Nhượng quyền là gì? Những điều cần biết

Trong môi trường kinh doanh đa phương tiện thì loại hình thức kinh doanh phổ biến dạo gần đây là kinh doanh nhượng quyền. Hình thức này được áp dụng cho tất cả các đối tượng kinh doanh. Vậy việc các chủ thể khi nhượng quyền kinh doanh đã biết rõ về bản chất của loại hình này chưa? Hãy cùng ACC tìm hiểu với các thông tin dưới đây.

Nhượng quyền là gì?

1. Nhượng quyền là gì?

Nhượng quyền là một quá trình kinh doanh trong đó một bên được phép sử dụng, tái tạo hoặc phát triển một thương hiệu, sản phẩm hoặc dịch vụ của bên kia theo một hợp đồng đặc biệt. Bên nhượng quyền được gọi là "franchisor", trong khi bên nhận quyền sử dụng được gọi là "franchisee". Dưới một hợp đồng nhượng quyền, franchisor cung cấp cho franchisee quyền sử dụng thương hiệu, hệ thống kinh doanh, quy trình hoạt động, sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Trong khi đó, franchisee thường phải trả một khoản tiền nhượng quyền ban đầu và các khoản phí duy trì hàng năm cho franchisor.

2. Có bao nhiêu loại hình nhượng quyền? Phân loại các mô hình nhượng quyền

Về việc phân loại, tôi thường phân loại theo 4 kiểu gồm: (1) tính toàn vẹn của mô hình, (2) thể loại hợp đồng, (3) phạm vi lãnh thổ và (4) một số hình thức phân loại khác.

Xét theo tính toàn vẹn của mô hình

Nhượng quyền theo cách thức truyền thống (nhượng quyền tên thương hiệu hoặc phân phối sản phẩm):

• Mô hình này thường tập trung vào việc nhượng quyền sử dụng tên thương hiệu hoặc quyền phân phối sản phẩm của franchisor cho franchisee.
• Franchisee thường sử dụng thương hiệu, nhãn hiệu và sản phẩm đã được phát triển sẵn bởi franchisor, giúp giảm rủi ro kinh doanh và tăng tính nhận diện thương hiệu.
• Franchisor cung cấp hướng dẫn và hỗ trợ về sản phẩm, marketing và quản lý, nhưng franchisee có tự do quản lý hoạt động kinh doanh hàng ngày của mình.

Nhượng quyền thương mại mô hình kinh doanh:

• Mô hình này tập trung vào việc nhượng quyền sử dụng một mô hình kinh doanh hoàn chỉnh cho franchisee.
• Franchisee nhận được một gói hỗ trợ toàn diện bao gồm cả quy trình kinh doanh, quy trình sản xuất, quy trình tiếp thị và quản lý, thậm chí là bao gồm cả việc đào tạo nhân viên.
• Franchisor thường có một mô hình kinh doanh thành công được thiết kế trước, đảm bảo sự nhất quán và hiệu quả trong hoạt động của mỗi đơn vị.

Xét theo thể lệ hợp đồng

Single Unit (Nhượng quyền đơn lẻ):

• Trong mô hình này, bên nhận quyền chỉ có quyền mở và vận hành một đơn vị nhượng quyền duy nhất.
• Đây là lựa chọn phù hợp khi bên nhận quyền có hạn chế về nguồn lực hoặc muốn tập trung vào việc vận hành một cửa hàng kinh doanh duy nhất.

Multiple Unit (Nhượng quyền đa đơn vị):

• Bên nhận quyền trong mô hình này có quyền mở và vận hành nhiều đơn vị nhượng quyền thương mại.
• Có hai loại Multiple Unit: Master Franchise và Area Development.

Master Franchise (Đại lý độc quyền):

• Trong loại hình này, bên nhận quyền được phép mở nhiều đơn vị nhượng quyền trong một khu vực lãnh thổ cụ thể.
• Đại lý độc quyền thường có trách nhiệm cung cấp hỗ trợ và đào tạo ban đầu cho bên nhận quyền phụ.
• Họ cũng nhận một tỷ lệ phần trăm phí nhượng quyền trả trước và phí bản quyền từ bên nhận quyền.

Xét theo phạm vi lãnh thổ

Nhượng quyền thương mại trong nước:

• Đây là mô hình mà các thương hiệu địa phương nhượng quyền cho các đối tác hoặc cá nhân khác để mở rộng mạng lưới kinh doanh trên cùng một thị trường nội địa.
• Ví dụ như Milano Coffee, Trung Nguyên Legend, và E-coffee là những thương hiệu được nhượng quyền để phát triển trên thị trường nội địa của Việt Nam.

Nhượng quyền thương mại từ nước ngoài vào Việt Nam:

• Trong trường hợp này, các thương hiệu nổi tiếng quốc tế nhượng quyền cho các đối tác Việt Nam để mở rộng hoạt động kinh doanh trên thị trường Việt Nam.
• Các thương hiệu như Gongcha, Dingtea, McDonald’s, Haagen-Dazs, Pizza Hut, Burger King, Lotteria, BBQ Chicken là một số ví dụ điển hình.

