Nguyên nhân đua xe trái phép là gì

nguyên nhân đua xe trái phép

1. Thế nào là đua xe trái phép?

 Đua xe trái phép là hành vi điều khiển phương tiện tham gia  đua  ô tô, mô tô hoặc các loại xe  có  động cơ khác mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép. Đó là hành vi sử dụng phương tiện chạy quá tốc độ cho phép, không có đầy đủ phương tiện bảo vệ theo quy định, không có làn đường riêng, không được sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền.  

 Vì vậy, hành vi này không chỉ gây nguy hiểm cho bản thân người điều khiển phương tiện mà còn ảnh hưởng, rất nguy hiểm cho những người đi đường xung quanh hoặc gần tài sản. 

2. Thực trạng đua xe trái phép hiện nay 

 Câu chuyện mua bán trái phép không còn tự phát với sự bốc đồng của một nhóm thanh thiếu niên mà đã có tổ chức, có biểu hiện trắng trợn vi phạm pháp luật, cố tình gây mất an ninh trật tự xã hội, coi thường cơ quan chức năng, coi thường tính mạng của người đi đường. Chạy trái phép từ trung tâm thành phố, ra ngoài thị trấn và trong nhiều trường hợp, thậm chí  chặn các tuyến đường  chính  có nhiều phương tiện lớn di chuyển như đường cao tốc, quốc lộ, đại lộ.  

 Theo thống kê 6 tháng đầu năm 2021, lực lượng chức năng đã phát hiện 435 vụ mua bán trái phép, mua bán xô đẩy, gây rối trật tự công cộng, bắt giữ 2.470 đối tượng, tạm giữ 2.207 phương tiện. Trong đó, khởi tố 6 vụ, 54 bị can, xử lý hành chính 429 vụ với 2.416 hành vi vi phạm. Các cuộc đua diễn ra ở nhiều nơi đã để lại hậu quả chết người. Tháng 11/2020, một nhóm thanh thiếu niên đua xe ở Bình Dương gây tai nạn giao thông khiến 3 người tử vong. 

 Tại sao lại liều lĩnh như vậy? Đằng sau đó phải có đặt cược, có lợi thế, phải có người dẫn đầu. Các đối tượng này có nghĩ rằng sẽ khó bị xử lý hình sự hoặc phạt tù nếu cuộc đua  không dẫn đến hậu quả nghiêm trọng dẫn đến chết người. Có một nhóm “quái xế” theo dõi cơ quan chức năng để chọn thời gian, địa điểm đua. Ngày nay, smartphone đã trở thành phương tiện liên lạc tiện lợi với  giá cả phải chăng, các tài xế cũng nhanh chóng tạo những nhóm riêng để trao đổi, gặp gỡ trên mạng xã hội. 

 Lâu nay, nhiều chiến dịch phòng chống đua xe trái phép tưởng như bị “cứu và dẹp”, nhiều nhóm “quái” chỉ bị xử phạt hành chính. Đáng chú ý, số vụ phạm pháp hình sự chiếm tỷ lệ khá thấp so với số vụ đua xe trái phép. 

 Trên thực tế, tình trạng đua xe trái phép vẫn tiếp diễn và không thể chấm dứt, gây lo lắng, bất an cho nhiều người tham gia giao thông. Mỗi địa phương  có  bộ máy, chính quyền và lực lượng công an riêng thì cớ gì phải “bó tay”  đua xe trái phép? 

 Singapore từ năm 2015 đến 2019 chỉ có 17 trường hợp đua xe trái phép nhưng mới đây nhà chức trách nước này đã đưa ra những biện pháp cứng rắn hơn. Những người vi phạm lần đầu có thể bị truy tố và kết án 1 năm với số tiền phạt gần 3.800 USD (hơn gấp đôi so với quy định cũ);  tái phạm sẽ bị phạt tới 2 năm tù và 7.600 USD. 

 Người dân chỉ cần quay video gửi  cơ quan chức năng  kiểm tra, xử lý. Cảnh sát không cần kiểm tra tốc độ, họ luôn có thể xử lý nghiêm khắc nếu có bằng chứng hoặc hình ảnh vi phạm.  Ở nước ta, về công cụ pháp luật hiện hành không thiếu các chế tài xử phạt, đua xe trái phép có mức phạt  tăng từ 7-8 triệu đồng lên 10-15 triệu đồng và tịch thu phương tiện (Nghị định 123/2021). /NĐ-CP ngày 28/12/2021. Mức độ nghiêm trọng sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 266 BLHS  2015, mức phạt đến 10 năm tù và  phạt bổ sung đến 50 triệu đồng. Thậm chí có hình phạt lên tới 15 năm tù cho tội đua xe trái phép. 

