Phương pháp Biện chứng và Phương pháp Siêu hình là gì?

1. Khái niệm phương pháp biện chứng và phương pháp siêu hình là gì?

  Phương pháp  theo nghĩa chung nhất là một hệ thống các nguyên tắc được sử dụng nhất quán trong hoạt động  của con người nói chung. Các phương pháp bao gồm  phương pháp nhận thức và phương pháp thực hành. Phương pháp  triết học là phương pháp nhận thức thế giới hiện thực. Trong lịch sử phát triển của triết học đã tồn tại hai phương pháp nhận thức đối lập nhau:  phương pháp biện chứng và phương pháp siêu hình.  Phương pháp biện chứng là gì? 

 Phương pháp biện chứng là phương pháp nhận thức thế giới với quan điểm cơ bản là sự tồn tại của mọi sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan nói chung đều nằm trong các mối liên hệ, trong sự vận động và phát triển của thế giới vận động theo những quy luật  vốn có của nó. mục tiêu. Phương pháp luận siêu hình là gì? 

 Phương pháp siêu hình là phương pháp nhận thức thế giới với quan điểm cơ bản là mọi sự vật, hiện tượng trong thế giới vật chất đều tồn tại biệt lập với nhau, cái này liền cái kia, luôn ở  trạng thái tĩnh tại, không  vận động, phát triển. Nhưng nếu  có nhìn nhận sự phát triển thì đó chỉ là  quá trình tăng  giảm  số lượng. Mặt khác, quan điểm này không thừa nhận những mâu thuẫn bên trong bản thân các sự vật, hiện tượng. 

 2. Dấu hiệu cơ bản của phương pháp luận siêu hình trong triết học là gì? 

 Dấu hiệu cơ bản của phương pháp luận siêu hình trong triết học là sự phủ định mọi sự vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng.  Phương pháp siêu hình là phương pháp giúp nhận thức đối tượng ở trạng thái biệt lập, tách  đối tượng ra khỏi các tập hợp khác và có ranh giới tuyệt đối giữa các mặt đối lập. Không chỉ vậy, phương pháp siêu hình còn giúp chúng ta nhận thức đối tượng ở trạng thái tĩnh tại; Nếu có thay đổi thì  chỉ là thay đổi về  lượng, nguyên nhân của sự thay đổi nằm  bên ngoài đối tượng.  Phương pháp siêu hình làm cho con người “chỉ  thấy những sự vật riêng biệt mà không  thấy mối liên hệ qua lại giữa những sự vật này, chỉ  thấy sự tồn tại của những sự vật này mà không  thấy sự phát sinh và biến mất của những sự vật này, không chỉ  thấy trạng thái tĩnh tại của những sự vật  mà quên đi sự vận động của những sự vật đó, chỉ  thấy cây mà không thấy rừng. Phương pháp siêu hình xuất phát từ chỗ muốn nhận thức một sự vật thì trước hết  phải tách sự vật đó ra khỏi các mối quan hệ của nó và nhận thức nó trong trạng thái không thay đổi trong một không gian và thời gian xác định. Nhưng phương pháp siêu hình chỉ có tác dụng trong một chừng mực nhất định vì hiện thực không rời rạc, trì trệ như phương pháp này quan niệm.  

3. Sự đối lập giữa phương pháp siêu hình và phương pháp biện chứng

3.1  Phương pháp siêu hình 

 Phương pháp siêu hình là phương pháp: 

 Nhận thức đối tượng trong sự cô lập, tách  đối tượng ra khỏi các tập hợp khác và giữa các mặt đối lập  có một ranh giới tuyệt đối.  Nhận thức đối tượng ở trạng thái tĩnh; Nếu có thay đổi thì đó chỉ là thay đổi về  lượng, nguyên nhân của sự thay đổi nằm  bên ngoài đối tượng.  Phương pháp siêu hình làm cho con người “chỉ  thấy những sự vật riêng biệt mà không  thấy mối liên hệ qua lại giữa những sự vật này, chỉ  thấy sự tồn tại của những sự vật này mà không  thấy sự phát sinh và biến mất của những sự vật này, không chỉ  thấy trạng thái tĩnh tại của những sự vật  mà quên đi sự vận động của những sự vật đó, chỉ  thấy cây mà không thấy rừng. Phương pháp siêu hình xuất phát từ chỗ muốn nhận thức một sự vật thì trước hết  phải tách sự vật đó ra khỏi các mối quan hệ của nó và nhận thức nó trong trạng thái không thay đổi trong một không gian và thời gian xác định.

