Hiệp định thương mại evfta là gì?

Hiệp định EVFTA là gì? Nội dung, tinh thần thỏa thuận và cam kết của các bên?  Hiệp định EVFTA có vai trò gì trong việc giúp  kinh tế Việt Nam phục hồi? Khái quát về Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU? 

 Trong giai đoạn phát triển kinh tế hiện nay, chắc hẳn chúng ta không còn xa lại với thuật ngữ hiệp định EVFTA hay còn  gọi là Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU. Ngay từ khi ra đời, hiệp định này đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế của các nước tham gia, và trước tình hình dịch bệnh hiện nay, có thể thấy hiệp định EVFTA một lần nữa phát huy vai trò của mình. Hiệp định EVFTA là gì? Nội dung, tinh thần của thỏa thuận và cam kết của các bên. 

 1. Hiệp định EVFTA là gì?

  Hiệp định EVFTA - tên gọi, tiếng Anh  gọi là Europe-Vietnam Free Trade Agreement, viết tắt là EVFTA. 

  Hiệp định EVFTA hay còn  gọi là Hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam  là hiệp định được ký kết giữa 28 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu và Việt Nam. 

 Ngoài việc loại bỏ hơn 99% thuế hải quan đối với hàng hóa, hiệp định còn mở cửa thị trường  Việt Nam cho các dịch vụ kinh doanh của EU và tăng cường bảo hộ các khoản đầu tư của EU tại Việt Nam. 

  Theo  Ủy ban châu Âu, FTA có thể thúc đẩy nền kinh tế đang bùng nổ của Việt Nam lên tới 15% GDP, giúp tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu tăng hơn 1/3. Đối với EU, hiệp định là một bước đệm quan trọng hướng tới một hiệp định thương mại rộng lớn hơn với các nước ASEAN. (Theo Nghị viện Châu Âu) 

 Cùng với hiệp định bảo hộ đầu tư (EVIPA), hiệp định EVFTA được ký kết vào ngày 30/6/2019. Sau khi ký kết, cả hai hiệp định sẽ phải trải qua quá trình phê chuẩn nội bộ  EU và Việt Nam để  chính thức áp dụng cho cả hai bên. 

 2. Nội dung, tinh thần thỏa thuận và cam kết của các bên: 

 trao đổi hàng hóa 

  Theo  hiệp định mà chúng ta thấy đối với xuất khẩu,  khi  EVFTA có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với khoảng 85,6% số dòng thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu từ phía Nam sang EU. 

  Hiện tại, có thể thấy, với khoảng 0,3% kim ngạch xuất khẩu còn lại, Hiệp định của EU cam kết dành cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%.  Như vậy, hiện nay chúng ta thấy rằng đối với hàng xuất khẩu của EU, Việt Nam đã cam kết  xóa bỏ thuế quan ngay khi hiệp định có hiệu lực với 48,5% số dòng thuế cụ thể, chiếm 64,5% kim ngạch nhập khẩu. . 

 Theo hiệp định marketing này, sau 10 năm, mức độ xóa bỏ thuế quan đạt xấp xỉ 98,3% số dòng thuế (chiếm 99,8% kim ngạch nhập khẩu). Đối với khoảng 1,7% số dòng thuế còn lại của EU, Việt Nam áp dụng lộ trình xóa bỏ thuế nhập khẩu trong hơn 10 năm hoặc áp dụng hạn ngạch thuế quan theo cam kết WTO. 

  Thương mại dịch vụ và đầu tư 

  Bên cạnh các cam kết trong hiệp định, các cam kết  về thương mại dịch vụ đầu tư của Việt Nam và EU nhằm tạo  môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi cho  doanh nghiệp hai bên. 

 thị trường công cộng 

  Như vậy, ta thấy Việt Nam và EU đã thống nhất được những nội dung tương đương với  GPA của WTO. Với một số nghĩa vụ như đấu giá trực tuyến, thiết lập cổng thông tin điện tử để đăng tải thông tin đấu giá, v.v. Việt Nam đã có lộ trình  thực hiện. EU cũng cam kết  hỗ trợ kỹ thuật để Việt Nam  thực hiện các nghĩa vụ này. 

