Hợp đồng lao động bằng miệng có giá trị pháp lý hay không?

Khi nói đến hợp đồng lao động, không chỉ có những thỏa thuận bằng văn bản mà còn có những giao kết được thực hiện bằng miệng. Hợp đồng lao động giao kết bằng miệng là một phần quan trọng của quá trình tuyển dụng và thường xuyên xuất hiện trong môi trường làm việc không chính thức. Do đó, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các thông tin và quy định cần thiết để trả lời câu hỏi Hợp đồng lao động bằng miệng có giá trị pháp lý hay không? 

1. Hợp đồng lao động bằng miệng là gì?

Hợp đồng bằng miệng là một thỏa thuận giữa hai bên được đạt đến thông qua trao đổi lời nói mà không hình thành bất kỳ tài liệu văn bản nào. Trong hợp đồng này, các điều khoản và điều kiện của thỏa thuận đều được thể hiện qua lời nói và thường không được ghi chép thành văn bản. 

2. Hợp đồng lao động bằng miệng có giá trị pháp lý hay không?

Theo quy định của Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015, việc giao kết hợp đồng có thể thể hiện thông qua lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể. Đồng thời, Điều 14 của Bộ luật Lao động năm 2019 quy định:

"Điều 14. Hình thức hợp đồng lao động

1. Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

Hợp đồng lao động được giao kết thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử có giá trị như hợp đồng lao động bằng văn bản.

2. Hai bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói đối với hợp đồng có thời hạn dưới 01 tháng, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 18, điểm a khoản 1 Điều 145 và khoản 1 Điều 162 của Bộ luật này."

Như vậy, hợp đồng lao động bằng miệng vẫn có giá trị pháp lý. Tuy nhiên, không phải trong mọi trường hợp đều có thể giao kết hợp đồng lao động bằng miệng.

3. Giao dịch nào bắt buộc phải lập hợp đồng bằng văn bản

Giao dịch nào bắt buộc phải lập hợp đồng bằng văn bản?

Theo Điều 14 của Bộ luật Lao động năm 2019, hình thức văn bản hoặc thông điệp dữ liệu là có thể áp dụng cho mọi loại hợp đồng, còn hình thức giao kết bằng lời nói chỉ được áp dụng cho các hợp đồng có thời gian làm việc dưới 01 tháng, trừ khi giao kết hợp đồng với nhóm người lao động thông qua người được ủy quyền, hoặc với người giúp việc, hoặc với người dưới 15 tuổi làm công việc dưới 12 tháng.

Do đó, khi giao kết hợp đồng lao động cho công việc thời vụ, việc ký kết hợp đồng bằng văn bản là bắt buộc trong các trường hợp sau:

- Thuê người lao động làm việc từ 01 tháng trở lên.
- Thuê người lao động dưới 15 tuổi.
- Ký hợp đồng với người làm giúp việc gia đình.
- Ký hợp đồng với nhóm người lao động thông qua người được ủy quyền.

Ngoài ra, theo khoản 1 Điều 55 Bộ luật lao động 2019, doanh nghiệp cho thuê lại lao động và bên thuê lại lao động phải ký kết hợp đồng cho thuê lại lao động bằng văn bản và được làm thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.

Như vậy, hợp đồng lao động cho thuê lại lao động có hình thức duy nhất là văn bản, không được xác lập bằng lời nói hay thông điệp điện tử. 

4. Hợp đồng giao kết bằng miệng hay xuất hiện những rủi ro gì?

Hợp đồng giao kết bằng miệng có thể mang lại một số rủi ro nhất định do tính không rõ ràng và thiếu minh bạch của các điều khoản và phương thức giao kết hợp đồng. Một số rủi ro có thể bao gồm:

- Do thiếu bằng chứng bằng văn bản, các điều khoản trong hợp đồng có thể bị hiểu sai hoặc gây ra tranh chấp giữa các bên khi xảy ra mâu thuẫn.

- Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, việc không có bằng chứng bằng văn bản có thể làm suy yếu vị thế pháp lý của một trong hai bên.

- Hợp đồng giao kết bằng miệng thường không linh hoạt như hợp đồng bằng văn bản, khiến việc điều chỉnh và thay đổi các điều khoản trở nên khó khăn.

- Do thiếu tính cụ thể và rõ ràng, hợp đồng giao kết bằng miệng có thể dễ dàng bị tước đoạt tính pháp lý khi xảy ra tranh chấp.

- Việc không có tài liệu bằng văn bản làm giảm tính minh bạch và đáng tin cậy của các cam kết và điều khoản trong hợp đồng.

5. Những lưu ý khi giao kết hợp đồng bằng miệng 

Khi giao kết hợp đồng bằng miệng, các bên cần lưu ý các vấn đề sau đây:

-  Mặc dù không có văn bản, cả hai bên cần thảo luận cụ thể về các khía cạnh quan trọng của thỏa thuận, bao gồm mức bồi thường thiệt hại, các trường hợp có thể phát sinh, cách giải quyết xung đột, quyền và nghĩa vụ của từng bên.

- Bảo vệ quyền lợi cá nhân hiệu quả hơn khi có bằng chứng đầy đủ. Ghi âm hoặc quay phim thảo luận và thỏa thuận là cách tốt để có bằng chứng mạnh mẽ. Nếu có thể, nên có người làm chứng có mặt để xác nhận nội dung thỏa thuận.

- Giữ lại hóa đơn và bất kỳ giấy tờ nào liên quan đến giao dịch là bước quan trọng.

- Lưu ý khi giao nhận hàng hóa, lưu giữ biên nhận giao nhận hàng và ghi rõ thông tin chi tiết về loại hành hóa. Khi giao nhận tiền, lập biên nhận ghi rõ số tiền và mô tả chi tiết về hàng hóa hoặc dịch vụ liên quan.

- Việc ghi chép rõ ràng và đầy đủ các thông tin trong quá trình giao dịch bằng miệng là yếu tố then chốt để bảo vệ quyền lợi cá nhân.

- Nên tham khảo ý kiến luật sư để được tư vấn cụ thể về cách thức bảo vệ quyền lợi trong trường hợp giao kết hợp đồng bằng miệng.

6. Câu hỏi thường gặp 

Hợp đồng giao kết bằng miệng có thể được sửa đổi?

Có thể. Các bên có thể sửa đổi hợp đồng giao kết bằng miệng thông qua sự thoả thuận. Tuy nhiên, nên sửa đổi bằng văn bản để có bằng chứng rõ ràng.

Có nên sử dụng hợp đồng bằng văn bản thay vì hợp đồng bằng miệng?

Có thể, tuỳ vào nhu cầu của mỗi người. Tuy nhiên, nên sử dụng hợp đồng bằng văn bản để đảm bảo tính an toàn và dễ dàng trong việc chứng minh và bảo vệ quyền lợi.

Nên tham khảo ý kiến luật sư trước khi giao kết hợp đồng bằng miệng?

Có. Nên tham khảo ý kiến luật sư trước khi giao kết hợp đồng, đặc biệt là đối với các giao dịch phức tạp, giá trị lớn hoặc có rủi ro cao.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Hợp đồng lao động bằng miệng có giá trị pháp lý hay không?. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.