội giữa Việt Nam và các nước trên thế giới ngày càng được củng cố và mở rộng trong đó có lĩnh vực hôn nhân và gia đình giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài ngày càng tăng về số số lượng và phát sinh ở nhiều nước trên thế giới. Trong khi đó, pháp luật Việt Nam chưa có luật riêng điều chỉnh lĩnh vực hộ tịch ở trong nước cũng như ở nước ngoài mà văn bản điều chỉnh chỉ là các nghị định và thông tư.

Việc phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài sẽ tăng độ chính xác và thuận tiện khi xác minh thông tin của công dân. Khi thông tin về công dân Việt Nam chưa rõ ràng, Ủy ban nhân dân cấp huyện có thể tiến hành xác minh trực tiếp tại địa phương trong thời gian ngắn. Trong khi trước đây, Bộ Tư pháp muốn xác minh thông tin về công dân thường phải gửi văn bản qua đường bưu điện đến cơ quan tư pháp xác minh và chờ kết quả, khiến thời gian xử lý kéo dài ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của công dân của công dân. Việc chuyển giao thẩm quyền đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài cho Ủy ban nhân dân cấp huyện được nhân dân đồng tình hưởng ứng và mang lại nhiều kết quả thiết thực. Đồng thời, việc thay đổi thẩm quyền, nhằm phát huy năng lực, trách nhiệm của chính quyền hành phố, tăng cường vai trò quản lý nhà nước của UBND và trên hết là giúp người dân tiết kiệm thời gian đi lại trong trường hợp nộp hồ sơ đăng ký. trong hộ tịch.

Trong lĩnh vực quản lý nhà nước về hộ tịch, Ủy ban nhân dân thị trấn có nhiệm vụ, quyền hạn sau: đăng ký các việc hộ tịch thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân thị trấn theo quy định; Tuyên truyền, phổ biến, vận động chấp hành các quy định của pháp luật về hộ tịch; Quản lý, sử dụng sổ hộ tịch và biểu mẫu hộ tịch theo quy định của Bộ Tư pháp; Lưu trữ sổ hộ tịch, giấy tờ hộ tịch; Cấp bản sao việc hộ tịch từ Sổ hộ tịch; Tổng hợp tình hình, thống kê hộ tịch báo cáo Ủy ban nhân dân huyện định kỳ 6 tháng, hàng năm; Giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về hộ tịch theo thẩm quyền.

Cán bộ Tư pháp hộ tịch có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định. Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã chịu trách nhiệm về tình hình đăng ký và quản lý hộ tịch tại địa phương. Trong trường hợp buông lỏng quản lý dẫn đến sai phạm, tiêu cực của cán bộ, công chức trong công tác đăng ký và quản lý hộ tịch ở địa phương thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã phải chịu trách nhiệm về công vụ của mình.

Như vậy, quản lý hộ tịch là trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền trong việc ghi nhận các sự kiện pháp lý liên quan đến nhân thân của một người thuộc thẩm quyền của cấp xã/khu phố/huyện/huyện/thành phố, tỉnh, v.v. Việc ghi nhận đúng, đủ đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân liên quan đến các vấn đề pháp lý sau này.

Trên đây là phần giải đáp của ACC cho vấn đề về "Quản lý hộ tịch là gì? Vị trí và vai trò của quản lý hộ tịch?". Hy vọng bài viết trên đây sẽ mang lại những thông tin hữu ích cho bạn.