Nghĩa vụ cấp dưỡng là gì?

Tóm tắt

Trong xã hội, việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho những người không sống chung với mình và có mối quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng là một nghĩa vụ được gọi là nghĩa vụ cấp dưỡng. Bài viết này sẽ trình bày về nghĩa vụ cấp dưỡng, các trường hợp áp dụng và quyền lợi liên quan tại Việt Nam.

Nghĩa vụ cấp dưỡng trong trường hợp ly hôn

Trong trường hợp ly hôn, việc nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng vẫn được áp dụng. Nếu một bên trong cuộc hôn nhân đối diện với khó khăn, túng thiếu và có yêu cầu cấp dưỡng với lý do chính đáng, bên kia có nghĩa vụ cấp dưỡng theo khả năng của mình.

Việc xác định mức độ và phương thức cấp dưỡng trong trường hợp ly hôn được thực hiện thông qua thỏa thuận giữa hai bên. Cả hai bên sẽ thống nhất về mức đóng góp phù hợp với thu nhập và khả năng tài chính của mỗi người, cũng như nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng. Tuy nhiên, nếu không thể đạt được thỏa thuận, vấn đề này sẽ được đưa ra tòa án để giải quyết theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.

Trách nhiệm cấp dưỡng sau ly hôn không chỉ áp dụng cho trường hợp một người cấp dưỡng nhiều người mà còn cho trường hợp nhiều người cùng có nghĩa vụ cấp dưỡng cho một người hoặc nhiều người. Trong trường hợp này, những người có nghĩa vụ cấp dưỡng sẽ thỏa thuận với nhau về phương thức và mức đóng góp phù hợp với thu nhập, khả năng tài chính của từng người và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng. Nếu không thể thỏa thuận được, vấn đề sẽ được đưa ra tòa án để giải quyết.

Nghĩa vụ cấp dưỡng và sự trốn tránh

Trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ, các cá nhân, cơ quan, tổ chức được quy định tại Điều 119 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 có quyền yêu cầu tòa án buộc người đó phải thực hiện đúng nghĩa vụ cấp dưỡng.

Theo quy định của pháp luật, nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng không thực hiện đúng trách nhiệm của mình, các cơ quan quản lý nhà nước có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

Thực hiện trừng phạt hành chính: 

Cơ quan quản lý nhà nước có thể áp dụng biện pháp trừng phạt hành chính đối với người vi phạm, bao gồm phạt tiền và các biện pháp khác như tịch thu tài sản, ngừng hoạt động kinh doanh, cấm đi ra nước ngoài, v.v. Điều này nhằm tăng cường sự chấp hành nghĩa vụ cấp dưỡng và đảm bảo quyền lợi của người được cấp dưỡng.

Khởi kiện và yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự: 

Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, nếu người có nghĩa vụ cấp dưỡng không thực hiện trách nhiệm của mình, người bị thiệt hại có quyền khởi kiện và yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người vi phạm. Việc này có thể dẫn đến truy tố, xét xử và trừng phạt hình sự đối với người vi phạm theo quy định của pháp luật.

Các biện pháp khác theo quy định của pháp luật: 

Ngoài các biện pháp trên, pháp luật cũng cho phép áp dụng các biện pháp khác để đảm bảo sự chấp hành nghĩa vụ cấp dưỡng

Cấm lái xe: 

Nếu người trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng có giấy phép lái xe, tòa án có thể ra quyết định tạm thời cấm người đó lái xe. Biện pháp này nhằm gây áp lực và tạo điều kiện cho người bị thiệt hại trong việc thu hồi nghĩa vụ cấp dưỡng.

Cấm đi lại, cấm ra khỏi địa phương: 

Tòa án có thể ra quyết định cấm người trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng đi lại hoặc ra khỏi địa phương mà tòa án quản lý. Điều này giới hạn sự tự do của người trốn tránh và tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng tiếp cận và thực hiện các biện pháp khác nhằm đảm bảo nghĩa vụ cấp dưỡng.

Công bố danh sách công khai: 

Để tăng cường áp lực và đảm bảo quyền lợi của người được cấp dưỡng, tòa án có thể yêu cầu công bố danh sách người trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng công khai. Việc công bố danh sách này có thể làm mất uy tín và ảnh hưởng đến danh dự của người trốn tránh, từ đó khuyến khích họ tuân thủ nghĩa vụ cấp dưỡng.

Quyền phạt tù: 

Trong trường hợp người trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng không tuân thủ quyết định của tòa án, tòa án có thể ra quyết định áp dụng biện pháp phạt tù đối với người đó. Quyền phạt tù nhằm đưa ra một lời cảnh báo nghiêm túc và tạo ra sự cưỡng chế trong việc tuân thủ nghĩa vụ cấp dưỡng.