1. Thực trạng xây dựng môi trường văn hóa công sở
Môi trường văn hóa công sở là môi trường văn hóa đặc thù trong cơ quan công quyền do đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức (CBCCVC) thực hiện và tạo nên dựa trên những chuẩn mực, đạo đức xã hội và hệ thống chính sách, pháp luật; được biểu hiện qua mối quan hệ, giao tiếp ứng xử, bầu không khí làm việc khoa học, nhân văn, tiến bộ, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công việc, củng cố, lan tỏa hình ảnh, uy tín của đơn vị, tạo sự thân thiện, gần gũi với các đối tác và Nhân dân, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Những năm qua các cấp, các ngành, đặc biệt là đội ngũ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu cơ quan hành chính cả nước đã quyết liệt thực hiện nghiêm quy định về văn hóa công sở và kỷ luật, kỷ cương hành chính; hình thành phong cách, lề lối làm việc chuyên nghiệp, sáng tạo gắn với đạo đức, trách nhiệm công vụ của đội ngũ CBCCVC; xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách pháp luật ngày càng đồng bộ, đầy đủ; ứng dụng có hiệu quả thành tựu của công nghệ thông tin trong giải quyết các thủ tục hành chính; hình thành các bộ quy tắc về giao tiếp, ứng xử văn hóa cũng như không ngừng quan tâm, đầu tư xây dựng cảnh quan, không gian công sở ngày càng xanh, sạch, đẹp, thân thiện, tạo được niềm tin trong Nhân dân.
Bên cạnh những tín hiệu tích cực, khả quan nêu trên, thông tin từ các cơ quan có thẩm quyền và trên các phương tiện thông tin đại chúng cho thấy việc xây dựng môi trường văn hóa trong một số cơ quan hành chính vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ cũng như sự kỳ vọng, mong đợi của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân.
Do những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, lợi ích vật chất; sự thiếu tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất, đạo đức, một số CBCCVC có những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", sa vào chủ nghĩa cá nhân, đề cao lợi ích nhóm… đã phần nào ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của bộ máy hành chính nhà nước. Nhiều vụ án liên quan đến tham nhũng, lãng phí, chạy chức, chạy quyền bị phát hiện, khởi tố, trong đó có những cá nhân từng giữ những vị trí, chức vụ quan trọng trong cơ quan Đảng, Nhà nước, lực lượng vũ trang đã gây bức xúc dư luận, làm suy giảm niềm tin của Nhân dân. Những hành vi, biểu hiện lệch chuẩn đó không chỉ gây tổn hại về vật chất mà cả về tinh thần cho xã hội, cho cơ quan, đơn vị; ảnh hưởng không tốt đến môi trường làm việc của cơ quan, tổ chức trong bộ máy hành chính; ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công việc, tác động xấu đến hình ảnh, uy tín của cơ quan, tổ chức.
Bên cạnh đó, việc thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã có những chuyển biến tích cực, đã giảm bớt một số đầu mối, tránh sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ; từng bước tinh giản biên chế; cải cách tiền lương, tạo cơ chế, môi trường làm việc minh bạch, liêm chính, khách quan, công bằng, phát huy được năng lực, sở trường của những cán bộ tài năng, tâm huyết. Tuy nhiên, số lượng CBCCVC dôi dư sau giải thể, sáp nhập các đơn vị vẫn còn lớn, việc xác định vị trí việc làm còn bất cập, công tác đánh giá cán bộ còn hạn chế.v.v. những vấn đề đó cũng ảnh hưởng đến môi trường văn hóa công sở.
