Liệu pháp hành vi biện chứng: Tổng quan DBT là gì?

Bạn đã nghe nói về Liệu pháp hành vi biện chứng hay viết tắt là DBT chưa? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu thêm về liệu pháp này với định nghĩa, đối tượng phát triển, lợi ích và hiệu quả của nó trong tâm lý trị liệu.

1.  Định nghĩa

 Liệu pháp hành vi biện chứng (DBT) thuộc liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), nhưng nó là một loại liệu pháp đã được điều chỉnh cho một số đối tượng nhất định. Mục tiêu chính của trị liệu là dạy mọi người sống trong hiện tại, phát triển những cách lành mạnh để đối phó với căng thẳng, điều chỉnh cảm xúc và cải thiện mối quan hệ của họ với người khác. DBT ban đầu được dùng để điều trị rối loạn nhân cách ranh giới (BPD), nhưng nó đã được điều chỉnh để điều trị các tình trạng sức khỏe tâm thần khác. Nó có thể giúp những người gặp khó khăn trong việc điều chỉnh cảm xúc của họ hoặc những người có hành vi tự hủy hoại bản thân (chẳng hạn như rối loạn ăn uống và rối loạn sử dụng chất kích thích). Loại trị liệu này đôi khi cũng được sử dụng để điều trị chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD). 

2. Nhà phát triển trị liệu (Người sáng lập)

 Liệu pháp hành vi biện chứng được phát triển bởi Tiến sĩ Marsha Linehan. Cô là giáo sư tâm lý học và trợ lý giáo sư khoa học tâm thần và hành vi tại Đại học Washington và là giám đốc Phòng khám Trị liệu và Nghiên cứu Hành vi của một tập đoàn nghiên cứu khám phá các phương pháp điều trị cho những người mắc chứng rối loạn nghiêm trọng và tự tử. Tiến sĩ Linehan cố gắng sử dụng và phát huy các nguồn lực hiệu quả và dễ tiếp cận để điều trị cho những người có nhu cầu. Tiến sĩ đã thành lập Behavioral Tech LLC, một học viện tập trung vào việc phát triển và chia sẻ các công cụ trị liệu để đào tạo, tư vấn và điều trị DBT. Nhóm Nghiên cứu Công nghệ Hành vi cũng được thành lập bởi Tiến sĩ Linehan với mục đích kết hợp công nghệ trực tuyến và di động với liệu pháp DBT. Cô ấy tiếp cận nghiên cứu và phát triển khoa học của mình từ một quan điểm tương đối phổ biến trong khoa học: quan điểm dựa trên tâm linh. Cô đã được đào tạo với một số nhà tâm linh và nhà tư tưởng có ảnh hưởng, bao gồm cả một thiền sư. Điều này có thể giúp giải thích mối liên hệ của nó với chánh niệm cũng như sự kết hợp giữa triết học Phật giáo truyền thống và mô hình khoa học hiện đại. 

3. Liệu Pháp DBT Được Sử Dụng Trong Điều Trị Loại Rối Loạn Nào?

 Năm 1980 Tiến sĩ Marsha Linehan và các đồng nghiệp khi phát hiện ra rằng liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) không chỉ hoạt động tốt ở những bệnh nhân mắc chứng BPD, bà cùng đồng nghiệp đã bổ sung các kỹ thuật và phát triển một phương pháp điều trị để đáp ứng nhu cầu riêng của những người này.

 Mặc dù ban đầu DBT được phát triển cho các bệnh nhân mắc chứng BPD, nó đã trở thành phương pháp điều trị hiệu quả cho: Rối loạn tăng động thái chú ý chú ý (ADHD) Rối loạn lưỡng cực Rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) Rối loạn ăn uống (chẳng hạn như chán ăn tâm thần, rối loạn ăn uống vô độ và chứng cuồng ăn Rối loạn lo âu tổng quát (GAD) Rối loạn trầm cảm nặng (bao gồm trầm cảm nặng kháng trị và trầm cảm mãn tính) Không tự sát nhưng tự gây thương tích Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) Rối loạn sử dụng chất gây nghiện Hành vi tự sát 

