Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong giáo dục

1. Tác động của công nghệ thông tin đến giáo dục

Trong thời đại công nghệ thông tin, hầu hết mọi hoạt động đều sử dụng công nghệ, và giáo dục cũng không ngoại lệ. Công nghệ thông tin đã có tác động không nhỏ đến ngành giáo dục nước ta. 

1.1 Thay đổi mô hình giáo dục 

Trước đây, giáo dục Việt Nam sử dụng mô hình truyền đạt kiến ​​thức theo hình thức độc thoại giữa giáo viên và học sinh. Tuy nhiên, sự phát triển của công nghệ trong những năm qua đã phát triển mô hình này. Những bài giảng truyền thống dần được thay thế bằng hình thức dạy học tích cực hơn mang tên “Giáo dục 4.0”. Hình thức này sẽ có sự liên kết chặt chẽ giữa 3 yếu tố quan trọng là nhà trường - nhà quản lý - doanh nhân. Với mô hình này, hoạt động dạy và học có thể diễn ra mọi lúc, mọi nơi, do đó người học có thể chủ động quyết định nội dung, phương pháp học theo nhu cầu của bản thân. 

1.2  Thay đổi chất lượng dạy học 

cũng là một trong những tác động của công nghệ thông tin trong giáo dục. Nhờ công nghệ thông tin, giáo viên có thể linh hoạt hơn trong quá trình giảng dạy và có thể tương tác với học sinh mọi lúc, mọi nơi. Hơn nữa, nhờ công nghệ thông tin, giáo viên có thể thiết kế một bài giảng với nhiều hình ảnh, được gói gọn trên các thiết bị, tránh được sự lộn xộn của những cuốn giáo trình dày cộm. Hơn nữa, khi ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học còn giúp giáo viên chia sẻ bài dạy với nhiều đồng nghiệp khác, đồng thời nhận được những góp ý để tự hoàn thiện và nâng cao chất lượng giáo án. 

2. Vai trò của công nghệ thông tin trong giáo dục

 Sự ra đời của công nghệ thông tin là sự tích hợp đồng thời những tiến bộ của công nghệ thông tin và tổ chức, mang lại nhiều ảnh hưởng tích cực cho sự phát triển của giáo dục.

2.1 Làm cho các hoạt động giáo dục hiệu quả hơn 

Sự phát triển của công nghệ thông tin mà cụ thể là sự bùng nổ của Internet đã mở ra một kho tàng tri thức vô cùng đa dạng và phong phú cho cả người học và người dạy. Điều này làm cho việc học dễ dàng hơn nhiều và nâng cao chất lượng dạy và học. 

2.2 Công nghệ thông tin thúc đẩy giáo dục mở 

Công nghệ thông tin có vai trò thúc đẩy giáo dục mở, nghĩa là mọi người hoàn toàn có thể tiếp cận thông tin đa chiều, rút ​​ngắn khoảng cách, thu gọn mọi không gian, rút ​​ngắn thời gian. Từ đó, con người dễ dàng phát triển tri thức, tư duy và nhận thức nhanh hơn. 

2.3 Vai trò của máy tính trong giáo dục Kiến thức đa dạng và được cập nhật thường xuyên

 Nếu như trước đây việc tiếp thu kiến ​​thức là nhờ thầy cô, sách vở thì ngày nay với nguồn kiến ​​thức đa dạng trên mạng chúng ta đã chủ động hơn rất nhiều. Điều này có vai trò rất lớn trong quá trình đổi mới giáo dục. Hiện nay, đổi mới giáo dục phải chuyển nền giáo dục chủ yếu từ truyền thụ kiến ​​thức sang phát triển năng lực người học. Điều này được thực hiện bằng cách giúp người học tự học và giải quyết vấn đề. Đặc biệt, việc truyền thụ kiến ​​thức sẽ dần được đảm bảo bằng công nghệ thông tin để giáo viên có nhiều thời gian giúp học sinh giải quyết vấn đề và tổ chức các hoạt động học gắn với thực tiễn nhằm phát triển năng lực của học sinh. 

2.4 Công nghệ thông tin tạo không gian và thời gian học tập linh hoạt

 Như đã đề cập ở trên, sự phát triển của công nghệ thông tin đã tạo điều kiện cho người học có thể tự học mọi lúc, mọi nơi và tham gia thảo luận về một vấn đề nào đó cho dù mỗi người ở một nơi cách xa nhau. Vì vậy, nói đến vai trò của công nghệ thông tin trong giáo dục phải nói đến việc tạo ra không gian và thời gian học tập linh hoạt. Hơn nữa, với sự tiện lợi của việc học mọi lúc, mọi nơi, công nghệ thông tin cũng sẽ tạo cơ hội cho người học giải quyết và lựa chọn vấn đề phù hợp với bản thân để họ có thể phát triển dựa trên thế mạnh của mình.

3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học cụ thể 

Ảnh hưởng của công nghệ thông tin tới giáo dục còn được thể hiện qua việc ứng dụng công nghệ vào giảng dạy. 