 sở hữu trí tuệ 

 Cam kết về sở hữu trí tuệ bao gồm các cam kết về bản quyền, phát minh, sáng chế, cam kết liên quan đến dược phẩm và chỉ dẫn địa lý, v.v. Về cơ bản, các cam kết của Việt Nam về sở hữu trí tuệ  là phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành. 

 những người khác chứa 

 Ngoài những nội dung nêu trên, EVFTA còn có các chương liên quan đến cạnh tranh, doanh nghiệp công, phát triển bền vững, hợp tác và nâng cao năng lực, pháp lý - thể chế. Các nội dung này phù hợp với hệ thống pháp luật  Việt Nam, tạo hành lang pháp lý để hai bên tăng cường hợp tác, thúc đẩy  phát triển  thương mại và đầu tư giữa hai bên. 

3. Vai trò của hiệp định EVFTA trong việc vực dậy nền kinh tế Việt Nam: 

 Như vậy, chúng ta thấy EVFTA là một hiệp định toàn diện, chất lượng cao, cân bằng  lợi ích giữa Việt Nam và EU, tuân thủ các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). 

  Theo  hiệp định này, có thể thấy trên hiệp định gồm 17 chương, 2 nghị định thư và một số biên bản ghi nhớ  với  nội dung chính: thương mại hàng hóa (bao gồm các quy định chung và cam kết mở cửa thị trường), quy tắc xuất xứ, hải quan và thuận lợi hóa thương mại, các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm (SPS), hàng rào  kỹ thuật trong thương mại (TBT), thương mại dịch vụ (bao gồm các quy định  và cam kết mở cửa thị trường), đầu tư, phòng vệ thương mại, cạnh tranh, doanh nghiệp nhà nước, mua sắm công, trí tuệ tài sản, thương mại và phát triển bền vững, hợp tác và xây dựng năng lực, các vấn đề pháp lý và thể chế. 

  Hiện nay, tốc độ bùng phát của dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng rất lớn đến tình hình sản xuất, xuất nhập khẩu  không chỉ của Việt Nam mà còn của toàn thế giới. Theo diễn biến này, nhiều chuyên gia kinh tế cũng đã nhận định, tăng trưởng kinh tế năm nay sẽ không đạt  mục tiêu  đề ra.  Hiệp định EVFTA thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Việt Nam và EU trong việc thúc đẩy quan hệ song phương, góp phần đưa quan hệ giữa hai bên ngày càng đi vào chiều sâu  và thực chất. Việc ký kết và phê chuẩn EVFTA  phù hợp với chủ trương, chính sách đối ngoại và hội nhập kinh tế của Việt Nam. 

  Việc tham gia Hiệp định EVFTA khẳng định cam kết của Việt Nam đối với hệ thống thương mại tự do quốc tế, thúc đẩy quá trình đàm phán FTA của Việt Nam với các đối tác quan trọng khác, đánh dấu một giai đoạn hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng của Việt Nam. 

  Thương mại  và đầu tư song phương giữa EU và Việt Nam sau khi  EVFTA có hiệu lực được kỳ vọng sẽ tăng trưởng tốt, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm cho người lao động. Đặc biệt, nguồn thu NSNN sẽ được cải thiện và tăng trong trung và dài hạn.  Mặt khác, các cam kết  thuận lợi hóa đầu tư cũng như mức độ tự do hóa các ngành dịch vụ của Việt Nam đối với các nhà cung cấp dịch vụ của EU đã tăng lên, đặc biệt là các dịch vụ kinh doanh, dịch vụ môi trường, trường học, dịch vụ bưu chính, ngân hàng, bảo hiểm và vận tải biển. Điều này sẽ thúc đẩy dòng vốn FDI của EU vào Việt Nam  trong thời gian tới. 

 Như vậy, có thể thấy trong giai đoạn hậu dịch, nếu hiệp định EVFTA có hiệu lực, DN Việt Nam sẽ có  lợi thế  lớn trong việc cắt giảm/xóa bỏ hàng rào thuế quan tại thị trường EU để khai thác thị trường 18 nghìn tỷ USD này. 

