Đẻ thuê là gì? Phân biệt mang thai hộ và đẻ thuê vì mục đích nhân đạo

Vấn đề mang thai hộ không còn quá xa lạ ở Việt Nam. Ngoài ra, mới đây, nghi án mang thai hộ được phát hiện tại huyện Gia Lâm, Hà Nội. Ban biên tập cho tôi hỏi pháp luật nước ta  quy định xử phạt hành vi mang thai hộ như thế nào? Làm thế nào để phân biệt giữa mang thai hộ và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo? "Hải Lan-Hà Nội" 

 Chào bạn, ACC GROUP xin trả lời câu hỏi của bạn như sau: 

 1. Mang thai hộ là gì?  

Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có quy định về  khái niệm mang thai hộ. Kết quả là: 

 Mang thai hộ  nhân đạo là việc  người phụ nữ tự nguyện, không vì mục đích thương mại giúp mang thai hộ cho cặp vợ chồng mà người vợ không có khả năng mang thai và sinh con mặc dù đã áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản để sinh sản, bằng cách lấy trứng của người phụ nữ và của người chồng. tinh trùng  để thụ tinh trong ống nghiệm, sau đó cấy vào tử cung của người phụ nữ tự nguyện mang thai để người này mang thai và sinh con. 

  Mang thai hộ vì mục đích thương mại (hoặc mang thai hộ) là việc một  phụ nữ mang thai hộ cho một người khác bằng cách sử dụng công nghệ hỗ trợ sinh sản vì lợi ích kinh tế hoặc các lợi ích khác.  

 Mang thai hộ vì mục đích thương mại là một trong những hành vi bị nghiêm cấm được quy định tại Mục 5 Luật Hôn nhân và Gia đình.  

2. Mang thai hộ bị xử phạt như thế nào?  

Hiện nay, pháp luật chưa có quy định  xử lý đối với người mang thai hộ, mang thai hộ mà chỉ  quy định hình phạt đối với những người dàn xếp việc mang thai hộ (hoặc mang thai hộ vì mục đích thương mại). 

  Cụ thể, Điều 187 BLHS 2015 quy định: 

 "1. Người nào  mang thai hộ vì mục đích thương mại, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.  Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: 

a) Đối với 02 người trở lên; 
 

 (b) Phạm tội hai lần trở lên; 

c) Lợi dụng danh nghĩa  cơ quan, tổ chức; 
 

 đ) Tái phát nguy hiểm. 

  Người vi phạm  còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. 

 Như vậy, người nào thu xếp mang thai hộ vì mục đích thương mại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù lên đến 5 năm.  

 3. Phân biệt mang thai hộ và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo 

 Sự khác biệt chính giữa hai khái niệm này  là mục đích của việc thay thế. 

 Mang thai hộ  nhân đạo là việc một người phụ nữ mang thai hộ một cách tự nguyện, phi lợi nhuận cho một cặp vợ chồng mà người vợ của họ không thể mang thai và sinh con.  

 Trong khi đó, Mang thai hộ vì mục đích thương mại là việc một người phụ nữ mang thai cho người khác bằng việc áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản để được hưởng lợi về kinh tế hoặc lợi ích khác.  

 Nhằm hạn chế các trường hợp đẻ thuê, nhưng cũng tạo điều kiện để giúp đỡ các cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc có con, pháp luật nước ta có các quy định cụ thể trong việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo có những quy định khắt khe hơn nhằm đảm bảo quyền và nghĩa vụ, sức khỏe, tâm lý của các bên, đồng thời có các chế định về giải quyết tranh chấp khi có vấn đề phát sinh. 

  Cả hai bên nhờ mang thai hộ và bên mang thai hộ phải đáp ứng những điều kiện sau đây: 

 - Đối với vợ chồng nhờ mang thai hộ: 

 Có xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền về việc người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản; 

 Vợ chồng đang không có con chung; 

 Đã được tư vấn về y tế, pháp lý, tâm lý.  

 - Đối với người được nhờ mang thai hộ: 

 Là người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ; 

 Đã từng sinh con và chỉ được mang thai hộ một lần; 

 Ở độ tuổi phù hợp và có xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền về khả năng mang thai hộ; 

 Trường hợp người phụ nữ mang thai hộ có chồng thì phải có sự đồng ý bằng văn bản của người chồng; 

 Đã được tư vấn về y tế, pháp lý, tâm lý. Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo không được trái với quy định của pháp luật về  hỗ trợ sinh sản. 

 Việc thỏa thuận  mang thai hộ, quyền và nghĩa vụ của các bên, giải quyết tranh chấp liên quan đến  mang thai hộ vì mục đích nhân đạo được quy định cụ thể tại các điều 96, 97, 98, 99 của Luật Hôn nhân và gia đình. 

  Mời các bạn tham khảo thêm các bản án khác liên quan đến tội mang thai hộ vì mục đích thương mại đã được xét xử trên thực tế: 

 (1) Bản án Tội tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại số 111/2021/HSPT 

 (2) Bản án xét xử tội Tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại số 13/2022/HS-PT 

 (3) Tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Mang thai hộ vì mục đích kinh doanh Số 245/2022/HS-PT