Hạn sách tiền tệ và tài khóa của việt nam

Việt Nam đã bắt đầu bước vào giai đoạn phục hồi sau đại dịch và các phương án hỗ trợ  phục hồi này đang được thảo luận. Vấn đề lớn đối với các nhà hoạch định chính sách hiện nay là  cân bằng giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ để kích thích tăng trưởng và hỗ trợ phục hồi kinh tế trong thời gian tới.  Cần thận trọng hơn về điều hành chính sách tiền tệ  

 Chia sẻ với phóng viên xung quanh vấn đề này, Tiến sĩ Jacques Morisset - Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới  tại Việt Nam cho biết, chúng ta đang ở trong đại dịch Covid-19, trong thời kỳ khủng hoảng nên cần hỗ trợ cả người dân và  doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi ngành. Đối với chính phủ, để ổn định nền kinh tế có hai công cụ hỗ trợ hữu hiệu trong ngắn hạn là chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Giống như hầu hết các quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam đã thực thi chính sách tiền tệ, cụ thể là sử dụng các công cụ chính sách để khuyến khích hoạt động ngân hàng, hạ lãi suất, giảm chi phí vay, mở rộng tín dụng cho cá nhân và doanh nghiệp. 

  “Việt Nam đã thực hiện chính sách này được 2 năm  và theo tôi đó là hướng đi đúng đắn,  giống như nhiều quốc gia khác, bởi chính sách này đang hỗ trợ  các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 là  rất quan trọng” - TS Morisset nhận xét. Việt Nam đã thực hiện chính sách tiền tệ khuyến khích hoạt động ngân hàng, giảm lãi suất, giảm chi phí  vay vốn, mở rộng tín dụng cho cá nhân và doanh nghiệp.  Việt Nam đã thực hiện chính sách tiền tệ khuyến khích hoạt động ngân hàng, giảm lãi suất, giảm chi phí  vay vốn, mở rộng tín dụng cho cá nhân và doanh nghiệp.  Tuy nhiên, Tiến sĩ Morisset cũng chỉ ra rằng chính sách tiền tệ cũng tiềm ẩn rủi ro  vì có thể tiền sẽ chảy vào túi các công ty sẽ phá sản. Đó là trường hợp xấu nhất. Hoặc một kịch bản khác là DN không  trả được nợ ngân hàng nên vấn đề chỉ chuyển từ DN sang ngân hàng. Đây là  rủi ro lớn và  có ý kiến ​​lo ngại  rủi ro này sẽ tăng lên, nhất là khi Việt Nam đã thực hiện chính sách tiền tệ này được hai năm. 

 Vì vậy, TS. Morisset cho rằng Việt Nam cần cẩn trọng hơn  với chính sách tiền tệ đã thực hiện trong  hai năm qua, nhưng không có nghĩa là dừng chính sách này mà phải cẩn trọng hơn, có thể  minh bạch hơn về tình hình hoạt động của các ngân hàng và công ty hay người đi vay từ hệ thống tài chính. Trong tương lai, các nhà hoạch định chính sách cần  theo dõi chặt chẽ “sức khỏe” của khu vực tài chính để tránh  rủi ro hệ thống. Hơn nữa, theo  chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, qua những diễn biến gần đây của kinh tế thế giới và Việt Nam, có thể thấy vấn đề  lạm phát có khả năng quay trở lại, không chỉ ở miền Nam Việt Nam mà ở tất cả các quốc gia khác. Do đó, NHNN cần kiểm soát lạm phát thận trọng hơn so với  đầu năm 2020. 

 Đưa ra các biện pháp kích thích mạnh mẽ hơn 

 Về chính sách tài khóa, TS Morisset phân tích, chính sách tài khóa là  bơm tiền vào nền kinh tế, có thể thực hiện thông qua đầu tư vào các dự án, tạo  việc làm, mua bán nguyên vật liệu, hỗ trợ  các tổ chức nhà nước  tiêu tiền đã sử dụng và đưa vào nền kinh tế hoặc hỗ trợ tiền mặt cho người dân để kích cầu tiêu dùng. Theo ông, Việt Nam đã triển khai tất cả các hoạt động này,  năm 2020 Việt Nam  bơm tiền vào  hoạt động đầu tư và hỗ trợ tiền cho người dân nhưng việc triển khai còn khá “rụt rè” trong năm 2020 và càng rụt rè hơn vào năm 2021.  Lạc quan về triển vọng kinh tế Việt Nam 

 “Tôi rất lạc quan về triển vọng kinh tế của Việt Nam, tất nhiên, với điều kiện là chính phủ kiểm soát được chính sách tài khóa và nền kinh tế không bị đóng cửa trở lại do đại dịch Covid-19.” -Tiến sĩ. Jacques Morisset 

 Tiến sĩ Morisset cho biết: “Theo chia sẻ của Bộ Tài chính  với chúng tôi, ngân sách dự kiến ​​dành 4% GDP để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, nhưng tiến độ thực  tế  mới  giải ngân được khoảng  2,8% và trong số 2,8% đó có tới 1,6% là do gia hạn  nộp thuế”. 

 Chuyên gia của Ngân hàng Thế giới cho biết hỗ trợ của chính phủ vẫn còn  khá khiêm tốn, nhất là so với nhiều quốc gia khác trên thế giới, hay thậm chí là các nước ở châu Á như Nhật Bản, Malaysia… Hồng Kông... Vì vậy, trong thời gian tới, Chính phủ phải thực hiện các biện pháp kích cầu mạnh mẽ hơn, như ban hành các chương trình tài khóa mạnh mẽ hơn, như nhiều nước đã làm. 

 Hơn nữa, Việt Nam vẫn còn một số dư địa ngân sách khi tỷ lệ nợ công  chỉ ở mức 44% trong khi trần nợ công được Quốc hội thông qua là hơn 60%. Việt Nam vẫn còn dư địa  vay vốn, ngay cả khi không đẩy mạnh vay, Việt Nam vẫn có thể tăng chi tiêu tài khóa do dự trữ tiền mặt của Chính phủ vẫn còn tốt. Tóm lại, để đẩy nhanh quá trình phục hồi, điều mà chính phủ cần quan tâm là chi ngân sách nhiều hơn và giảm bớt các khoản đóng góp cho người dân.  

 “Chính sách tài khóa có thể là một công cụ rất hiệu quả nếu chính phủ có tiền để thực hiện và nếu Việt Nam vẫn còn dư địa để thực hiện chính sách này. Tuy nhiên, tôi đề nghị Chính phủ  không nên sử dụng mãi công cụ này  mà  chỉ sử dụng  khi cần thiết để kích thích tăng trưởng kinh tế và sử dụng nó để quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng như trước đây trong thời kỳ đại dịch” – Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, TS. Morrisset khuyến nghị.