Môi trường văn hóa công sở thể hiện qua tinh thần, thái độ làm việc; qua chuẩn mực, đạo đức, lối sống; qua phương thức ứng xử, giao tiếp của đội ngũ CBCCVC; song việc một số CBCCVC nhận thức phiến diện về chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, chỉ vun vén cho lợi ích và sở thích cá nhân gây ảnh hưởng không tốt đến việc thiết lập các mối quan hệ tốt đẹp trong cơ quan, đơn vị. Môi trường văn hóa công sở chỉ thực sự lành mạnh, trong sạch khi có sự đồng thuận, trên dưới một lòng của mọi cán bộ, viên chức với những chuẩn mực, quy tắc được áp dụng, thể hiện qua cách ứng xử chuẩn mực khi giao tiếp, ứng xử với nhân dân, đồng nghiệp. Hành vi lệch chuẩn làm tổn hại đến môi trường văn hóa công sở, uy tín, hình ảnh của cơ quan công quyền, cản trở việc thi hành công vụ. Phải nhận diện rõ những hạn chế này để có giải pháp khắc phục, nhất là khi cả hệ thống chính trị quyết liệt triển khai thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2021-2030 nói chung; cải cách hệ thống công vụ, công chức nói riêng.
2. Giải pháp nâng cao chất lượng xây dựng môi trường văn hóa công sở
Thứ nhất, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.
Môi trường văn hóa chịu sự tác động của nhiều yếu tố (thể chế, chính sách; điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội; truyền thống lịch sử, văn hóa vùng miền), nhưng yếu tố quyết định tạo nên diện mạo, bản sắc văn hóa công sở vẫn là nhận thức và hành động của người cán bộ. . Để xây dựng môi trường văn hóa công sở lành mạnh, văn minh, tiến bộ thì vai trò của người đứng đầu có ý nghĩa quan trọng và mang tính quyết định. Ngoài năng lực chuyên môn, kỹ năng lãnh đạo, khả năng truyền cảm hứng, người cán bộ quản lý, lãnh đạo phải luôn tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, tiên phong, gương mẫu trong mọi công việc.
Trong truyền thống văn hóa chính trị phương Đông, trong đó có Việt Nam, bên cạnh yếu tố hiền tài thì đạo đức, nhân cách và tấm gương sáng của người lãnh đạo luôn được đề cao và hướng tới. Vì vậy, xây dựng thành công môi trường văn hóa công sở, mang dấu ấn đời sống chính trị, phần lớn phụ thuộc vào quyết tâm, tầm nhìn và sự liêm chính, trách nhiệm của người đứng đầu và sự đồng thuận, nhất trí, ủng hộ của toàn thể cán bộ, công chức.
Trong môi trường hiện nay, đội ngũ cán bộ, công chức phải không ngừng đổi mới tư duy, ra sức học tập tấm gương, đạo đức, phong cách cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư của Hồ Chí Minh, phục vụ Tổ quốc. Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, lấy hạnh phúc của nhân dân, lợi ích của dân tộc làm mục tiêu phấn đấu; xây dựng thành công xã hội dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đủ năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ nhân dân. Đồng thời, không ngừng học tập, tiếp thu kinh nghiệm trong quản trị, điều hành; cũng như những giá trị tiến bộ trong văn hóa công sở của các quốc gia tiên tiến điển hình để vận dụng phù hợp thực tiễn môi trường nền hành chính Việt Nam.
Hai là, tiếp tục hoàn thiện Quy chế văn hóa công vụ, công sở.
Để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, cần tiếp tục hoàn thiện Quy chế văn hóa công vụ, công sở nói chung; quy định về văn hóa công sở nói riêng theo hướng bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật, đầy đủ, hiện đại, nhất là các đạo luật quy định về nghĩa vụ, quyền hạn, trách nhiệm của CBCCVC trong các cơ quan, đơn vị, đồng thời căn cứ vào tính chất ngành nghề, công việc, để xây dựng nội quy, quy chế làm việc phù hợp; xây dựng bộ quy tắc ứng xử văn hóa công sở, trong đó quy định rõ trách nhiệm, tinh thần, thái độ, phong cách, lề lối làm việc của mỗi phòng ban, mỗi CBCCVC. Các tiêu chí, tiêu chuẩn về văn hóa công sở phải dễ thuộc, dễ nhớ, dễ vận hành và thuận lợi trong kiểm tra, đánh giá.
