Nhà lãnh đạo kỹ trị là gì? [Cập nhật 2024]

1 Kỹ trị là gì?

  Kỹ trị (technocracy: cai trị theo khoa học - công nghệ): Phương thức quản trị xã hội thông qua khoa học và công nghệ, là một xu thế mới trong lịch sử quản lý nhà nước hiện nay. Kỹ trị - hiểu trước hết - đưa tầng lớp trí thức ưu tú lên nắm quyền và áp dụng tri thức, công nghệ vào quản lý nhà nước. 

  Sự “tham nhũng” của giới trí thức ưu tú đã trở nên rõ ràng trên toàn thế giới, nhưng chỉ  một số ít quốc gia được coi là  kỹ trị. Theo Giáo sư Centeno - Đại học Princeton,  nền kỹ trị đích thực là khi  ba yếu tố sau  phải cùng tồn tại: 

 Đầu tiên. Đã có một sự thâm nhập thực sự của giới trí thức  vào các  cấu trúc cao  của chính quyền. 2. Có sự chi phối của các thể chế kỹ trị trong việc phát triển các chính sách quốc gia quan trọng nhất.  3. Cuối cùng là việc áp dụng rộng rãi các phương pháp và quan điểm kỹ trị khi xây dựng chính sách vĩ mô.  Dưới góc độ tổ chức nhà nước dân chủ phương Tây, hệ thống hành chính (quan liêu) và hệ thống chính trị (hệ thống chính trị) là hai thực thể riêng biệt. Các quyết sách phát triển đất nước do hệ thống chính trị tạo ra và do hệ thống hành chính thực hiện. Khi được “kỹ thuật hóa” thì một số thể chế của hệ thống hành chính trở nên chi phối và đảm nhận vai trò hoạch định  chính sách phát triển quốc gia thay cho  hệ thống chính trị. Đồng thời,  chính sách này được đặc trưng rõ ràng bởi việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật. Đây chính là điều  tạo nên sự khác biệt rất lớn so với các chính sách do hệ thống chính trị tạo ra. Lấy ví dụ  quyết định khai thác khoáng sản: nếu là sản phẩm của các nhà kỹ trị thì đó phải là sản phẩm của những tính toán kinh tế  kỹ thuật tối ưu. Tuy nhiên, nếu do hệ thống chính trị sai khiến, thì đó là sản phẩm của sự mặc cả giữa các  lực lượng chính trị, không quan tâm đến yêu cầu về hiệu quả kinh tế, để đổi lấy sự đồng thuận giữa các chính trị gia của một hoặc nhiều quốc gia  liên quan. Bằng cách nghiên cứu các nhà kỹ trị nổi tiếng của châu Á như Đài Loan, Hàn Quốc và Singapore, Centreno  phát hiện ra rằng ranh giới giữa hệ thống chính trị và hành chính hầu như không tồn tại. Vì nhiều lý do, hệ thống chính trị dân chủ của các quốc gia này trong  giai đoạn phát triển ban đầu  đã không hoạt động hiệu quả. Bởi khi một đảng chính trị vẫn nắm quyền kiểm soát tuyệt đối và áp dụng các biện pháp  quản lý xã hội chặt chẽ thì hệ thống chính trị đó không thể vận hành hiệu quả như trong các thể chế dân chủ phương Tây. Đảng cầm quyền chi phối bộ máy nhà nước và xóa nhòa mọi ranh giới giữa chính trị và hành chính nên các nước này ít nhiều  độc tài. Các mục tiêu phát triển quốc gia, thay vì được kết tinh từ các quy trình dân chủ, lại được hoạch định bởi bộ máy nhà nước  dựa trên quan điểm phát triển đất nước hoặc lợi ích của các đảng, nhóm địa phương. Các nhà lãnh đạo đảm nhận vai trò đại diện cho lợi ích của quốc gia trong việc hoạch định phương hướng và phương thức phát triển. Họ cũng sử dụng chủ nghĩa dân tộc như một cái cớ để tránh những bất đồng. Những nhóm yếu thế nếu lên tiếng đấu tranh cho quyền lợi của mình sẽ dễ  bị gán cho là ích kỷ, vụ lợi, không yêu nước. Lợi ích quốc gia cũng được sử dụng để giải thích và bù đắp những lo ngại về bất bình đẳng, kiểm soát xã hội mang tính đàn áp và các vấn đề khác. Ví dụ, cựu Thủ tướng Singapore, ông Lý Quang Diệu, đã tổng kết triết lý quản trị của đất nước  mình bằng câu nói: “Bất cứ khi nào có ai  muốn  phá hoại hoặc lật đổ trật tự xã hội hợp lý, kỷ cương, hợp lý này để biến nó thành tình cảm và cảm tính, tôi sẽ ngăn chặn  họ  mà không cần suy nghĩ”.

Nhà lãnh đạo kỹ trị là gì

Nhà lãnh đạo kỹ trị là gì

2 Nếu viết là triều đại (tập): 

 Thời kỳ (như thế kỷ): 

 Nghĩa đen:  chỉ dây lớn ở ngoài  lưới  gọi là dây cương,  dây nhỏ hơn ở trong gọi là kỳ). Nghĩa bóng: dùng để chỉ các quy tắc, quy định,  pháp luật, quy chế; Như kim cương. Kỷ luật, Kỷ luật. Nội quy, quy tắc. Điều trị: tổ chức, điều trị, chuẩn bị, quản lý; Như: cai quản là an bài; Người trị nước lo  việc nước, người trị nước giữ thái bình lâu dài. Ích kỷ là cách quản lý mọi việc (quản lý, điều hành) bằng pháp luật, bằng các quy định phù hợp, chính xác và rõ ràng. State of law Từ đồng nghĩa: Nhà nước pháp quyền. Mặt đối lập với sự thống trị của con người: cai trị bằng tình cảm, tình nghĩa, nhân bản và đạo đức. Như vậy, các nhà kỹ trị - nói một cách đại khái - là những người trí thức lên cầm quyền. Các nhà lãnh đạo kỹ trị là những người trí thức trước khi trở thành nhà quản lý, vì vậy họ có tầm nhìn quản trị  dựa trên số liệu thống kê, bằng chứng hơn là cảm tính.  ...  Nghiên cứu về lý thuyết “nhà kỹ trị” với Robert Solow (1924 - nhà kinh tế học người Mỹ, giải  Nobel 1987) bắt đầu xuất hiện từ cuối những năm 50 của thế kỷ 20, từ khi cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại bắt đầu phát triển mạnh mẽ, R.Solow cho rằng yếu tố kỹ thuật đã trở thành nhân tố quyết định  tăng trưởng kinh tế. Thuyết “kỹ trị” của R.Solow lấy nhân tố “vật” làm chủ đạo mà xem nhẹ nhân tố “con người”. Người đại diện chính cho lý thuyết này là Frederick Winslow Taylor, người được các học giả  quản lý phương Tây gọi là  cha đẻ của lý thuyết quản lý  khoa học (kỹ trị). Năm 1895, F. Taylor trình bày luận án đầu tiên của mình trước Hiệp hội Kỹ sư Cơ khí Quốc gia. Đó là “chế độ trả lương theo số lượng sản phẩm”. Năm 1903, ông xuất bản cuốn "La gestion à l'usine". Năm 1911, ông xuất bản cuốn sách nổi tiếng mang tên "Các nguyên tắc quản lý  khoa học". Năm 1912, ông  trình bày trước Quốc hội Mỹ một số câu hỏi về quản lý  khoa học và đây là một phần quan trọng, không thể thiếu  trong nghiên cứu của ông về quản lý  khoa học.