Hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước

Nền kinh tế của nước ta hiện nay đang trên đà phát triển hội nhập cùng với nền kinh tế toàn cầu. Cùng với quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế của đất nước, kiểm toán Việt Nam ngày càng thể hiện vai trò quan trọng, góp phần tạo nên sự lành mạnh hóa nền tài chính quốc gia và chất lượng quản trị. Pháp luật về kiểm toán được hình thành từ khá sớm và tạo tiền đề cho sự ra đời của các tổ chức kiểm toán như hiện nay. Vậy hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước được quy định như thế nào? Mời quý bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!

hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước

1. Kiểm toán là gì?

Kiểm toán trong tiếng Anh gọi là Audit.

Kiểm toán được hiểu là ột quá trình thu thập và đánh giá, xác thực các bằng chứng liên quan đến thông tin tài chính của doanh nghiệp, tổ chức nhằm xác định và báo cáo mức độ phù hợp giữa các thông tin đó đối với các chuẩn mực đã được thiết lập. Hay nói một cách đơn giản, kiểm toán là việc kiểm tra, xác minh tính trung thực của báo cáo tài chính, qua đó cung cấp những thông tin chính xác nhất về tình hình tài chính của doanh nghiệp, tổ chức. Trong đó, báo cáo tài chính bao gồm bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập, báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, các chính sách kế toán quan trọng và các thuyết minh khác.

Ngành kiểm toán có sức ảnh hưởng lớn đến nhiều đối tượng, không chỉ đối với chủ thể doanh nghiệp được kiểm toán mà còn là căn cứ quan trọng của những nhà đầu tư đang quan tâm đến tình hình tài chính. Báo cáo tài chính còn là cơ sở pháp lý để xác định trách nhiệm và nghĩa vụ của một tổ chức đối với cơ quan nhà nước.

Xét về hình thức kiểm toán, có 3 loại kiểm toán gồm:

• Kiểm toán nhà nước: được thực hiện bởi cơ quan kiểm toán Nhà nước, tiến hành theo luật định và không thu phí, thông thường đối tượng được kiểm toán là những doanh nghiệp nhà nước.
• Kiểm toán độc lập: đâylà hình thức kiểm toán được thực hiện bởi các kiểm toán viên thuộc các công ty độc lập chuyên cung cấp dịch vụ kiểm toán. Nhiệm vụ chính của các kiểm toán viên là kiểm toán những báo cáo tài chính, các công ty độc lập có thể sẽ cung cấp một số dịch vụ khác về tài chính và kinh tế, tùy thuộc theo yêu cầu của khách hàng. Các công ty kiểm toán này nhận được sự tin cậy của bên thứ ba hoặc nhà đầu tư.
• Kiểm toán nội bộ: là những kiểm toán viên trong chính nội bộ của công ty, tổ chức. Việc kiểm toán được thực hiện theo yêu cầu của ban Quản trị hoặc Ban Giám đốc. Kiểm toán nội bộ thường được áp dụng trong nội bộ công ty mà ít nhận được sự tin cậy từ bên ngoài do người thực hiện kiểm toán là nhân viên trong công ty và làm việc dưới sự chỉ đạo của cấp trên.

2. Tổng kiểm toán nhà nước

Căn cứ theo quy định tại Điều 12 Luật Kiểm toán nhà nước 2015, sửa đổi bổ sung 2019 thì:

• Tổng Kiểm toán nhà nước là người đứng đầu Kiểm toán nhà nước, chịu trách nhiệm trước Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tổ chức và hoạt động của Kiểm toán nhà nước.
• Tổng Kiểm toán nhà nước do Quốc hội bầu, miễn nhiệm và bãi nhiệm theo đề nghị của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
• Nhiệm kỳ của Tổng Kiểm toán nhà nước là 05 năm theo nhiệm kỳ của Quốc hội. Tổng Kiểm toán nhà nước có thể được bầu lại nhưng không quá hai nhiệm kỳ liên tục.

Căn cứ theo quy định tại Điều 14 Luật Kiểm toán nhà nước năm 2015, sửa đổi bổ sung 2019 quy định về quyền hạn của Tổng Kiểm toán nhà nước thì Tổng kiểm toán nhà nước có quyền ban hành các văn bản như sau:

• Ban hành quyết định kiểm toán.
• Ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

3. Hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước

Hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước là hệ thống được áp dụng trong hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước. Theo đó, Đoàn kiểm toán, kiểm toán viên nhà nước, tổ chức, cá nhân của Kiểm toán nhà nước; đơn vị được kiểm toán; các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đối với hoạt động kiểm toán phải tuân thủ các quy định của Hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước trong hoạt động kiểm toán nhà nước.