3.1 Ứng dụng viết giáo trình

 PowerPoint là phần mềm cung cấp đầy đủ bộ công cụ để giáo viên tạo bài thuyết trình hấp dẫn với nhiều hiệu ứng slide khi thuyết trình. Bằng việc sử dụng PowerPoint, giáo viên dễ dàng kết hợp nhiều nội dung khác nhau một cách ấn tượng, gọn gàng, giúp học sinh dễ dàng tiếp thu. Ngoài ra giáo viên có thể sử dụng các phần mềm soạn thảo khác tùy theo chủ đề như: Toán học: Mathcad, Sketpad, Latex, MATHEMATICA v3.0, GeoGebra, AUTO GRAPH, Cabri, MatLAB. . . Lý, Hóa, Sinh: Novoasoft Science Word 6.0, CHEM LAB 2.0, Crocodile suite... Hội thảo điện tử: Adobe Presenter, Lecture Maker 

3.2 Ứng dụng trong giảng dạy 

Tất nhiên, công nghệ thông tin đóng một vai trò quan trọng trong giáo dục. Có thể sử dụng một số công cụ hỗ trợ dạy học như máy chiếu, mạng nội bộ, phần mềm dạy học, website, bảng thông minh… Ứng dụng CNTT vào dạy học 

3.3 Ứng dụng trong nghiên cứu dữ liệu

 Ngoài việc hỗ trợ giảng dạy, công nghệ thông tin còn giúp ích rất nhiều cho việc nghiên cứu dữ liệu của giáo viên. Sức người dù có hạn nhưng nếu biết kết hợp với công nghệ thông tin, tận dụng tốt kho tri thức bổ ích trên mạng sẽ góp phần rất lớn vào sự phát triển của đội ngũ giáo viên.

 3.4 Ứng dụng vào đánh giá việc dạy và học

 Nói đến ứng dụng công nghệ thông tin vào giáo dục không thể không nhắc đến ứng dụng kiểm tra đánh giá trong dạy và học. Hiện nay có rất nhiều thiết bị ứng dụng công nghệ thông tin để kiểm tra năng lực của học sinh. Sau khi xếp hạng và xếp hạng, nhà trường sẽ sử dụng công nghệ thông tin để thông báo kết quả cho học sinh. 

3.5 Ứng dụng trong cách học của học sinh 

Công nghệ thông tin đã làm thay đổi mô hình giáo dục truyền thống, đồng nghĩa với cách học của học sinh, sinh viên cũng phải thay đổi để phù hợp với mô hình giáo dục mới này. Nhờ có công nghệ thông tin, học sinh tự do, sáng tạo hơn trong quá trình học tập, không những tiếp thu được kiến ​​thức trong nhà trường mà còn có thể tự hoàn thiện bản thân nhờ kho tàng kiến ​​thức của Internet. Với tác động, vai trò và ứng dụng to lớn của công nghệ thông tin trong giáo dục, lĩnh vực này cũng rất được quan tâm. Hơn hết, nhiều trường đại học, cao đẳng trên cả nước đang dần chú trọng đào tạo công nghệ thông tin. Đâu là nơi đào tạo tin học uy tín hiện nay?

4.  Đánh giá tương lai của ngành CNTT trong các lĩnh vực khác nhau 

Ngành CNTT được đánh giá cao ở hiện tại và tương lai về nhiều mặt như cơ hội việc làm, mức thu nhập, môi trường làm việc cũng như những tác động và vai trò trong các lĩnh vực. Đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện đại, các lĩnh vực như AI, Blockchain, IoT, v.v. sẽ ngày càng thể hiện vai trò của mình. Dưới đây là một số đánh giá về vai trò của ngành CNTT đối với các lĩnh vực của đời sống xã hội: Lĩnh vực y tế: Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, khai thác dữ liệu sẽ nâng cao năng lực chẩn đoán, phòng bệnh và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Trong tương lai có thể phát triển nhiều ứng dụng di động để theo dõi chăm sóc sức khỏe con người. Lĩnh vực tài chính: Trên thực tế, các công nghệ như chuỗi khối và trí tuệ nhân tạo đã được áp dụng trong lĩnh vực tài chính. Sự xuất hiện của các ứng dụng di động giúp cải thiện tính minh bạch, quản lý tài chính cá nhân và tốc độ giao dịch trực tuyến. Sản xuất và chế tạo: Nhiều công ty đã ứng dụng và chắc chắn sẽ ứng dụng các công nghệ tự động hóa, Internet of Things và trí tuệ nhân tạo vào sản xuất và chế tạo. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí đầu tư vận hành… Giải trí: Trong lĩnh vực này, dường như chúng ta nhận thấy rõ vai trò ứng dụng của công nghệ thông tin. Trò chơi giải trí, ứng dụng trò chuyện, v.v. đang phát triển nhanh chóng. Trong tương lai, các công nghệ thực tế ảo, thực tế tăng cường, v.v. sẽ được áp dụng rộng rãi để mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.