 Cũng như nhập khẩu, doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi từ nguồn hàng hóa, nguyên vật liệu nhập khẩu  chất lượng tốt, ổn định với  giá hợp lý hơn từ EU, đặc biệt là nguồn máy móc, thiết bị, công nghệ. giúp tăng năng suất và nâng cao chất lượng sản phẩm của chúng tôi. Ngoài ra, khi hàng hóa và dịch vụ của EU được nhập khẩu vào Việt Nam sẽ tạo áp lực cạnh tranh cho các công ty Việt Nam phải nỗ lực nâng cao năng lực cạnh tranh. Đặc biệt, với EVFTA, một chuỗi giá trị mới của Việt Nam với một đối tác quan trọng trên thế giới sẽ được hình thành. Môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi hơn, khi triển vọng xuất khẩu hấp dẫn hơn sẽ thu hút thêm đầu tư FDI của EU vào Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực như dịch vụ, tài chính, ô tô và chế tạo, công nghệ thông tin, công nghệ cao, nông sản  chế biến, đồ ăn… 

 Về vấn đề này, những yêu cầu đặt ra về cải thiện môi trường đầu tư của doanh nghiệp, thể chế, chính sách pháp luật sau  biên giới… theo hướng ngày càng minh bạch, thuận lợi và phù hợp  với thông lệ quốc tế sẽ là  tiền đề quan trọng thúc đẩy Việt Nam  phát triển nhanh hơn. một tầm cao mới. 

  Như vậy, qua bài viết này chúng ta thấy được vai trò quan trọng mà hiệp định mang lại cho nền kinh tế hiện nay, thông qua việc thúc đẩy quan hệ hữu nghị giữa các bên, không những thế, các nước tham gia hiệp định sẽ tạo nên sự đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau để giải quyết công việc chung và hỗ trợ nhau nhau trong khó khăn  kinh tế hay dịch bệnh hiện nay và do đó Hiệp định này có vai trò rất  lớn đối với Việt Nam và các nước tham gia. 

  4. Tổng quan về Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU: 

 EU là  liên minh gồm 27 nước châu Âu (Anh rời EU) và cũng là thị trường có dung lượng lớn, thống nhất trong đa dạng. Việc thâm nhập thành công thị trường EU đồng nghĩa với việc Việt Nam có thêm cơ hội mở rộng  hợp tác  cùng lúc với 21 nền kinh tế lớn. 

 Châu Âu. Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) là  FTA thế hệ mới đầu tiên được khởi động và kết thúc đàm phán trong bối cảnh quan hệ song phương giữa Việt Nam và EU đang ngày càng được cải thiện. Hiệp định EVFTA được đánh giá là một điều ước quốc tế toàn diện, chất lượng và đảm bảo  cân bằng lợi ích giữa hai bên, có  tính đến sự chênh lệch thực sự về trình độ phát triển giữa Việt Nam và EU. 

 Tháng 10/2010, Hiệp định EVFTA chính thức được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam và Chủ tịch EU phê chuẩn để bắt đầu đàm phán. 

 Phiên đàm phán đầu tiên diễn ra tại Hà Nội, từ ngày 8 đến ngày 12 tháng 10 năm 2012, với sự tham gia của 60 chuyên gia đến từ Việt Nam và EU. Tại phiên đàm phán đầu tiên, 02 bên đã thống nhất được những nội dung cơ bản về khung Hiệp định nhằm làm rõ những yêu cầu, mong muốn của mỗi bên về biểu thuế, hàng rào phi thuế quan cũng như các cam kết đối với các nội dung liên quan đến thương mại khác như vấn đề mua sắm, các vấn đề chính sách, cạnh tranh, dịch vụ và phát triển bền vững. Đồng thời, cũng trong phiên đàm phán này, cả 02 bên đã nhất trí về lộ trình cho những phiên đàm phán và các bước tiếp theo . 

 Sau gần 3 năm đàm phán, với 14 phiên chính thức và nhiều phiên giữa kỳ ở cấp Bộ trưởng, cấp Trưởng đoàn và các nhóm kỹ thuật, Việt Nam và EU đã đạt được thỏa thuận nguyên tắc về toàn bộ các nội dung cơ bản của Hiệp định và công bố kết thúc đàm phán, bắt đầu rà soát pháp lý để chuẩn bị cho việc ký kết Hiệp định vào tháng 12/2015 . 