Với các dấu hiệu và bệnh lý nói trên, DBT có thể mang lại lợi ích lớn nếu: bạn gặp khó khăn trong việc đối mặt với cảm xúc của mình cảm xúc của bạn mãnh liệt hoặc bùng nổ bạn thường xuyên trải qua những thăng trầm tâm trạng các mối quan hệ của bạn giống như một chiếc tàu lượn siêu tốc bạn cảm thấy trống rỗng hoặc tuyệt vọng bạn đã thử các liệu pháp khác nhưng không hiệu quả cuộc sống của bạn cảm thấy mất kiểm soát hoặc không hài lòng bạn đang sử dụng nhiều cách để đối phó với căng thẳng hoặc cảm xúc quá tải có thể gây ra rủi ro sức khỏe, như chất kích thích hoặc quan hệ tình dục không được bảo vệ

4. Lợi Ích

 Trong liệu pháp trị liệu DBT, bệnh nhân và nhà trị liệu cùng làm việc để giải quyết mâu thuẫn giữa sự chấp nhận bản thân và sự thay đổi để mang lại những thay đổi tích cực cho bản thân bệnh nhân trong quá trình điều trị. Trên thực tế, nhà trị liệu xác nhận rằng hành động của một cá nhân "có ý nghĩa" trong những trải nghiệm cá nhân của họ mà không nhất thiết phải đồng ý rằng hành động là cách tiếp tốt nhất để giải quyết vấn đề. Mặc dù cấu trúc và mục tiêu của các điều kiện trị liệu là khác nhau, các đặc điểm của liệu pháp DBT có thể dễ dàng được tìm thấy trong đào tạo kỹ năng theo nhóm, trị liệu tâm lý cá nhân và cả coaching qua điện thoại. 

Chấp nhận và thay đổi: Bạn sẽ học các chiến lược để chấp nhận và chịu đựng hoàn cảnh, cảm xúc và bản thân. Bạn cũng sẽ phát triển các kỹ năng có thể giúp bạn tạo ra những thay đổi tích cực trong hành vi và tương tác của bạn với người khác.

 Hành vi: Bạn sẽ học cách phân tích các vấn đề hoặc kiểu hành vi phá hoại và thay thế chúng bằng những hành vi lành mạnh và hiệu quả hơn. 

Nhận thức: Bạn sẽ tập trung vào việc thay đổi những suy nghĩ và niềm tin không hiệu quả cũng như không hữu ích. Hợp tác: Bạn sẽ học cách giao tiếp hiệu quả và làm việc theo nhóm (nhà trị liệu, nhà trị liệu nhóm, bác sĩ tâm lý)

. Phát triển kỹ năng: Bạn sẽ học các kỹ năng mới để cải thiện khả năng của mình. 

Hỗ trợ: Bạn sẽ được khuyến khích nhận ra điểm mạnh và phẩm chất tích cực của mình, phát triển và sử dụng chúng. 

5. Hiệu quả 

Phương pháp trị liệu này có thể giúp mọi người cải thiện kỹ năng phó của họ. Họ có thể tự phát triển những cách hiệu quả để đối phó với cảm xúc của mình. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng DBT có hiệu quả bất kể tuổi tác, giới tính, bản dạng giới, khuynh hướng tình dục và chủng tộc/sắc tộc của một người. Đối với chứng rối loạn nhân cách ranh giới: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng DBT có hiệu quả trong việc điều trị chứng rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) và giảm nguy cơ tự tử ở những người mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới. Một nghiên cứu cho thấy sau một năm điều trị, hơn 75% người mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới không còn đáp ứng các tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh. Đối với hành vi tự tử: Một nghiên cứu khác cho thấy các can thiệp kết hợp đào tạo kỹ năng như một phần của điều trị dường như có hiệu quả hơn trong việc giảm tự tử so với DBT mà không được đào tạo. Đối với các tình trạng khác: Hầu hết các nghiên cứu về DBT đều tập trung vào hiệu quả của nó đối với những người mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới có ý nghĩ tự tử và tự làm hại bản thân, nhưng phương pháp này cũng có thể là một phương pháp điều trị hiệu quả cho các vấn đề sức khỏe tâm thần khác. Ví dụ, nghiên cứu đã chỉ ra rằng liệu pháp này cũng có hiệu quả trong điều trị PTSD, trầm cảm và lo lắng.