Luật sư bào chữa cho sát nhân

Lời thú tội của  luật sư bào chữa tội giết người 

 Việc bào chữa  cho các bị cáo như thế nào luôn là câu hỏi mà các luật sư tự đặt ra khi tham gia vào các vụ án giết người man rợ.  Bào chữa cho những kẻ phạm tội  khiến dư luận  phẫn nộ như Lê Văn Luyện (vụ giết 3 người trong vụ cướp tiệm vàng ở Bắc Giang), Nguyễn Đức Nghĩa (giết rồi chặt xác bạn gái ở Hà Nội), Nguyễn Hải Dương (vụ thảm sát  một gia đình 6 người ở Bình Phước)... là lựa chọn khó khăn nhưng  luật sư vẫn phải làm.  

 Lựa chọn khó khăn 

 Tháng 7/2015, 6 người trong một gia đình ở Bình Phước bị sát hại. Sau đó, Nguyễn Hải Dương - kẻ được xác định là chủ mưu của vụ án - đã bị bắt.  Nguyễn Hải Dương kháng cáo (Ảnh: Tuổi Trẻ) Theo quy định,  bị cáo bị truy tố dưới hình phạt cao nhất là tử hình thì phải có luật sư  bảo vệ. Khi đó, cơ quan điều tra đã mời  luật sư có kinh nghiệm  bào chữa cho Nguyễn Hải Dương. Tuy nhiên,  luật sư này từ chối tham gia vụ việc. Sau đó, Công an tỉnh Bình Phước chỉ định luật sư Hoàng Kim Vinh (nguyên Chủ nhiệm Đoàn luật sư tỉnh Bình Phước) bào chữa cho Nguyễn Hải Dương. 

  Sau nhiều ngày suy nghĩ và lo lắng, luật sư Vinh đã đồng ý tham gia vụ án.  “Cái khó nhất khi tham gia vụ án này  là áp lực dư luận quá lớn. Nhiều người  quen  phản ứng khi biết tôi bảo kê cho Nguyễn Hải Dương. Họ nói với tôi tại sao lại bào chữa cho một kẻ giết người? Tôi cũng tự đặt ra câu hỏi: “Bị cáo phải bào chữa như thế nào?”. Cái gì khác có thể được bào chữa?" Tôi cũng chần chừ vì sợ bị trả thù, sợ  gia đình nạn nhân phản ứng. Nhưng đó là trách nhiệm nghề nghiệp của tôi, quyền của bị cáo”, ông Vinh nói. 

 Việc bào chữa  cho các bị cáo như thế nào luôn là câu hỏi mà các luật sư tự đặt ra khi tham gia vào các vụ án giết người man rợ. Vì trong những trường hợp này, rất khó tìm ra  tình tiết giảm nhẹ. 

 Khi tiếp xúc với Dương tại trại tạm giam, việc đầu tiên ông Vinh làm là động viên Dương hợp tác với cơ quan điều tra để làm rõ sự việc. Việc tiếp theo là phân tích hành vi phạm tội để Nguyễn Hải Dương dù nhận hình phạt nào cũng luôn sẵn sàng chấp hành. 

 “Trong tình tiết này, các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo không còn quan trọng bởi dù có  giảm nhẹ đến mấy cũng khó thoát án tử hình. Dù không thể đổ lỗi cho hoàn cảnh nhưng trong  phút  mù quáng, bị cáo đã không làm chủ được bản thân  mà phạm tội. Trước tòa, đó là tất cả những gì tôi  có thể nói cho bị cáo. Đó là những suy nghĩ cũng như lời nói sau cùng của Nguyễn Hải Dương”, ông Vinh nhớ lại.  Luật sư Nguyễn Bá Ngọc (Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Giang) thường xuyên được các cơ quan tố tụng tỉnh Bắc Giang chỉ định bào chữa cho các bị cáo trong các vụ án giết người gây chấn động dư luận như Lê Văn Luyện, Đỗ Văn Nam giết cháu ruột rồi phi tang xác... 

  “Có những trường hợp tội ác man rợ  ngoài sức tưởng tượng. Khi tham gia những vụ án như vậy, tôi phải bào chữa như thế nào để vừa đảm bảo quyền lợi cho bị cáo, vừa không gây bức xúc cho dư luận và gia đình người bị hại. 

 Như vụ  Lê Văn Luyện, dù tôi có bào chữa hay không thì Luyện vẫn bị tuyên 18 năm tù về tội Giết 3 người (phạm tội khi chưa đủ 18 tuổi). Tuy nhiên, việc luật sư bào chữa cho các bị cáo trong vụ án này cũng thể hiện tính nhân văn của pháp luật”, luật sư Ngọc nói. phao cuối cùng 

 Ông Đỗ Hải Bình (Đoàn Luật sư TP.HCM) là luật sư quen thuộc với các vụ án giết người có tình tiết man rợ, có khung hình phạt tử hình tại TAND TP.HCM như vụ án Nguyễn Hải Dương (bào chữa tại phiên phúc thẩm), mẹ giết con ruột, giết người cướp của rồi hiếp, sát hại rồi đốt xác... 

 “Không ai hàng ngày đối mặt với tội ác  mà không cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức, nhưng đó là công việc hàng ngày  chúng tôi phải làm”, luật sư Bình nói.  

 Theo ông Bình, nhiều người  phạm tội không do dự, nhưng sau những ngày bị giam giữ, họ cảm thấy hối hận và sợ chết. Khi đó, họ thường giả bệnh, gây khó khăn cho cơ quan tố tụng, không hợp tác điều tra nhằm kéo dài sự sống... 

 “Việc của luật sư lúc này là trấn an  họ. Sự có mặt của luật sư giống như cái phao mà bị cáo bám vào. Có bị cáo vui mừng khi  gặp luật sư. Không phải  họ nghĩ  sẽ được cứu rỗi mà vì có người  lắng nghe họ tâm sự, giải bày hết những góc khuất trong cuộc đời đã đưa đẩy họ  đến ngày hôm nay”, Bình giải thích. 

 Tại TAND TP.HCM, có bị cáo nhận 3 án tử hình cho các tội danh và  vụ án khác nhau. Lần đầu tiên bị cáo nghe tuyên án tử hình trong tâm trạng bấn loạn. Lần gặp tiếp theo trong một vụ án khác, luật sư Đỗ Hải Bình  mua cho bị cáo một bao thuốc lá và một tờ báo, kiên nhẫn đợi bị cáo hút  vài điếu rồi đọc  báo mới bình tĩnh lại để làm việc.  

 Có bị cáo suốt buổi làm việc không đề cập đến nội dung vụ án mà chỉ nói về cuộc sống, nỗi sợ hãi và cái giá phải trả. Với những bị cáo như vậy, nhiệm vụ của luật sư không chỉ dừng lại ở việc đưa ra một vài lời bào chữa trước tòa.  

 “Nếu thấy khả năng thoát án tử hình là rất khó, tôi sẽ giải thích cho bị cáo hiểu, không trốn tránh. Tôi cũng dành thời gian  giải thích cho họ hiểu về việc thi hành án tử hình bằng  tiêm thuốc độc, để họ hiểu rằng chết  chỉ là một mũi tiêm  để có một giấc ngủ dài. Có người sau khi nghe tôi nói về luật nhân quả đã nhờ tôi hướng dẫn  thủ tục hiến xác cho y học sau khi mãn hạn tù để họ ra đi thanh thản…” - luật sư Bình nói.