 Tuy nhiên, do phát sinh một số vấn đề mới liên quan đến thẩm quyền phê chuẩn các hiệp định thương mại tự do thuộc về EU hay từng nước thành viên nên EU đã đề nghị với Việt Nam tách riêng nội dung bảo hộ đầu tư và cơ chế giải quyết tranh chấp giữa Nhà nước với nhà đầu tư (ISDS) ra khỏi Hiệp định EVFTA để hình thành một hiệp định riêng về đầu tư.  Ngày 26/6/2018, theo đề xuất của EU, hiệp định EVFTA được tách thành hai hiệp định riêng biệt, mà ngày nay là hiệp định EVFTA  với cấu phần đầu tư chỉ bao gồm tự do hóa đầu tư trực tiếp nước ngoài và hiệp định bảo hộ đầu tư (EVIPA) ; đồng thời chính thức kết thúc quá trình rà soát pháp lý đối với Hiệp định EVFTA. 

  Ngày 30/6/2017, tại Hà Nội, Việt Nam và EU đã chính thức ký kết hiệp định EVFTA, đánh dấu cột mốc lịch sử trong mối quan hệ hợp tác giữa  cộng đồng các nền kinh tế lớn với nhau, còn lại là các nước đang phát triển. 

 Hiệp định EVFTA đã được Nghị viện Châu Âu phê chuẩn vào ngày 30 tháng 6 năm 2019 và được Hội đồng Châu Âu thông qua vào ngày 30 tháng 3 năm 2020. Tại Việt Nam, Quốc hội đã phê chuẩn hiệp định EVFTA vào ngày 8 tháng 6 năm 2020. Sau khi  các thủ tục phê chuẩn hoàn tất, EVFTA hiệp định sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 1 tháng 8 năm 2020. EVFTA là FTA đầu tiên giữa Việt Nam và EU, với phạm vi cam kết rộng và mức độ cam kết cao. Hơn nữa, mức độ cam kết của Việt Nam hay cam kết của đối tác EU với Việt Nam cũng được đánh giá  cao hơn so với các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết. Bản thân EU  từng tuyên bố hiệp định EVFTA là hiệp định thương mại toàn diện nhất mà cộng đồng này đã ký kết với một quốc gia đang phát triển. 

 Hiệp định được kết cấu gồm  17 chương, 02 Nghị định thư và một số biên bản ghi nhớ. Các lĩnh vực cam kết chính trong EVFTA bao gồm: thương mại hàng hóa; Quy tắc xuất xứ, hải quan và thuận lợi hóa thương mại; Biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS); Rào cản kỹ thuật đối với thương mại (TBT); Phòng vệ Thương mại (TR);  dịch vụ thương mại; Đầu tư; Hoàn thành; doanh nghiệp nhà nước; thị trường công cộng; Sở hữu trí tuệ; Thương mại và phát triển bền vững (bao gồm cả môi trường và lao động); Hợp tác và nâng cao năng lực; Các vấn đề pháp lý và thể chế. 

 Nội dung liên quan đến các cam kết về lao động nói chung và quyền của người lao động nói riêng được quy định cụ thể tại Chương 13 của Hiệp định EVFTA về thương mại và phát triển bền vững. Các quy định của chương này nhằm thúc đẩy phát triển bền vững bằng cách tăng cường và cải thiện các khía cạnh liên quan đến thương mại và đầu tư; trong đó có vấn đề  môi trường và lao động. 

 Tại thời điểm bắt đầu đàm phán Hiệp định EVFTA, Việt Nam là một trong những quốc gia mở cửa thương mại  nhất thế giới, có quan hệ thương mại với 230 thị trường, trong đó có FTA với 60 nền kinh tế. So với các nước trong khu vực ASEAN, Việt Nam cũng là một trong những nước có số lượng FTA có hiệu lực cao nhất. Việc tham gia hiệp định EVFTA sẽ tạo ra những tác động to lớn và lâu dài đối với sự phát triển kinh tế và triển khai chính sách đối ngoại của Việt Nam theo hướng đa dạng hóa đối tác và mở rộng chiến lược hợp tác. Đồng thời, các cam kết trong thỏa thuận này bao trùm nhiều lĩnh vực nhằm hướng tới  tiêu chuẩn cao, từ đó  tạo ra sự khác biệt, củng cố hình ảnh, thương hiệu của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ. đối với  cộng đồng quốc tế. Điều này sẽ góp phần từng bước đưa Việt Nam  trở thành “ông lớn” trong chuỗi giá trị và cung ứng  toàn cầu.