Trước mắt, cần thực hiện nghiêm Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 05/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính nhà nước các cấp và Quyết định số 1847/QĐ-TTg ngày 27/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án Văn hóa công vụ; tích cực, chủ động tham gia phong trào CBCCVC thi đua thực hiện văn hóa công sở với ba trụ cột chính, đó là: xây dựng lại hệ giá trị chuẩn mực trong văn hóa công sở; kiến tạo môi trường làm việc có văn hóa và hiệu quả; hình thành hình ảnh, tác phong, cốt cách của CBCCVC chuyên nghiệp, tận tâm, mẫu mực, sáng tạo vì người dân phục vụ. Trong thời gian tới, cần nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Chỉ thị số 26/CT-TTg và Quyết định số 1847/QĐ-TTg cho phù hợp với tình hình mới.
Thứ ba, tạo bầu không khí làm việc dân chủ, sáng tạo và hiệu quả.
Để tạo dựng và duy trì môi trường văn hóa công sở lành mạnh, cần có cơ chế, chính sách cụ thể để tuyển dụng, bổ nhiệm, đãi ngộ và bảo vệ những công chức có tài, có đức, “vừa hồng vừa chuyên”. Để thực hiện đúng đắn dân chủ trong hoạt động công vụ, mỗi cán bộ công chức phải luôn ưu tiên cho công việc chung, lợi ích của tập thể và của nhân dân, không tính toán, vụ lợi cá nhân. Cán bộ công chức phải nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực hiểu biết và thực hiện công việc theo đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật. Có thói quen giao tiếp, ứng xử có chuẩn mực, có văn hóa, quen với vai trò, vị trí, chức trách, nhiệm vụ được giao. Ngoài ra, cần nhân rộng, tuyên truyền những điển hình tiên tiến, những cách làm hay, sáng tạo, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi vi phạm pháp luật về đạo đức công vụ và những biểu hiện lệch lạc của một số cán bộ, công chức để cảnh báo, răn đe, ngăn ngừa, đồng thời tạo môi trường văn hóa công sở lành mạnh, văn minh.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thực thi công vụ, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, giảm áp lực công việc, xử lý hồ sơ cho cán bộ, nhân dân, tiết kiệm thời gian, chi phí, hướng tới xây dựng nền hành chính số, chính quyền số, xã hội số góp phần hạn chế tham nhũng, tiêu cực, bảo đảm sự liêm chính, minh bạch, năng động, hiện đại của nền hành chính, cơ quan công quyền, tạo niềm tin, sự kỳ vọng của nhân dân.
Thứ tư, quan tâm, đầu tư xây dựng công sở ngày càng hiện đại, văn minh.
Đầu tư xây dựng hạ tầng khoa học, liên thông, bố cục công sở gọn gàng, sáng, xanh, sạch, đẹp, có điểm nhấn về thẩm mỹ, kiến trúc, biểu tượng văn hóa vùng và quốc gia. Tính dân tộc sẽ mang lại cảm giác đoàn kết, gần gũi, gắn bó và tôn trọng, trang nghiêm cho nơi làm việc. Ngoài ra, việc sắp xếp, bố trí cảnh quan khuôn viên công sở một cách khoa học, đúng chủ trương, quy định chung của Chính phủ, Bộ, ngành cũng như cách làm sáng tạo của lãnh đạo, đội ngũ cán bộ công chức sẽ tạo ra sự mới mẻ. động lực, niềm tin, tình cảm để mỗi cán bộ không chỉ gắn bó, yêu mến cơ quan mà sẵn sàng cống hiến vì sự phát triển chung của đất nước, của quê hương.
Xây dựng môi trường văn hóa công sở lành mạnh, văn minh sẽ giúp kiềm chế, đẩy lùi những mâu thuẫn, hiểu lầm, hành vi lệch lạc, tạo động lực, sức hấp dẫn mới để cùng nhau phát huy sức mạnh, trí tuệ, sức sáng tạo của tập thể, tất cả vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ”, Công bằng, Văn minh”, hiện thực hóa thành công khát vọng xây dựng một đất nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!