Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ là tất yếu
TS Đoàn Hữu Tuệ, Đảng ta đã xác định xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ là mục tiêu xuyên suốt, nhất quán từ khi nước ta thực hiện đổi mới kinh tế đến nay. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, yêu cầu này càng trở nên cấp thiết khi tình hình kinh tế thế giới ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường. Khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2008, khủng hoảng nợ công châu Âu 2009 đến đại dịch COVID-19 và gần đây là những diễn biến căng thẳng của cuộc xung đột tại Ukraine đã khiến xu thế tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại so với giai đoạn trước, kể cả các đối tác kinh tế quan trọng. . từ Việt nam.
Cùng với sự suy giảm tăng trưởng, hoạt động thương mại toàn cầu trong những năm gần đây đã chậm lại đáng kể, trong khi chủ nghĩa bảo hộ có xu hướng gia tăng. Mặc dù toàn cầu hóa vẫn là xu thế chủ đạo nhưng sự phát triển của khoa học, công nghệ và tương quan lực lượng giữa các cường quốc đã tác động mạnh mẽ đến xu thế hội nhập kinh tế quốc tế theo hướng xích lại gần nhau về kinh tế song phương. Ngoài ra, môi trường kinh tế toàn cầu đang thay đổi khiến việc xây dựng và thực hiện các mục tiêu kinh tế vĩ mô của Việt Nam gặp nhiều thách thức.
Chuyên gia Doãn Hữu Tuệ chỉ ra, là quốc gia đang có sự mở cửa lớn về kinh tế và hội nhập ngày càng sâu rộng, đây là cơ hội lớn cho Việt Nam. Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá nhiều vào kinh tế bên ngoài cũng khiến Việt Nam gặp nhiều khó khăn và dễ bị tổn thương trước những cú sốc từ kinh tế toàn cầu. Thực tế cho thấy, những bất ổn của thị trường tài chính, thương mại và hàng hóa thế giới trong thời gian qua có tính lây lan rất cao và Việt Nam không tránh khỏi bị ảnh hưởng. Trong khi đó, nhiều nguồn nội lực của Việt Nam chưa được khai thác hiệu quả. Mặt khác, sau nhiều năm hội nhập, kinh tế Việt Nam đã có nhiều khởi sắc nhưng còn chậm so với các nước trong khu vực. Trong bối cảnh căng thẳng chính trị, căng thẳng thương mại có nguy cơ lan rộng, việc xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ, chịu được các cú sốc từ kinh tế toàn cầu là rất quan trọng, tạo tiền đề để nước ta phát triển ổn định, bền vững và có đủ tiềm năng để giảm thiểu tổn thất tiêu cực do các cú sốc bên ngoài gây ra.
Tại các hội nghị, diễn đàn quan trọng gần đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: "Việc xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, triển khai sâu rộng, thiết thực, chất lượng, hiệu quả có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với nước ta trong tình hình mới. Trong hơn 35 năm Đổi mới, chính việc thực hiện có hiệu quả chủ trương này đã góp phần tạo nên những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử. Thời gian qua, sau hơn 2 năm phòng, chống dịch COVID-19, mặc dù có những lúc bị động, lúng túng nhưng đến nay chúng ta đã kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, kinh tế - xã hội đang phục hồi nhanh chóng. Điều này vừa cho thấy, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ đi đôi với chủ động và tích cực hội nhập quốc tế thực chất và hiệu quả là yêu cầu khách quan, đồng thời là sự lựa chọn đúng đắn của các nhà đầu tư nước ngoài. .
Ở Việt Nam, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ không phải là thách thức mới. Đó là chủ trương nhất quán, ở mọi nơi và được quy định rõ ràng trong cương lĩnh, điều lệ và các nghị quyết của Đảng. Với mục tiêu Đại hội XIII của Đảng đề ra, đến năm 2025, nước ta là nước đang phát triển, có nền công nghiệp hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp; đến năm 2030 là nước đang phát triển, có nền công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; Đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Việc điều hành chính sách tài khóa linh hoạt đã góp phần hỗ trợ tăng trưởng và phát triển trong môi trường mới. Việc hoàn thiện thể chế tài chính, chính sách ngân sách của Nhà nước được quan tâm, chú trọng nhằm huy động và phân bổ hiệu quả các nguồn lực đã góp phần củng cố các cân đối lớn, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian qua.