Căn cứ theo quy định tại Điều 1 Quyết định 02/2016/QĐ-KTNN do Tổng kiểm toán nhà nước ban hành ngày 15 tháng 7 năm 2016, Hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước (CMKTNN) bao gồm 39 chuẩn mực kiểm toán nhà nước và Danh mục thuật ngữ sử dụng trong Hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước có số hiệu và tên gọi cụ thể như sau:

• 1. CMKTNN 30 - Bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp.
• 2. CMKTNN 40 - Kiểm soát chất lượng kiểm toán.
• 3. CMKTNN 100 - Các nguyên tắc cơ bản trong hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
• 4. CMKTNN 200 - Các nguyên tắc cơ bản của kiểm toán tài chính.
• 5. CMKTNN 300 - Các nguyên tắc cơ bản của kiểm toán hoạt động.
• 6. CMKTNN 400 - Các nguyên tắc cơ bản của kiểm toán tuân thủ.
• 7. CMKTNN 1200 - Trách nhiệm của kiểm toán viên nhà nước khi thực hiện cuộc kiểm toán tài chính theo chuẩn mực kiểm toán nhà nước.
• 8. CMKTNN 1220 - Kiểm soát chất lượng đối với cuộc kiểm toán tài chính.
• 9. CMKTNN 1230 - Tài liệu, hồ sơ kiểm toán của cuộc kiểm toán tài chính.
• 10. CMKTNN 1240 - Trách nhiệm của kiểm toán viên nhà nước liên quan đến gian lận trong cuộc kiểm toán tài chính.
• 11. CMKTNN 1250 - Đánh giá tính tuân thủ pháp luật và các quy định trong kiểm toán tài chính.
• 12. CMKTNN 1260 - Trao đổi các vấn đề với đơn vị được kiểm toán trong kiểm toán tài chính.
• 13. CMKTNN 1300 - Lập kế hoạch kiểm toán của cuộc kiểm toán tài chính.
• 14. CMKTNN 1315 - Xác định và đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu thông qua hiểu biết về đơn vị được kiểm toán và môi trường hoạt động của đơn vị trong kiểm toán tài chính.
• 15. CMKTNN 1320 - Xác định và vận dụng trọng yếu kiểm toán trong kiểm toán tài chính.
• 16. CMKTNN 1330 - Biện pháp xử lý rủi ro kiểm toán trong kiểm toán tài chính.
• 17. CMKTNN 1402 - Các yếu tố cần xem xét khi kiểm toán đơn vị có sử dụng dịch vụ bên ngoài trong kiểm toán tài chính.
• 18. CMKTNN 1450 - Đánh giá các sai sót phát hiện trong quá trình kiểm toán tài chính.
• 19. CMKTNN 1500 - Bằng chứng kiểm toán trong kiểm toán tài chính.
• 20. CMKTNN 1505 - Xác nhận từ bên ngoài đối với cuộc kiểm toán tài chính.
• 21. CMKTNN 1510 - Kiểm toán số dư đầu kỳ trong kiểm toán tài chính.
• 22. CMKTNN 1520 - Thủ tục phân tích trong kiểm toán tài chính.
• 23. CMKTNN 1530 - Lấy mẫu kiểm toán trong kiểm toán tài chính.
• 24. CMKTNN 1540 - Kiểm toán các ước tính kế toán trong kiểm toán tài chính.
• 25. CMKTNN 1550 - Các bên liên quan trong kiểm toán tài chính.
• 26. CMKTNN 1560 - Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán.
• 27. CMKTNN 1570 - Kiểm toán hoạt động liên tục của đơn vị trong kiểm toán tài chính.
• 28. CMKTNN 1580 - Giải trình bằng văn bản trong kiểm toán tài chính.
• 29. CMKTNN 1600 - Lưu ý khi kiểm toán báo cáo tài chính tập đoàn.
• 30. CMKTNN 1610 - Sử dụng công việc của kiểm toán viên nội bộ trong kiểm toán tài chính.
• 31. CMKTNN 1620 - Sử dụng công việc của chuyên gia trong kiểm toán tài chính.
• 32. CMKTNN 1700 - Hình thành ý kiến kiểm toán và báo cáo kiểm toán trong kiểm toán tài chính.
• 33. CMKTNN 1705 - Ý kiến kiểm toán không phải ý kiến chấp nhận toàn phần trong báo cáo kiểm toán tài chính.
• 34. CMKTNN 1706 - Đoạn “Vấn đề cấn nhấn mạnh” và “Vấn đề khác” trong báo cáo kiểm toán tài chính.
• 35. CMKTNN 1710 - Thông tin so sánh - Dữ liệu tương ứng và báo cáo tài chính so sánh, trách nhiệm của kiểm toán viên nhà nước liên quan đến các thông tin khác trong kiểm toán tài chính.
• 36. CMKTNN 1800 - Lưu ý khi kiểm toán báo cáo tài chính được lập theo khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính cho mục đích đặc biệt.
• 37. CMKTNN 1805 - Lưu ý khi kiểm toán báo cáo tài chính riêng lẻ và khi kiểm toán các yếu tố, tài khoản hoặc khoản mục cụ thể của báo cáo tài chính.
• 38. CMKTNN 3000 - Hướng dẫn kiểm toán hoạt động.
• 39. CMKTNN 4000 - Hướng dẫn kiểm toán tuân thủ.

Trên đây là toàn bộ nội dung giới thiệu của chúng tôi về vấn đề hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước, cũng như các vấn đề pháp lý có liên quan. Trong quá trình tìm hiểu nếu như quý bạn đọc còn thắc mắc và có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn của ACC về hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng cách để lại bình luận hoặc liên hệ qua các thông tin dưới đây để được tư vấn và giải đáp một cách cụ thể nhất.