 Một khi  đua đòi để lại hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến trật tự an toàn, an toàn giao thông và uy hiếp tinh thần cộng đồng. Các cơ quan có thẩm quyền có đủ quy định, chế tài để xử lý nghiêm các hành vi đua xe trái phép và hành vi đua xe trong khuôn khổ pháp luật. Nên áp dụng tình tiết tăng nặng theo nghĩa quản lý hình sự, phạt tù người phạm tội. Nếu chỉ áp dụng trong trường hợp giết người mới thì hình phạt hình sự không đủ sức răn đe. 

 Cần phải trừng trị hành vi đua xe trái phép, truy tố và đưa những kẻ vi phạm ra xét xử công khai. Đừng quên những cá nhân chính đã liên hệ và tổ chức các cuộc đua bất hợp pháp, cũng như đối phó với các hoạt náo viên. Các công tác này được tiến hành kịp thời, chặt chẽ, có thể áp dụng thủ tục rút gọn, có sự phối hợp giữa  cơ quan điều tra lưu động và cơ quan thi hành án của địa phương để răn đe. Dư luận phải đồng tình và mong đợi một hình phạt thích đáng, sự quyết liệt chấm dứt nạn đua xe trái phép. 

  Ngoài ra, họ còn bị xử lý về hành vi gây rối an ninh, trật tự, ảnh hưởng đến cộng đồng, buộc bổ sung biện pháp tịch thu phương tiện vi phạm (không chỉ tạm giữ như trước đây). Không bỏ qua bất kỳ trường hợp đột quỵ nào, chỉ cần có bằng chứng  hoặc hình ảnh, clip phản ánh của người dân  chứng minh sự việc xảy ra thì cần điều tra, xử lý nghiêm người vi phạm. 

 Cần có sự can thiệp đồng bộ, ngoài CSGT, phải huy động cảnh sát hình sự, cơ động cùng công an địa phương. Quan sát qua hệ thống camera các tuyến đường, khu vực thường diễn ra đua xe trái phép để nắm tình hình, ngăn chặn ngay từ đầu; Theo dõi mạng xã hội, thâm nhập vào các nhóm chạy bộ sau đó lên kế hoạch  bắt kịp và bắt kịp. 

 3. Nguyên nhân dẫn đến đua xe trái phép 

 Nguyên nhân về điều kiện kinh tế – xã hội 

 Xã hội ngày càng phát triển, sự giao lưu văn hóa, kinh tế, xã hội với thế giới bên ngoài càng mở rộng thì sự tác động của các vấn đề quốc tế đến người dân Việt Nam nói chung và người dân thành phố nói riêng càng lớn, các hoạt động văn hóa, thể thao trong đó có các cuộc đua xe ô tô, mô tô ở đủ mọi thể loại, thông qua các phương tiện truyền thông, điều đó có tác dụng không nhỏ đến tâm lý sở thích của người dân trong đó có tầng lớp thanh thiếu niên, một tầng lớp hiếu động, thích cảm giác mạnh, luôn luôn muốn thể hiện mình.Các tuyến đường mới được xây dựng, mở rộng đạt tiêu chuẩn kỹ thuật cao, đi liền với sự phát triển ồ ạt các loại xe gắn máy cá nhân cùng với công tác quản lý còn nhiều bất cập của các cơ quan quản lý nhà nước, đây là điều kiện lý tưởng cho những ai muốn thưởng thức cảm giác mạnh khi thực hiện hành vi đua xe. Hơn thế nữa, mặc dù nền kinh tế của đất nước, của Thành phố đã phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, con người ngày càng có nhu cầu mới chính đáng, trong đó có nhu cầu đua xe (đua xe gắn máy, đua xe ôtô, đua xe đạp), trong khi đó Thành phố nói riêng và cả nước nói chung chưa có điều kiện tạo ra đủ sân chơi cho những người muốn đua xe. Đây chính là những mâu thuẫn giữa nhu cầu và khả năng thỏa mãn chưa thể giải quyết. 

