Nhượng quyền thương hiệu là gì?

Nhượng quyền thương hiệu, một thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực kinh doanh, nhưng ít người hiểu rõ về nó. Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt, việc hiểu và áp dụng đúng đắn khái niệm này là một yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Vậy, "Nhượng quyền thương hiệu là gì?" Và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy đến với ACC để được giải đáp một cách cụ thể và chi tiết.

Nhượng quyền thương hiệu là gì?

1. Nhượng quyền thương hiệu là gì?

Nhượng quyền thương hiệu là thuật ngữ để nói về một hình thức kinh doanh của cá nhân/ tổ chức cá nhân gọi là bên nhận quyền. Khi tham gia vào mô hình này bên nhận quyền sẽ được phép dùng thương hiệu sản phẩm, dịch vụ thuộc sở hữu bên nhượng quyền để kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định, và đổi lấy phí nhượng quyền.

 Doanh nghiệp lựa chọn nhượng quyền kinh doanh khi và chỉ khi bên nhượng quyền sở hữu thương hiệu đủ lớn, mong muốn và có khả năng mở rộng thương hiệu nhưng không có đủ khả năng tài chính, và mô hình kinh doanh của bên nhượng quyền đã hoạt động thực sự có lãi. Mặt khác còn kèm theo điều kiện bên được nhượng phải đồng ý các thỏa thuận của bên nhượng lại thương hiệu và nhằm mục đích mang lại lợi ích cho cả 2 bên.

2. Vai trò của nhượng quyền thương hiệu

Đối với bên nhượng quyền

• Mở rộng thị trường nhanh chóng: Nhượng quyền thương mại cho phép bên nhượng quyền (franchisor) mở rộng mạng lưới kinh doanh một cách nhanh chóng và hiệu quả, mà không cần phải đầu tư trực tiếp vào các khu vực mới. Nhờ đó, họ có thể tiếp cận thị trường mới, tăng doanh thu và lợi nhuận.
• Tiết kiệm chi phí: Bên nhượng quyền không cần phải đầu tư vào việc đào tạo nhân viên, xây dựng cơ sở hạ tầng, hay quảng cáo cho các cửa hàng nhượng quyền. Chi phí này sẽ được bên nhận nhượng quyền (franchisee) chi trả.
• Tăng nhận thức về thương hiệu: Nhượng quyền thương mại giúp tăng nhận thức về thương hiệu của bên nhượng quyền trên thị trường. Khi có nhiều cửa hàng nhượng quyền được mở ra, thương hiệu sẽ trở nên quen thuộc với người tiêu dùng hơn.
• Tạo nguồn thu nhập thụ động: Bên nhượng quyền sẽ nhận được phí nhượng quyền và phí bản quyền từ bên nhận nhượng quyền. Đây là nguồn thu nhập thụ động giúp họ tăng lợi nhuận mà không cần phải đầu tư thêm nhiều công sức.

Đối với bên nhận nhượng quyền

• Được sử dụng thương hiệu nổi tiếng: Bên nhận nhượng quyền được phép sử dụng thương hiệu nổi tiếng của bên nhượng quyền. Nhờ đó, họ có thể thu hút khách hàng tiềm năng và tăng doanh thu.
• Được hỗ trợ đào tạo và kinh doanh: Bên nhượng quyền thường cung cấp cho bên nhận nhượng quyền các chương trình đào tạo về kinh doanh, quản lý và vận hành cửa hàng. Họ cũng có thể hỗ trợ bên nhận nhượng quyền trong việc tìm kiếm địa điểm, tuyển dụng nhân viên, và quảng cáo.
• Giảm thiểu rủi ro kinh doanh: Nhượng quyền thương mại giúp giảm thiểu rủi ro kinh doanh cho bên nhận nhượng quyền. Nhờ sử dụng thương hiệu và mô hình kinh doanh đã được chứng minh hiệu quả, họ có thể giảm thiểu nguy cơ thất bại.
• Có cơ hội thành công cao: Nhượng quyền thương mại có tỷ lệ thành công cao hơn so với các doanh nghiệp khởi nghiệp mới. Nhờ được hỗ trợ bởi bên nhượng quyền, bên nhận nhượng quyền có nhiều khả năng thành công hơn.

3. Các hình thức nhượng quyền thương hiệu phổ biến

Có 6 hình thức nhượng quyền phổ biến nhất hiện nay, ở mỗi hình thức đều có những điểm đặc biệt nhất định, cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây.