TS Đoàn Hữu Tuệ.
Qua phát biểu của thủ tướng, chuyên gia này cho rằng để đạt được mục tiêu trên, chúng ta phải coi lợi ích quốc gia, dân tộc là mục tiêu cao nhất gắn với kết nối hòa bình, hợp tác và phát triển ở khu vực. thể hiện rõ vai trò là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế và dựa trên ba trụ cột: Xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.
TS Đoàn Hữu Tuệ cho rằng: Trong bối cảnh hội nhập, nền kinh tế độc lập tự chủ được hiểu là nền kinh tế có năng lực thích ứng cao với những biến động, bất ổn của tình hình quốc tế. Để xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ phải có hai yếu tố nền tảng. Một là, đất nước phải độc lập, tự chủ trong hoạch định đường lối, chính sách phát triển kinh tế - xã hội. Thứ hai, để một nền kinh tế độc lập tự chủ phải bảo đảm có nội lực đủ mạnh về năng lực sản xuất của nền kinh tế; có cơ cấu kinh tế hợp lý và bảo đảm duy trì khu vực tài chính lành mạnh, hiệu quả và có khả năng chống chịu trước các cú sốc bên ngoài, trong đó có khu vực tài chính công.
Linh hoạt các công cụ chính sách tài khóa - tiền tệ để ổn định vĩ mô
TS Đoàn Hữu Tuệ khẳng định, các giải pháp chính sách tài khóa áp dụng trong năm 2021 và đặc biệt là các năm 2022-2023 theo chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là khá toàn diện và kịp thời. Như vậy, chỉ số tăng trưởng GDP năm 2022 đạt 8,02%. Nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực về tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam và dự báo lạc quan về tốc độ tăng trưởng trong năm 2023.
Cụ thể, trong báo cáo Tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý IV/2022 và triển vọng 2023 do Bộ phận Nghiên cứu thị trường và kinh tế toàn cầu của Ngân hàng UOB (Singapore) thực hiện, UOB giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2023 ở mức 6,6%, phù hợp với dự báo chính thức là 6,5%. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam đạt 6,2% năm 2023, trong khi Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo 6,7%. Đây là một triển vọng lạc quan so với triển vọng khá ảm đạm của các nền kinh tế khác. TS Đoàn Hữu Tuệ.
Với những kinh nghiệm, bài học và kết quả đạt được trong năm 2022, chúng ta có cơ sở để tin tưởng rằng, điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ sẽ tiếp tục phát huy vai trò tích cực, hiệu quả giúp doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn, thách thức; đồng thời góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2023. TS Đoàn Hữu Tuệ chỉ ra, các công cụ chính sách tài khóa, tiền tệ linh hoạt để ổn định kinh tế cần tập trung vào các vấn đề sau.
Một là, tiếp tục điều hành chính sách tài khóa chủ động, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với chính sách tiền tệ và các chính sách khác nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, bảo đảm an toàn các cân đối lớn của nền kinh tế. Thứ hai, cần tiếp tục lựa chọn vừa hỗ trợ phục hồi, vừa ổn định kinh tế vĩ mô trên cơ sở chính sách tài khóa linh hoạt. Tình hình kinh tế thế giới năm 2023 được dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nguy cơ lạm phát cao, đình trệ sản xuất và các rủi ro kinh tế vĩ mô lớn. Vấn đề đặt ra cho các nhà hoạch định chính sách là phải có giải pháp đối phó với hai nguy cơ lạm phát và suy thoái. Do tình hình tài khóa của Việt Nam tương đối tốt và tỷ lệ nợ công ở mức khả quan, Việt Nam có thể lựa chọn chính sách tài khóa là trụ cột để đạt được “mục tiêu kép” là thúc đẩy phục hồi và ổn định kinh tế vĩ mô. Đây là một lựa chọn hợp lý vì chính sách tài khóa nhìn chung ít gây áp lực lên lạm phát và có nhiều khả năng điều động hơn chính sách tiền tệ.
