Người chủ mưu trong đồng phạm là gì?

1. Khái niệm về kẻ chủ mưu

 Kẻ chủ mưu là người chủ mưu thực hiện tội phạm, đề xuất âm mưu và phương hướng hoạt động của nhóm tội phạm. 

  Người xúi giục là khái niệm được hình thành và sử dụng trước hết để chỉ một loại người tổ chức thực hiện tội phạm  phản cách mạng (nay là  tội xâm phạm an ninh quốc gia). Kẻ chủ mưu có thể trực tiếp tham gia  hoặc  đứng ngoài tổ chức tội phạm  phản cách mạng. Trong Pháp lệnh trấn áp tội phạm phản cách mạng năm 1967, kẻ chủ mưu được xác định là một trong những đối tượng phải nghiêm trị. Nội dung của nguyên tắc này đã được phản ánh trong các điều luật quy định các tội phạm cụ thể. Trong các  luật này, các hình phạt  nặng nề được quy định cho thủ phạm. 

 Trong bộ luật hình sự đầu tiên của Việt Nam  – BLHS năm 1985 và BLHS năm 1999, khái niệm chủ mưu  được dùng để chỉ một loại người tổ chức  đồng lõa với hai loại người tổ chức khác là người cầm đầu và người cầm đầu. Theo đó,  chủ mưu là người khởi xướng, thành lập nhóm tội phạm, nêu ý đồ, phương thức hoạt động của  nhóm tội phạm. Cùng với những kẻ tổ chức khác, kẻ chủ mưu góp phần thành lập nhóm tội phạm  và kiểm soát các hoạt động tội phạm  của nhóm tội phạm này. Kẻ xúi giục được xác định trong các  luật này về nguyên tắc được coi là đối tượng bị trừng phạt nghiêm khắc. 

 Não được hiểu là bạn có tinh thần chủ động thực hiện tội phạm, kích động những âm mưu, phương hướng hoạt động chính, xúi giục, thúc đẩy  đồng phạm phạm tội. Kẻ chủ mưu có thể trực tiếp chỉ đạo, điều khiển các hoạt động của tổ chức nhưng đôi khi cũng  tham gia phạm tội bằng hình thức ném đá. 

 2. Tuân thủ các quy định của Mastermind 

 Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 về đồng phạm như sau: 

 “Điều 17. Đồng phạm 

1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. 
2. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự cấu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm.  3. Đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức. 

  Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm. 

  Người tổ chức là người xúi giục, chỉ đạo, trực tiếp thực hiện tội phạm.  

 Người xúi giục là người xúi giục, lôi kéo, thúc đẩy người khác phạm tội. Người giúp sức là người tạo điều kiện về tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm. 

4. Những người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành. 

 Người cầm đầu, chủ mưu hoặc người tổ chức thuộc một trong bốn loại  đồng phạm được quy định theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, cụ thể: 

 - Người thực hành: là người trực tiếp thực hiện tội phạm. Tức là hành vi của họ phù hợp với sự mô tả các yếu tố khách quan cấu thành tội phạm. Hành vi đó là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả xấu. Người thực hành là người có vai trò quyết định trong việc phạm tội, vì họ là người trực tiếp thực hiện tội phạm. Cho dù đó là một đồng phạm đơn giản  hay một tội phạm  có tổ chức, luôn có một người thực hành. 

 - Người tổ chức: là người xúi giục, chỉ đạo, trực tiếp thực hiện tội phạm. Cần lưu ý rằng chỉ trong trường hợp tội phạm  có tổ chức mới có người tổ chức. Các hành vi thể hiện người đó là đồng phạm với vai trò  tổ chức như: thành lập tổ chức tội phạm, đưa ra kế hoạch, biện pháp phạm tội, ra lệnh cho người khác thực hiện tội phạm, chi phối hành vi của  đồng phạm; xúi giục, thúc đẩy người khác phạm tội…. - Người xúi giục: là người bị xúi giục, dụ dỗ nhằm thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm. Xúi giục thực hiện hành vi  có thể được thể hiện dưới các hình thức như tác động vào tư tưởng của người khác làm cho người khác nảy sinh ý định phạm tội, dụ dỗ, cưỡng ép... Hành vi xúi giục được thực hiện trước khi người thực hành chưa thực hiện hành vi phạm tội. Hành vi xúi giục phải nhằm cụ thể  vào tội phạm cụ thể, người phạm tội cụ thể. 

  Người giúp sức: Người tạo ra các điều kiện tinh thần hoặc thể chất cần thiết để thực hiện tội phạm. Hành vi của người giúp sức có thể bao gồm việc cung cấp công cụ, phương tiện, thông tin cần thiết để thực hiện tội phạm hoặc để khắc phục  trở ngại cho việc thực hiện tội phạm; hứa che giấu cho người phạm tội hoặc hứa tiêu thụ tài sản do phạm tội  mà có... Hành vi này không trực tiếp gây thiệt hại cho vật mà chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho tội phạm.