Nhượng quyền toàn bộ mô hình kinh doanh

Nhượng quyền mô hình kinh doanh là phương pháp mà doanh nghiệp sẽ phải nhượng toàn bộ các hạng mục thương hiệu cho bên nhận nhượng quyền gồm: Bộ nhận diện thương hiệu, công thức, công nghệ, hệ thống các quy trình sản phẩm/dịch vụ và nhiều tài liệu đào tạo khác. Đây là một trong những hình thức thương hiệu phổ biến nhất hiện nay, thường được áp dụng với các quán cà phê, trà sữa, cửa hàng thức ăn nhanh, cửa hàng bán lẻ,…

Với phương pháp này, bên nhận nhượng quyền sẽ phải trả cho bên nhượng quyền 2 khoản phí đó là phí nhượng quyền và phí bản quyền với thời hạn hợp đồng có thể kéo dài từ 5-30 năm. Tuy nhiên bên nhượng quyền cũng sẽ có thể hỗ trợ bên nhận nhượng quyền về chi phí thiết kế, xây dựng cơ sở, lắp đặt thiết bị, chi phí Marketing,…

Nhượng quyền sản phẩm

Nhượng quyền sản phẩm là hình thức mà bên nhận sẽ phân phối sản phẩm của bên nhượng quyền. Theo đó, bên nhận quyền sẽ được cấp phép nhãn hiệu, mô tả hệ thống kinh doanh, hoạt động kinh doanh hoặc một công đoạn trong quy trình sản xuất sản phẩm. Hình thức nhượng quyền này dựa trên nền tảng sản phẩm, được tạo dựng trên mối quan hệ giữa nhà sản xuất và đại lý phân phối.

Hình thức này áp dụng chủ yếu tại những ngành hàng/ sản phẩm như ô tô, xe máy, máy tính, phụ tùng sửa chữa,… Trong đó, nhượng quyền sản phẩm tại ngành bán lẻ chiếm tỷ lệ cao nhất trong tổng doanh thu của doanh nghiệp nhượng quyền.

Nhượng quyền đầu tư

Nhượng quyền đầu tư cũng là một trong những hình thức vô cùng quen thuộc trong kinh doanh đặc biệt là các dự án có quy mô như phim điện ảnh, bất động sản,… Với hình thức này thì các bên nhận quyền đầu tư, sẽ tham gia góp vốn tham gia vào để quản lý, giám sát dự án, góp phần tạo ra lợi nhuận sau đó thu hồi vốn và lợi nhuận tăng thêm.

Nhượng quyền công việc kinh doanh

Nhượng quyền công việc kinh doanh là một hình thức mà một cá nhân tại khu vực nhất định muốn bắt đầu kinh doanh và tự mình điều hành doanh nghiệp. Với hình thức nhượng quyền này thì bên nhận quyền sẽ phải mua sản phẩm, phương tiện cũng như một số trang thiết bị để hỗ trợ cho công việc. Một số dịch vụ thuộc nhóm này bao gồm: đại lý vé máy bay, địa lý du lịch, dịch vụ sửa chữa,…

Nhượng quyền có tham gia quản lý

Hình thức nhượng quyền có tham gia quản lý thường được áp dụng trong kinh doanh nhà hàng, khách sạn và các chuỗi F&B giúp doanh nghiệp nhượng quyền duy trì sự ổn định, đảm bảo chất lượng và đồng bộ sản phẩm/dịch vụ. Với hình thức này, bên nhượng quyền sẽ cung cấp tài sản thương hiệu, hình thức kinh doanh, người quản lý tại địa điểm được nhượng quyền và tài liệu đào tạo nhân viên.

Nhượng quyền chuyển đổi

Hình thức nhượng quyền chuyển đổi phù hợp với doanh nghiệp đã có một lượng chi nhánh từ 6 trở lên hoạt động hiệu quả trước đó và có mục tiêu phát triển thương hiệu mạnh hơn, phủ rộng hơn. Tại những địa điểm bên nhượng quyền đã hoạt động ổn định và có doanh thu tốt thì có thể chuyển đổi cho bên nhận quyền để đầu tư hoặc trực tiếp tham gia quản lý.

4. Ưu và nhược điểm của nhượng quyền thương hiệu

Ưu và nhược điểm của nhượng quyền thương hiệu

Đối với bên nhượng quyền thương hiệu

Ưu điểm

• Tận dụng được nguồn vốn từ bên nhận quyền thương hiệu: Trong mô hình nhượng quyền thương hiệu thì bên nhận quyền sẽ là người bỏ ra một khoản tiền để đầu tư vào mô hình kinh doanh của bên nhượng quyền. Vì thế bên nhượng quyền sẽ không phải tốn kém khoản đầu tư vào để mở rộng mô hình kinh doanh.
• Mô hình kinh doanh được mở rộng nhanh chóng hơn: Việc mở rộng mô hình kinh doanh là điều mà doanh nghiệp luôn quan tâm và chú trọng, tuy nhiên thì để thực thi thì còn gặp nhiều vấn đề hạn chế về tài chính, nhân lực. Vì thế nhượng quyền là một trong những giải pháp tốt nhất giúp doanh nghiệp nhanh chóng mở rộng mô hình kinh doanh của mình.
• Hình ảnh thương hiệu được phủ sóng rộng rãi: Đi cùng với việc mô hình kinh doanh được mở rộng thì hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp lúc này cũng được xuất hiện nhiều hơn, mang lại nhiều giá trị cho cả bên nhượng quyền và nhận quyền.
• Tăng lợi nhuận: Không chỉ nhận được chi phí nhượng quyền và bản quyền mà doanh nghiệp kinh doanh nhượng quyền còn có lợi nhuận từ khoản tiền bên nhận quyền bỏ ra để mua sản phẩm và nguyên liệu của mình.

Nhược điểm

• Mất đi quyền kiểm soát trong kinh doanh: Khi tham gia vào mô hình nhượng quyền thì cũng đồng nghĩa với việc bên nhận quyền sẽ nắm quyền điều hành chính và bên nhượng quyền sẽ gần như mất đi quyền kiểm soát trong kinh doanh.
• Dễ dàng xảy ra tranh chấp: Trong mô hình kinh doanh nhượng quyền, việc tranh chấp xảy ra là điều không thể tránh hỏi khi cả 2 bên có những bất đồng trong thỏa thuận kinh doanh. Điều này có thể gây tổn thất về kinh tế và thời gian cho cả hai bên.
• Tiêu tốn nhiều nguồn lực trong việc phải thường xuyên kiểm tra hoạt động của bên nhận nhượng quyền. Kèm theo đó nếu không theo dõi được sẽ gây những hậu quả xấu hoạt động lệch so với quy chuẩn ban đầu đã đề ra.
• Uy tín thương hiệu có thể bị ảnh hưởng: Nếu bên nhượng quyền không thường xuyên theo dõi, kiểm tra và hoạt động của bên nhận quyền diễn ra không hiệu quả, đảm bảo theo quy trình thì sẽ ảnh hưởng không tốt đến uy tín của thương hiệu.

Đối với bên nhận nhượng quyền thương hiệu

Ưu điểm

• Áp dụng được mô hình kinh doanh đã thiết lập từ trước: Bên nhận quyền sẽ được bên nhượng quyền cung cấp hướng dẫn và những tài liệu về mô hình kinh doanh có sẵn và chỉ cần áp dụng để thực thi.
• Được tận dụng lợi thế thương hiệu của bên nhượng quyền: Thay vì phải mất nhiều thời gian để xây dựng một thương hiệu mới để cạnh tranh với nguồn lực và tài chính ít ỏi, thậm chí có thể đối mặt với vô vàn rủi ro thì việc tham gia vào mô hình nhượng quyền thì doanh nghiệp sẽ có thể tận dụng được lợi thế có sẵn của thương hiệu nhượng quyền để đầu tư, kinh doanh.
• Tận dụng được tối đa về nguồn nhân lực: Không chỉ thừa hưởng được lợi thế thương hiệu mà bên nhận quyền sẽ còn được hỗ trợ về các vấn đề như chiến lược quảng bá, tiếp thị, quy trình vận hành giúp tiết kiệm được tối đa thời gian và nguồn lực để nghiên cứu từ đầu.
• Được hỗ trợ về chiến lược Marketing: Để đồng bộ trong việc quảng bá hình ảnh thương hiệu tại toàn bộ các chi nhánh thì bên nhận quyền sẽ được bên nhượng quyền hỗ trợ về các chiến lược Marketing cũng như những lời khuyên hữu ích để phát triển các chiến lược này giúp mang lại hiệu quả cao trong kinh doanh.
• Nhận được sự tin tưởng của khách hàng: Thương hiệu nhượng quyền thường đã có cho mình một lượng khách hàng trung thành ổn định. Vì vậy khi tham gia vào mô hình này thì bên nhận quyền sẽ không phải mất quá nhiều thời gian và công sức để tạo dựng tệp khách hàng.
• Nhận được ưu đãi khi mua sản phẩm, nguyên liệu của bên nhượng quyền: Đây là một đặc quyền mà bên nhận quyền sẽ nhận được khi tham gia mô hình kinh doanh nhượng quyền.
• Hạn chế rủi ro: Như đã đề cập ở trên, khi tham gia vào mô hình kinh doanh nhượng quyền của doanh nghiệp đã có tiếng tăm và uy tín từ trước thì bên nhận quyền chỉ cần áp dụng theo quy trình kinh doanh và thực thi. Điều này sẽ hạn chế được tối đa rủi ro về chất lượng sản phẩm, khách hàng trung thành,…

Nhược điểm

• Không được toàn quyền sở hữu thương hiệu: Quyền sở hữu thương hiệu là của bên nhượng quyền, bên nhận quyền chỉ được cấp phép để kinh doanh bằng mô hình của bên nhượng quyền.
• Rủi ro hiệu ứng “chuỗi”: Nếu như một trong những chi nhánh nhượng quyền gặp phải vấn đề thì uy tín thương hiệu và hoạt động kinh doanh của những cửa hàng khác trong chuỗi cũng sẽ bị ảnh hưởng.
• Tính cạnh tranh: Nếu doanh nghiệp kinh doanh nhượng quyền có quá nhiều chi nhánh ở những phạm vi gần nhau thì sự cạnh tranh sẽ tăng lên.
• Thiếu đi cơ hội để đột phá trong kinh doanh: Bên nhận quyền cần phải tuân thủ theo hợp đồng đã được ký kết với bên nhượng quyền từ trước nên không được tự ý thực thi nếu như không có sự đồng ý từ bên nhượng quyền.

5. Ví dụ về nhượng quyền của một số thương hiệu lớn tại Việt Nam

Dưới đây là một số ví dụ về các thương hiệu nhượng quyền thành công tại Việt Nam.

Nhượng quyền KFC

KFC nổi tiếng khắp toàn cầu nhờ vào sản phẩm gà rán, hiện tại đang có mặt trên 118 quốc gia khác nhau, chiếm 50% thị trường fast food trên thế giới với số lượng hơn 14.000 cửa hàng. Chi phí nhượng quyền KFC khoảng từ 1.300.000 – 2.500.000 USD.

Năm 1997, khi KFC, tên đầy đủ Kentucky Fried Chicken, được đưa vào Việt Nam vốn là thị trường vẫn còn hoàn toàn xa lạ với khái niệm dịch vụ ăn nhanh, hay được gọi là “fast-food”. Bên cạnh món ăn chủ lực là món gà rán truyền thống, KFCV cũng địa phương hóa thực đơn để thu hút khách. Cứ vài tháng KFC ra một món mới để tạo cảm giác mới.

Tại thời điểm này, KFC cũng trở thành thương hiệu nhượng quyền đầu tiên tại Việt Nam và gặp phải vô số khó khăn ở thị trường Việt Nam: phải thay đổi nhận thức của người tiêu dùng ở một thị trường mới hoàn toàn xa lạ với nhà hàng ăn nhanh. Trải qua 17 năm, KFC Việt Nam (KFCV) nay đã có gần 140 nhà hàng trên 18 tỉnh thành, với 4.000 nhân viên trên cả nước.

Nhượng quyền Tocotoco

Tocotoco là một thương hiệu trà sữa không còn xa lạ đối với giới trẻ Việt Nam. Hiện nay thương hiệu này đã có mặt ở khắp các tỉnh thành trên cả nước, đặc biệt tập trung tại các thành phố lớn.

Với sức nóng của mình, nhượng quyền Toco được nhiều người săn đón. Mặc dù chi phí nhượng quyền cao hơn so với mặt bằng chung nhưng với giá trị thương hiệu và doanh thu mang lại thì sẽ nhanh chóng hoàn lại vốn.

Nhượng quyền Circle K

Circle K là chuỗi cửa hàng tiện lợi quốc tế ra đời vào năm 1951 tại Texas, Mỹ. Trải qua gần 70 năm hình thành và phát triển, Circle K đã phủ sóng ở hầu hết các quốc gia trên thế giới với hơn 14.000 cửa hàng trực tiếp điều hành và hơn 2.000 cửa hàng nhượng quyền Circle K. Tại Việt Nam, Circle K đã có đến 400 cửa hàng nhượng quyền trên khắp cả nước. Đặc biệt, tại các thành phố lớn như Sài Gòn, Hà Nội, Vũng Tàu,… bạn sẽ không khó để bắt gặp cửa hàng tiện lợi này tọa lạc trên những vị trí đắc địa.

Không chỉ là một cửa hàng tiện lợi bán thức ăn nhanh hay cà phê mà Circle K còn mang đến không gian thoải mái để khách hàng có thể mua và ngồi lại thưởng thức, trải nghiệm dịch vụ hoàn toàn miễn phí. Với độ phủ sóng và được nhiều người yêu thích, trong tương lai thương hiệu này sẽ còn mở rộng và phủ sóng nhiều hơn nữa.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về "Nhượng quyền thương hiệu là gì?". Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.