Nhưng phương pháp siêu hình chỉ có tác dụng trong một chừng mực nhất định vì thực tại không rời rạc, trì trệ như phương pháp này quan niệm. 

3.2  Phương pháp biện chứng là phương pháp: 

 Nhận thức về các đối tượng có quan hệ với nhau, ảnh hưởng và ràng buộc lẫn nhau.  Nhận thức về các đối tượng trong trạng thái vận động thay đổi,  trong xu hướng  phát triển chung. Đó là quá trình biến đổi về chất của  sự vật, hiện tượng mà nguồn gốc của sự biến đổi đó là sự đấu tranh của các mặt đối lập nhằm giải quyết những mâu thuẫn bên trong của chúng.  Như vậy, phương pháp biện chứng thể hiện tư duy mềm mại, uyển chuyển. Thừa nhận rằng trong những trường hợp cần thiết, ngoài “hoặc…hoặc…”, còn có “đồng thời…và…”; nhận ra một tổng thể cả anh ta và không; thừa nhận rằng khẳng định và  phủ định là loại trừ lẫn nhau và loại trừ lẫn nhau.  

Phương pháp biện chứng phản ánh hiện thực đúng như bản chất của nó. Nhờ đó, phương pháp tư duy biện chứng trở thành công cụ hữu hiệu giúp con người nhận thức và cải tạo thế giới.  

3.3 Sự đối lập giữa phương pháp siêu hình và phương pháp biện chứng 

 Sự đối lập giữa phương pháp biện chứng và phương pháp siêu hình trong lịch sử triết học chủ yếu là về  nguyên tắc và phương pháp nhận thức thế giới khách quan. Trong  nghiên cứu  khoa học tự nhiên, vấn đề phân chia thế giới hiện thực thành những thuộc tính, bộ phận và hệ thống tĩnh  và riêng biệt đều là những điều kiện cần thiết để nhận thức khoa học. Nhưng sẽ không đúng nếu  kết luận  rằng  siêu hình học là  quan điểm khoa học và đúng đắn nhất về thế giới. Phải phân biệt một bên là phương pháp trừu tượng hóa tạm thời cô lập các sự vật, hiện tượng khỏi mối liên hệ chung,  sự vận động và phát triển của chúng để nghiên cứu chúng,  một bên là phương pháp siêu hình với tư cách là thế giới quan của triết học. 

 4. Ví dụ về phương pháp biện chứng và phương pháp siêu hình 

 Ví dụ 1: 

 Theo phương pháp  biện chứng: dưới tác dụng của lực cơ học, sau khi viết xong, viên phấn sẽ bị  mòn đi và không còn hình dạng như trước. Dưới tác dụng hóa học sẽ bị ăn mòn dần… nên theo thời gian lớp phấn sẽ không còn như trước. Theo phương pháp  siêu hình:  dù có trải qua bao lâu, viên phấn của nhà thơ vẫn mãi như vậy. 

 Ví dụ 2: 

 Theo phương pháp  biện chứng: hiện tượng mưa là do hơi nước bốc hơi  tạo thành  mây, khi trong mây có quá nhiều nước  mây sẽ  đen lại và hạt mưa rơi xuống. 

 Theo phương pháp  siêu hình: người ta cho rằng mưa là do Trời sai rồng phun nước hay hiện tượng mưa là do Ngọc Hoàng sai Long Vương phun nước xuống trần gian. 

 Ví dụ 3: 

 Theo phương pháp  biện chứng: sự tiến hóa của loài người  từ loài vượn là có cơ sở khoa học và đã được  nhiều thế hệ các nhà khoa học  trên thế giới chứng minh. Theo phương pháp luận siêu hình: con người  do Thượng đế tạo ra