Nhượng quyền thương mại từ Việt Nam sang nước ngoài:

• Một số thương hiệu Việt Nam cũng đã thành công trong việc nhượng quyền sang các thị trường quốc tế.
• Phở 24, Highland Coffee là các thương hiệu địa phương đã mở rộng hoạt động của họ ra nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Một số hình thức phân loại khác

• Theo Mức Độ Tham Gia Đầu Tư: Nhượng quyền không bỏ vốn đầu tư: Trong trường hợp này, bên nhận quyền không cần phải đầu tư một số vốn lớn cho việc mua quyền nhượng. Thay vào đó, họ thường phải trả tiền cho bên nhượng quyền dưới dạng phí nhượng quyền hoặc phí khác.
• Nhượng quyền có góp vốn đầu tư: Ở đây, bên nhận quyền sẽ phải góp một số vốn vào dự án, thường thông qua việc thanh toán một phần tiền trước cho chi phí nhượng quyền ban đầu.
  Theo Mức Độ Kiểm Soát:
• Tham gia quản lý vận hành: Đây là một mô hình phổ biến, đặc biệt trong ngành khách sạn quốc tế. Bên nhận quyền thường có quyền tham gia vào quản lý vận hành của doanh nghiệp để đảm bảo hiệu suất kinh doanh và chất lượng dịch vụ.
• Không tham gia quản lý vận hành: Trong trường hợp này, bên nhận quyền thường chỉ tập trung vào việc thực hiện hợp đồng nhượng quyền mà không can thiệp vào hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp.

3. Có nên kinh doanh nhượng quyền hay tự khởi nghiệp?

Trong mỗi quyết định khi làm gì đó bất kể là kinh doanh hay không thì mọi việc sẽ có hai mặt đó là mặt có lợi và mặt có hại. Việc bạn có muốn lựa chọn loại hình kinh doanh nhượng quyền hay không tùy vào điều kiện thực tế của bạn hiện tại.

Dưới đây là so sánh giữa việc khởi nghiệp xây dựng thương hiệu riêng và kinh doanh nhượng quyền thương hiệu:

Khởi nghiệp xây dựng thương hiệu riêng

Ưu điểm:

• Tự do sáng tạo và quyết định: Bạn có toàn quyền quyết định về mọi khía cạnh của thương hiệu mình, từ sản phẩm, dịch vụ đến chiến lược marketing.
• Khẳng định bản thân: Xây dựng thương hiệu riêng giúp bạn tự chứng minh năng lực và độc lập trong kinh doanh.
• Tính cá nhân hóa: Bạn có thể tạo ra một thương hiệu phản ánh chính bản thân và giá trị của mình.

Nhược điểm:

• Rủi ro cao: Việc khởi nghiệp tự mình mang lại rủi ro tài chính và không chắc chắn về thành công.
• Phải tự trang bị kiến thức và kỹ năng: Bạn phải tự tìm hiểu và áp dụng các kiến thức kinh doanh, quản lý, marketing để phát triển thương hiệu của mình.
• Cạnh tranh gay gắt: Thị trường đầy cạnh tranh, và việc cạnh tranh với các thương hiệu lớn có thể là một thách thức.

Kinh doanh nhượng quyền thương hiệu

Ưu điểm:

• Rủi ro thấp: Bạn được hỗ trợ từ thương hiệu nhượng quyền, giảm thiểu rủi ro về vốn đầu tư và khởi đầu do đã có sẵn thương hiệu.
• Hỗ trợ từ bên nhượng quyền: Bạn nhận được sự hỗ trợ trong đào tạo, quảng bá sản phẩm, quy trình kinh doanh từ bên nhượng quyền.
• Thành công có thể cao hơn: Do được hỗ trợ từ thương hiệu đã có uy tín, tỷ lệ thành công có thể cao hơn so với việc khởi nghiệp độc lập.

Nhược điểm:

• Mất đi sự độc lập: Bạn phải tuân theo các quy định và hướng dẫn của bên nhượng quyền, giới hạn sự tự do trong quản lý kinh doanh.
• Phí nhượng quyền: Bạn phải trả một khoản phí nhượng quyền và các khoản phí khác cho bên nhượng quyền.
• Hạn chế về tùy chỉnh: Bạn có thể gặp khó khăn trong việc tùy chỉnh sản phẩm, dịch vụ theo ý muốn vì phải tuân theo các tiêu chuẩn và quy định của bên nhượng quyền.

Mỗi loại mô hình nhượng quyền đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và sự lựa chọn giữa các loại mô hình nào thường phụ thuộc vào mục tiêu kinh doanh cụ thể và sự phù hợp với chiến lược  phát triển của từng công ty. Mong rằng qua các thông tin trên, Công ty Luật ACC đã giúp cho khách hàng hiểu rõ thêm về nhượng quyền. Nếu có thắc mắc quý khách đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ.