Hòa giải ly hôn

Hòa giải ly hôn

Hòa giải nói chung trong ly hôn luôn được coi là yếu tố được khuyến khích trong các vụ án ly hôn nhằm giúp hai bên hàn gắn  mối quan hệ từ bên bờ vực. Ngoài ra, thủ tục hòa giải còn giúp các bên tiết kiệm  thời gian, công sức, tiền bạc  so với hình thức giải quyết vụ án ly hôn tại tòa án.  

 Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì khi giải quyết việc ly hôn sẽ có 2 hình thức hòa giải: 

 Thứ nhất, thủ tục hòa giải phổ biến (việc hòa giải diễn ra trước khi nộp đơn  ly hôn); 

 Thứ hai, hòa giải tại tòa án (hòa giải trong khi chờ xét xử vụ án  sau khi vụ án đã được thụ lý). Hai thủ tục này có một số khác biệt  như sau: 

 Hòa giải tại cơ sở (hòa giải diễn ra trước khi nộp đơn  ly hôn) 

 Theo quy định tại Điều 52 Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì: 

 Nhà nước và xã hội khuyến khích  hòa giải ở cơ sở khi vợ, chồng thuận tình ly hôn. Việc hòa giải được thực hiện theo quy định của Luật hòa giải tại hiện trường. Với quy định trên thì  hòa giải  cơ sở không phải là thủ tục bắt buộc  trước khi nộp đơn yêu cầu ly hôn tại tòa án. Hòa giải ở  cơ sở trong việc ly hôn chỉ mang tính chất  khích lệ để hàn gắn mối quan hệ giữa hai bên.  

 Hòa giải ở cơ sở có thể  tiến hành từ trong  gia đình đến ủy ban nhân dân xã, huyện, xã; các tổ chức như: Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân,..; và  cả nơi làm việc của vợ chồng. Ngoài ra, hòa giải viên thường là những người quen biết, thậm chí có thể có mối quan hệ  thân thiết với vợ chồng nên họ có thể hiểu được từng người và mối quan hệ hôn nhân của họ. Từ đó có thể đưa ra  lời khuyên đúng đắn và thiết thực nhất cho  người trong cuộc.  Hòa giải tại tòa án (hòa giải  chờ xét xử vụ án  sau khi vụ án đã được thụ lý) 

 Theo  Điều 54 Luật hôn nhân và gia đình  2014: 

 Sau khi  thụ lý đơn yêu cầu ly hôn, tòa án tiến hành hòa giải theo quy định của pháp luật  tố tụng dân sự.  

 Như vậy, hòa giải tại tòa án là thủ tục bắt buộc phải thực hiện khi giải quyết vụ án ly hôn. Việc hòa giải tại tòa án này được thực hiện trong thời gian chờ đợi sau khi vụ án  được thụ lý để xét xử. Việc hòa giải này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nó thể hiện  trách nhiệm cao của những người có thẩm quyền, luôn coi trọng việc tạo điều kiện để các bên đương sự có cơ hội chia sẻ, trình bày và ghi lời khai trước những người có quyền  quyết định về việc ly hôn của hai người. Thủ tục bắt buộc này phải được thực hiện ngay cả khi có các yếu tố được coi là không đạt yêu cầu và khó đạt được. 

 Việc hòa giải này được thực hiện theo nguyên tắc được quy định tại Khoản 2 Điều 205 Bộ luật tố tụng dân sự (BLTTDS) 2015, cụ thể: 

1. a) Tôn trọng sự tự nguyện thỏa thuận của các đương sự, không được dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực, bắt buộc các đương sự phải thỏa thuận không phù hợp với ý chí của mình; 

1. b) Nội dung thỏa thuận giữa các đương sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.  

 Dựa trên nguyên tắc trên, việc hòa giải trong vụ án ly hôn sẽ được Thẩm phán thực hiện như sau: 

 Trước khi thực hiện hòa giải: trong trường hợp cần thiết, Thẩm phán có thể tham khảo ý kiến của các của cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em về hoàn cảnh gia đình, nguyên nhân phát sinh mâu thuẫn và nguyện vọng của vợ, chồng, con có liên quan đến vụ án. Việc tham khảo ý kiến này sẽ giúp thẩm phán thụ lý vụ án hiểu rõ hơn về nguyên nhân, tình trạng cuộc sống của vợ chồng để có hướng hòa giải phù hợp 

 Trong quá trình hòa giải tại Tòa án: Thẩm phán sẽ hòa giải theo hướng đoàn tụ tức là phân tích, giải thích cho vợ chồng hiểu hơn về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, nghĩa vụ với con… để từ đó hàn gắn, gắn kết vợ chồng. Nếu sau khi hòa giải vợ chồng đoàn tụ thẩm phán sẽ lập biên bản hòa giải thành và ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án. Ngược lại đối với trường hợp hòa giải đoàn tụ không thành, vợ chồng vẫn muốn ly hôn, có tranh chấp về tài sản về quyền nuôi con, Thẩm phán thụ lý vụ án sẽ lập biên bản hòa giải không thành và thực hiện tiếp thủ tục mở phiên tòa xét xử.  Kết luận: Như vậy, thủ tục hòa giải được xem là cơ hội để các bên  hàn gắn, gắn kết vợ chồng trước khi đi đến bờ vực  ly hôn, hạn chế được sự đổ vỡ tình cảm của nhiều gia đình. Và… kéo theo bao hệ lụy đau lòng, xót xa cho chính  vợ chồng cũng như con cái, người thân của họ.