  Nguyên nhân, điều kiện chủ quan của chính những các đối tượng đua xe trái phép 

 Việc trước tiên là phải kể đến ý thức của người tham gia giao thông, chúng ta đều biết, đối tượng tham gia các vụ đua xe trái phép hầu hết là thanh, hiếu niên. Đó là lứa tuổi rất hiếu động, tò mò, thích cảm giác mạnh và luôn có mong muốn  thể hiện mình với những người xung quanh. Những người ở độ tuổi này thường có những hạn chế nhất định về ý thức, khả năng kiểm soát hành vi của bản thân còn yếu nên dễ bị dụ dỗ, lôi kéo. Khi tham gia các cuộc đua, họ biết hành vi đó là vi phạm  quy tắc giao thông, biết những hậu quả nguy hiểm có thể xảy ra nhưng vì chủ quan, muốn tìm cảm giác lạ trên đường phố nên  sẵn sàng lao vào những cuộc đua “tử thần”. Lúc đầu có thể là do thiếu ý thức, nhưng lâu dần do không bị xử lý nghiêm nên vi phạm trở thành thường xuyên. 

  Sự buông lỏng quản lý giáo dục  của gia đình, nhà trường và xã hội 

 Công tác quản lý giáo dục của một số gia đình còn buông lỏng, nuông chiều con cái, chưa thường xuyên nắm bắt tâm tư, sinh hoạt hàng ngày của con cái  để giáo dục, uốn nắn. Ngoài ra, công tác quản lý, giáo dục của nhà trường, chính quyền và các đoàn thể xã hội, công an cơ sở còn  nhiều hạn chế. Đây  là những nguyên nhân sâu xa làm nảy sinh hành vi chạy bộ trái phép  trong thanh, thiếu niên hiện nay. 

  Nguyên nhân  trách nhiệm của  cơ quan, đơn vị sự nghiệp 

 Thời gian qua, mặc dù các lực lượng chức năng đã có nhiều nỗ lực tuyên truyền, hướng dẫn người dân nâng cao ý thức cảnh giác, phòng, chống đua xe trái phép nhưng chưa  thường xuyên nên hiệu quả  tuyên truyền chưa cao. 

 4. Đua xe trái phép bị xử lý như thế nào?

 Chế tài thao túng hành chính 

 Hiện nay, mức phạt tiền đối với  hành vi đua xe trái phép, cổ vũ đua xe trái phép gây ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội được điều chỉnh bởi mức xử phạt vi phạm hành chính quy định  tại Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông và đường bộ. giao thông đường sắt: 

 “Điều 34. Xử phạt người đua xe trái phép, người cổ vũ đua xe trái phép 

1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi  sau đây: 

 a)Tụ tập  cổ vũ, xúi giục điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định, lạng lách, đánh võng, đuổi nhau trên đường, chạy trái luật; 

 b)Đua xe đạp thồ, đua mô tô, xích lô, đua xe lôi, dắt súc vật tham gia giao thông đường bộ. 

2. Phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện trái phép.  3. Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi điều khiển xe ô tô trái phép. 

 Không chỉ  người trực tiếp điều khiển ô tô tham gia đua xe trái phép mà những người tụ tập cổ vũ  hành vi này cũng bị xử phạt hành chính từ 1  đến 2 triệu đồng. Không giới hạn các loại phương tiện  bao gồm  xe đạp, xe xích lô, xe lôi và thú đua trái phép trên đường. Đối với mô tô, xe máy tham gia đua, người thực hiện hành vi này sẽ bị  phạt tiền từ 7 triệu đến 8 triệu đồng. 

  Ngoài  phạt tiền, người điều khiển phương tiện  vi phạm đua xe trái phép còn bị  xử phạt bổ sung như  tịch thu phương tiện và tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 3 tháng đến 3 tháng. Khi nào xử phạt đua xe trái phép? 

 Không chỉ dừng  ở mức xử phạt hành chính, hành vi đua xe trái phép còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Một số người tự ý tổ chức  đua xe trái phép dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, đe dọa đến tài sản, tính mạng của người khác và gây mất an ninh trật tự  xã hội. Vì vậy, cần phải xử lý hình sự những đối tượng tổ chức hành vi  đua xe  nguy hiểm và trái pháp luật này.  

 Tội này chỉ áp dụng đối với người đi xe mô tô, không áp dụng đối với người đi xe đạp, xe gắn máy hoặc người đi xe máy. Đối với hành vi tụ tập nhằm tổ chức đua xe khi chưa được phép của cơ quan có thẩm quyền dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như gây thương tật trên 31% hoặc đã  bị xử phạt hành chính thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. 

  Căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội đua xe trái phép được quy định tại Điều 266 Bộ luật Hình sự năm 2015  sửa đổi, bổ sung năm 2017. Theo đó, hành vi đua xe trái phép sẽ  bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt tối đa là 20 năm. bỏ tù. Ngoài ra, hình phạt bổ sung là  phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng.