Hiến mô tạng sau khi chết như thế nào?

1. Thế nào là hiến tạng sau khi chết? 

Một trong những điều cần biết khi đăng ký hiến tạng là định nghĩa hiến tạng sau khi chết là gì? Hiến tạng sau khi chết xảy ra khi một người muốn hiến tạng đăng ký với cơ sở y tế rằng họ sẽ hiến tạng sau khi chết. Ngoài việc hiến bộ phận cơ thể sau khi chết, cá nhân còn có thể đăng ký hiến xác sau khi chết hoặc đăng ký hiến bộ phận cơ thể khi còn sống.  Trong đó, nội tạng bao gồm những bộ phận sau của cơ thể con người: 

 - Mô: Tập hợp các tế bào cùng loại hoặc  khác loại, đảm nhiệm một số chức năng  của cơ thể người như giác mạc, gân, tủy... 

 - Các bộ phận của cơ thể người: Một bộ phận của cơ thể  người được cấu tạo từ nhiều mô khác nhau để thực hiện những chức năng sinh lý nhất định: tay, chân,.. 

Hiến mô tạng sau khi chết

 2. Điều kiện hiến bộ phận cơ thể sau khi chết 

 Mặc dù việc hiến bộ phận cơ thể sau khi chết là hành vi tự nguyện của cá nhân  nhưng vẫn phải đáp ứng một số điều kiện của pháp luật về hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác được Quốc hội (tại điều gọi tắt là luật số 75/2006). Như sau: 

 2.1 Tuổi 

 Theo điều 5 luật số 75/2006, điều kiện để được hiến tạng  là phải đủ 18 tuổi trở lên và có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.  Đặc biệt, việc hiến tạng phải do người này đăng ký hoàn toàn tự nguyện, không bị ép buộc.  

2.2 Các trường hợp bị cấm 

 Ngoài các điều kiện về độ tuổi, năng lực hành vi dân sự, để  đăng ký hiến tạng sau khi chết, người có nhu cầu hiến tạng không được vi phạm các hành vi quy định tại Điều 11 Luật số 75/2006, đáng chú ý là: 

 - Trộm cắp mô, bộ phận cơ thể  hoặc xác người. - Ép buộc người khác hiến mô, bộ phận cơ thể  hoặc lấy mô, bộ phận cơ thể của người không tự nguyện hiến. Đồng thời, cũng nghiêm cấm thực hiện  hành vi mua bán mô, bộ phận cơ thể người; mua  bán thân thể vì hiến tạng là hoàn toàn tự nguyện.  - Ghép, lấy, sử dụng, lưu giữ vì mục đích thương mại, quảng cáo, thỏa thuận hiến, nhận bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại vì mục đích  hiến tạng là vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, nghiên cứu khoa học, giáo dục và không nhằm mục đích thương mại.  - Không lấy mô, bộ phận cơ thể của người dưới 18 tuổi và không ghép mô, bộ phận cơ thể của người mắc các bệnh như HIV, lao, phong... 

 - Không được  tiết lộ hoặc tiết lộ thông tin, bí mật về người cho, người được cho trái với quy định của pháp luật.  - Không được lợi dụng chức vụ, quyền hạn  để làm sai lệch kết quả xác định chết não.  

3. Thủ tục hiến bộ phận cơ thể sau khi chết 

 Một trong những điều cần biết khi đăng ký hiến tạng hiện nay là thủ tục phải làm vì để được hiến tạng sau khi chết, người muốn hiến phải  đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Sau đây là chi tiết quy trình và trình tự thực hiện: 

 3.1 Hiến tạng sau khi chết cần những giấy tờ gì? 

Đăng ký hiến tạng sau khi chết rất đơn giản. Người có nhu cầu chỉ cần điền đầy đủ các thông tin vào Phiếu yêu cầu tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể  người sau khi chết được ban hành theo phụ lục ban hành kèm theo Quyết định số 07/2008/QĐ-BYT.  

Mẫu đơn này, người có nguyện vọng hiến tạng có thể in trực tiếp tại phần phụ lục của quyết định trên trên website của Luật Việt Nam hoặc trên trang chủ của Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người. Sau khi nhận được đơn đăng ký, người có nhu cầu vui lòng chuẩn bị thêm 01 ảnh thẻ (có thể dùng ảnh thẻ kích thước bất kỳ), và bản sao chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn giá trị sử dụng.

 3.2 Hiến tạng sau khi chết ở đâu?  

Có nhiều hình thức để người có nhu cầu hiến tạng  đăng ký hiến tạng sau khi qua đời. Đặc biệt: 

 - Đến trực tiếp cơ sở y tế gần nhất  trình bày nguyện vọng  đăng ký hiến bộ phận cơ thể sau khi chết.  

Tại đây, cơ sở y tế sau khi  nhận được yêu cầu của người tự nguyện hiến tạng sẽ thông báo cho Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người và hướng dẫn người đăng ký hiến tạng làm các thủ tục tiếp theo. 

 - Gửi  đơn đăng ký kèm theo các giấy tờ, tài liệu khác đến Trung tâm Điều phối ghép bộ phận cơ thể người quốc gia theo một trong hai hình thức sau: 

 Qua đường Bưu điện: Gửi về: Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia - Phòng 230, nhà C2, Bệnh viện Việt Đức có địa chỉ tại 40 Tràng Thi, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội. Trên phong bì  ghi số điện thoại 0915060550.  Gửi trực tiếp về địa chỉ: Phòng 230, nhà C2, Bệnh viện Việt Đức hoặc Đơn vị Điều phối ghép tạng Bệnh viện Việt Đức, Phòng 242, nhà C2, Bệnh viện Việt Đức (Người đến đăng ký qua qua cổng thoát hiểm tại  phố Phủ Doãn, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội). Trong đó, thời gian làm việc của cơ quan này là từ thứ Hai đến thứ Sáu.  

Nếu cá nhân ở các tỉnh phía Nam  có thể gửi trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến nơi tiếp nhận hồ sơ của Bệnh viện Chợ Rẫy.  3.3 Chỉ định và phương thức hiến tạng sau khi chết 

 Việc hiến bộ phận cơ thể được thực hiện theo trình tự quy định tại Điều 18 Luật số 75/2006 như sau: 

 Bước 1: Người  đủ điều kiện bày tỏ nguyện vọng hiến bộ phận cơ thể sau khi chết đến cơ sở y tế gần nhất hoặc những nơi tiếp nhận có nhu cầu nêu trên.  

Bước 2: Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thông báo cho Trung tâm điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người. Nếu yêu cầu gửi  trực tiếp đến Trung tâm, người có nhu cầu sẽ được tư vấn cụ thể và hướng dẫn  thủ tục đăng ký hiến tạng sau khi chết và khám sức khỏe đối với đối tượng này (bước 3, bước 4). 

Bước 3: Trung tâm thông báo cho cơ sở y tế để tiến hành  đăng ký hiến tạng. 

Bước 4: Sau khi nhận được thông báo của Trung tâm điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, cơ sở y tế sẽ trực tiếp gặp người có nhu cầu để tư vấn, hướng dẫn đăng ký hiến và kiểm tra sức khỏe của người cho, bằng cách cấp giấy thẻ đăng ký hiến tặng sau khi chết cho người hiến tặng. Đồng thời, cơ sở y tế sẽ thông báo  danh sách những người hiến tặng cho trung tâm này.  

3.4 Hiệu lực của việc đăng ký hiến tạng 

 Khoản 5 Điều 18 Luật số 75/2006 nêu rõ,  đăng ký hiến bộ phận cơ thể sau khi chết có hiệu lực kể từ thời điểm người hiến bộ phận nhận được giấy đăng ký hiến bộ phận cơ thể. 

4. Quyền của người hiến bộ phận cơ thể sau khi chết 

 Theo quy định tại Điều 3 Thông tư số 104/2017/TT-BTC, sau khi đăng ký hiến bộ phận cơ thể nếu thân nhân  tổ chức  mai táng hoặc chôn cất hài cốt thì  được hỗ trợ mai táng phí bằng 10 tháng của lương cơ bản. Trong đó,  đến hết ngày 30/6/2023 mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng/tháng và từ ngày 01/7/2023  mức lương cơ sở là 1,8 triệu đồng/tháng. Do đó,  mai táng phí đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2023 là 14,9 triệu đồng và từ ngày 01 tháng 7 năm 2023 là 18,0 triệu đồng.  

5. Cách đăng ký hiến tạng sau khi qua đời trực tuyến 

 Theo hướng dẫn mới nhất về những điều cần biết khi đăng ký hiến mô tạng, ngoài việc đăng ký trực tiếp, người có nhu cầu còn có thể gửi hồ sơ đăng ký đăng ký hiến mô tạng sau khi chết qua đường bưu điện trực tuyến hoặc  qua đường bưu điện.  Để đăng ký trực tuyến, những người muốn đăng ký có thể thực hiện theo một trong ba cách sau: 

 - Đăng ký trực tuyến tại vhot.vn - website của Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người. Tại đây, mục đăng ký hiến tạng nằm ở phía bên  phải, góc trên. Ai có nhu cầu thì bấm đăng ký hiến tạng và làm theo hướng dẫn trên trang. 

- Qua Cổng thông tin đăng ký hiến, ghép  tạng TP.HCM. Hồ Chí Minh tại  dieuphoigheptangtphochiminh.vn. Tại đây, người có nhu cầu tạo tài khoản cần làm theo hướng dẫn chi tiết trên website. - Đăng ký qua email. Đối với mỗi nơi khác nhau, người có nhu cầu  đăng ký, gửi thư về các địa chỉ sau: 

 Trong thành phố. Tại  Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, vui lòng gửi thông tin đăng ký hiến tạng về địa chỉ [email protected]. Trong thành phố. Tại TP.HCM và các tỉnh phía Nam, người có nhu cầu hiến tạng có thể đăng ký trực tuyến qua email [email protected].  6. Yêu cầu hiến bộ phận cơ thể sau khi chết 

 Mẫu đề nghị hiến bộ phận cơ thể sau khi chết được ban hành dưới dạng phụ lục kèm theo Quyết định số 07/2008/QĐ-BYT như sau:

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
‎ Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐƠN TỰ NGUYỆN HIẾN MÔ, BỘ PHẬN CƠ THỂ Ở NGƯỜI SAU KHI CHẾT

Kính gửi: ………………………………………………………………………

Tên tôi là: ………………………………………………………………………

Ngày tháng năm sinh: ……………………………………………………

Giới: ……………………………………………………………………………….

Địa chỉ thường trú: …………………………………………………………

Nghề nghiệp: ……………………………………………………………………

Nơi công tác (nếu có): ………………………………………………………

Giấy CMND/Hộ chiếu số……cấp ngày………… nơi cấp:…………

Điện thoại (nếu có) ……………………………………………………………

Vì sự phát triển nền Y học nước nhà, nhằm giúp đỡ những người không may mắc các bệnh hiểm nghèo và với tinh thần nhân đạo chữa bệnh cứu người.

Sau khi được cán bộ y tế tư vấn, tôi xin tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể của mình sau khi tôi qua đời mà không yêu cầu kèm theo bất cứ một điều kiện nào.

Tôi đề nghị giữ (hoặc không giữ) bí mật danh tính của tôi đối với người nhận.

Tôi viết đơn này trong trạng thái tinh thần hoàn toàn minh mẫn, tỉnh táo và xin chịu trách nhiệm trước pháp luật về cam kết của mình.

Tôi xin chân thành cảm ơn./.

......, ngày... tháng... năm 200...

Người làm đơn 

‎ (Ký, ghi rõ họ tên)