Hướng dẫn khắc phục hạn chế của Bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối tài khoản là một công cụ quen thuộc và quan trọng đối với kế toán viên trong quá trình quản lý và ghi nhận thông tin tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng bảng cân đối tài khoản cũng hoàn toàn cân đối. Trong quá trình làm việc với bảng cân đối tài khoản, bạn có thể gặp phải tình trạng mất cân đối, tức là tổng số dư nợ không bằng tổng số dư có trên bảng.

1. Tại sao lại xảy ra tình trạng mất cân đối trên bảng cân đối tài khoản?

Trước khi tìm hiểu về cách khắc phục trường hợp bảng cân đối kế toán bị mất cân đối, ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân vì sao lại xảy ra tình trạng mất cân đối này. Một số nguyên nhân thường gặp là:

Bỏ quên bút toán kết chuyển cuối kỳ

Đây là lỗi thường gặp nhất. Việc kế toán viên bỏ quên, không định khoản bút toán kết chuyển cuối kỳ, đặc biệt là bút toán kết chuyển lợi nhuận sẽ dẫn đến số liệu trên bảng cân đối tài khoản bị lệch và không cân đối.

Có sự chênh lệch giữa các tài khoản và các sổ chi tiết

Việc nhập và đối chiếu sai số liệu của các tài khoản so với các sổ chi tiết như:

• Số dư và số phát sinh tài khoản 111 với sổ quỹ tiền mặt
• Số dư và số phát sinh tài khoản 112 với sổ phụ ngân hàng
• Số dư tài khoản 1331 với tờ khai thuế
• Số liệu tài khoản kho (151 đến 157) với bảng nhập xuất tồn
• Số dư tài khoản 142, 242, 214 với bảng phân bổ chi phí trả trước hoặc bảng phân bổ khấu hao tài sản cố định
• Số liệu tài khoản 131, 331 với sổ chi tiết công nợ phải thu, phải trả

có thể dẫn đến sự mất cân đối trên bảng cân đối tài khoản.

Bên cạnh đó, những sai sót liên quan đến tính hợp lý về bản chất của các tài khoản (bên nợ, bên có) cũng có thể gây ra sự mất cân đối bảng cân đối tài khoản.

2. Cách khắc phục tình trạng mất cân đối trên bảng cân đối tài khoản

Sau khi đã xác định được những nguyên nhân có thể khiến cho bảng cân đối tài khoản không cân, ta sẽ bắt đầu tìm cách xử lý các sai sót. Một số cách xử lý sai sót như sau:

• Nếu bảng cân đối tài khoản mất cân đối do quên các bút toán kết chuyển cuối kỳ, bạn cần kiểm tra xem đã định khoản đầy đủ các bút toán kết chuyển cuối kỳ hay chưa. Các bút toán kết chuyển cuối kỳ gồm:
  • Bút toán kết chuyển thuế giá trị gia tăng
  • Bút toán kết chuyển doanh thu, giá vốn, chi phí
  • Bút toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh
  • Bút toán kết chuyển lãi lỗ sang tài khoản lợi nhuận chưa phân phối
• Nếu bảng cân đối tài khoản mất cân đối do chênh lệch giữa tài khoản và các sổ chi tiết: Sau khi phát hiện chênh lệch và tìm theo số chênh lệch đó, cần kiểm tra lại các định khoản liên quan đến phần chênh lệch xem có sai sót không để điều chỉnh
• Nếu chưa rõ  nguyên nhân khiến quỹ tiền âm, kế toán viên xử lý bằng cách vay ngắn hạn cá nhân để bổ sung quỹ hoặc thu hồi công nợ bổ sung quỹ
• Nếu sai sót do chưa phân bổ chi phí trả trước, chi phí khấu hao, khiến mất cân đối bảng cân đối tài khoản, kế toán thực hiện bút toán phân bổ cho phù hợp
• Nếu hàng tồn kho bị sai so với bảng nhập - xuất - tồn, kế toán viên kiểm tra phương pháp tính giá xuất kho, ghi nhận giá vốn và kiểm tra liệu có xuất hàng trước khi có phiếu nhập kho hay không.

3. Mọi người cùng hỏi/ Câu hỏi thường gặp

Làm thế nào để bạn phân tích một bảng cân đối kế toán?

Bảng cân đối kế toán của một công ty có thể được đánh giá bằng ba loại thước đo chất lượng đầu tư chính: vốn lưu động hoặc thanh khoản ngắn hạn, hiệu suất tài sản và cơ cấu vốn hóa.

Hệ số khả năng thanh toán là gì?

Đâу lầ các hệ ѕố thanh khoản của doanh nghiệp, có chức năng phản ánh năng lực tài chính của doanh nghiệp có đáp ứng được nhu cầu thanh toán các khoản nợ haу không.

Ý nghĩa của tỷ lệ các khoản phải thu so với các khoản phải trả là gì?

Hệ ѕố nàу thể hiện tỷ lệ giữa ᴠốn chiếm dụng ᴠà ᴠốn bị chiếm dụng của doanh nghiệp. Nếu tỷ lệ nàу cao hơn 100% thì đồng nghĩa ᴠới ᴠiệc doanh nghiệp chiếm dụng ᴠốn nhiều hơn là bị chiếm dụng, ᴠà ngược lại.