Ba là, cần tiếp tục giữ vững nguyên tắc điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt trong ứng biến về ngắn hạn nhưng phải tuân thủ các nguyên tắc cân đối ngân sách và kỷ luật tài chính về dài hạn trên cơ sở theo dõi sát sao công tác lập dự toán và chấp hành ngân sách nhà nước ở tất cả các cấp. Bên cạnh đó, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm sử dụng có hiệu quả nợ công, cơ cấu nợ công theo hướng bền vững, sử dụng hiệu quả ngân quỹ nhà nước; từng bước phục hồi lại kỷ luật tài khóa để đảm bảo sự bền vững của ngân sách trong dài hạn;
TIN LIÊN QUAN
Thủ tướng: Qua các cuộc khủng hoảng, càng thấy rõ yêu cầu xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ
Thủ tướng: Qua các cuộc khủng hoảng, càng thấy rõ yêu cầu xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ
Kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động hội nhập giúp đất nước phát triển bền vững và bao trùm hơn
Kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động hội nhập giúp đất nước phát triển bền vững và bao trùm hơn
Độc lập, tự chủ kinh tế: Doanh nghiệp Việt Nam phải mạnh, làm nền tảng và dẫn dắt nền kinh tế
Độc lập, tự chủ kinh tế: Doanh nghiệp Việt Nam phải mạnh, làm nền tảng và dẫn dắt nền kinh tế
Vững mạnh và ổn định để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế
Vững mạnh và ổn định để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế
Bốn là, thực hiện chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân. Bên cạnh mục tiêu thúc đẩy phục hồi kinh tế, chính sách tài khóa cần hướng đến mục tiêu bình đẳng, vực dậy niềm tin của doanh nghiệp và người dân. Tính chất linh hoạt của chính sách tài khóa cho phép "bơm" tiền trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp; kịp thời giảm áp lực chi phí cho doanh nghiệp và người lao động trong thời kỳ khó khăn; hạn chế tốc độ sụt giảm nhu cầu tiêu dùng và gia tăng khả năng hồi phục của nền kinh tế.
Năm là, bên cạnh ngân sách Nhà nước, cần đẩy mạnh huy động nguồn vốn tư nhân để đầu tư cho cơ sở hạ tầng; đẩy mạnh hơn nữa việc công khai, minh bạch và tăng cường trách nhiệm giải trình nhằm phân bổ và sử dụng hiệu quả nguồn lực cho phát triển; giảm mặt bằng lãi suất, góp phần để thực hiện các nhiệm vụ chi phát triển hạ tầng kinh tế- xã hội; là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế, ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định tỉ giá. Thứ sáu, cần tập trung chủ động theo dõi tình hình thế giới, khu vực và trong nước, nhất là diễn biến lạm phát, giá cả để phản ứng nhanh nhạy, linh hoạt trước những biến động kinh tế vĩ mô nhằm thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Đồng thời, tăng cường kiểm soát chi chặt chẽ; xem xét và sắp xếp thứ tự ưu tiên các khoản chi; cân đối nguồn lực phù hợp cho chính sách an sinh xã hội; đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, tạo động lực phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Thứ bảy, phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ một cách hợp lý và hiệu quả nhất. Đồng thời, tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để ổn định thị trường chứng khoán, bảo hiểm, thị trường vốn, bảo đảm quản lý ngân sách, nguồn lực tài chính và tài sản công hiệu quả nhất. Trong năm 2023, cần tiếp tục thực hiện chính sách giãn, hoãn thời hạn nộp thuế, giảm tiền thuê đất... tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hộ gia đình. Là một nền kinh tế có độ mở lớn, Việt Nam không tránh khỏi sự ảnh hưởng mạnh mẽ của những biến động bên ngoài và những áp lực bên trong. Vì vậy, việc thực hiện hiệu quả các giải pháp chính sách tài khóa, tiền tệ, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân sẽ góp phần quyết định thực hiện mục tiêu ổn định, duy trì đà phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trong bối cảnh đó, sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng hơn giữa chính sách ngân sách và chính sách tiền tệ càng phải tăng cường khả năng chống chọi với những “cú sốc” bên ngoài, đồng thời góp phần xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ vững chắc.
Nội dung bài viết:
Bình luận