Hạn sách tài khóa mở rộng được thể hiện bằng

Hơn một năm qua, áp lực ngày càng gia tăng đối với khu vực tài chính, trong khi chính sách mở rộng của chính sách tài khóa chưa được như kỳ vọng. Điều này đòi hỏi các chính sách tiền tệ và tài khóa phải được  phối hợp linh hoạt, hiệu quả trong năm nay để vừa hỗ trợ tăng trưởng, vừa bảo đảm  an sinh xã hội.  Chính sách tiền tệ và tài khóa: hai mặt của cùng một đồng tiền 

 Vào năm 2022, lạm phát  toàn cầu và lãi suất gia tăng ở Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác sẽ đẩy lãi suất trong nước  lên cao (lãi suất chính sách sẽ tăng  200 điểm cơ bản, tương đương 2% mỗi năm). Do đó, chi phí huy động vốn của các ngân hàng thương mại cũng tăng lên (tiền gửi  12 tháng tăng từ 180 lên 200 điểm cơ bản, hay 1,8 lên 2 phần trăm mỗi năm) và  chi phí đi vay đối với các cá nhân và doanh nghiệp cũng tăng lên. 

 Đồng thời, các vụ rút tiền gửi tăng đột biến trong thời gian ngắn tại SCB, sau khi cơ quan chức năng bắt giữ một số cá nhân bị cáo buộc gian lận trong  giao dịch bất động sản và phát hành trái phiếu chính phủ của các công ty có liên kết với ngân hàng này, làm lung lay niềm tin trong lĩnh vực ngân hàng và thị trường vốn. Ngoài ra, sau một thời gian ngắn phục hồi trong quý đầu tiên của năm 2022, tăng trưởng tiền gửi tiếp tục  giảm trong thời gian còn lại của năm. Đến cuối năm 2022, lãi suất huy động sẽ được điều chỉnh tăng để khuyến khích người dân quay trở lại gửi tiền, theo đó ổn định  tốc độ tăng trưởng tiền gửi ở mức 8,5%/tháng trong tháng 11 và  12. 

 Đồng thời, tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức cao 14,5%  làm gia tăng áp lực lên thanh khoản hệ thống ngân hàng cũng như lãi suất trên thị trường liên ngân hàng, đặc biệt trong quý IV/2022, khi  cơ quan quản lý đồng loạt siết chặt điều kiện huy động trên thị trường chứng khoán. thị trường tài chính. 

 Niềm tin sụt giảm, thiếu hụt thanh khoản đè nặng lên thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán.  Dorsati Madani, nhà kinh tế cấp cao của Ngân hàng Thế giới, cho biết chính phủ dự kiến ​​thâm hụt ngân sách là 4,2% GDP, nhưng dữ liệu cho thấy ngân sách ngoại lệ trong hầu hết các tháng của năm 2022, dẫn đến thâm hụt ngân sách tổng ước tính ở mức 1,4% GDP. Thu vượt dự kiến ​​do thu ngân sách cao hơn dự kiến ​​(18,9% GDP) và chi  thấp hơn dự kiến ​​(17,5% GDP), trong khi chi trả nợ lãi  chiếm 1,1% GDP. Thặng dư ngân sách cơ sở ước tính khoảng 2,5% GDP vào năm 2022. 

 Dư địa tài khóa  một phần do thực hiện yếu kém các ước tính chi đầu tư trong những năm gần đây, làm giảm nợ công và nợ được Chính phủ bảo lãnh từ mức đỉnh 50,9% GDP (tính theo phương pháp GFS) năm 2016 xuống còn 39,3% GDP (tính theo phương pháp GFS). bà Dorsati Madani cho biết, theo phương pháp GFS) vào năm 2021, thấp hơn đáng kể so với ngưỡng 60% nợ/GDP do Quốc hội quy định. 

 Các cơ quan liên quan cũng đã thực hiện các bước để kéo dài thời gian đáo hạn nợ và giảm sự phụ thuộc vào nợ nước ngoài (từ 14,7% GDP năm 2021 xuống  12,3% GDP năm 2022). 

 “Năm 2022, do bội thu và  vấn đề chấp hành ngân sách, chúng tôi ước tính tổng cân đối tài khóa thặng dư 1,4% GDP. Con số này kết hợp với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao,  nợ  công bảo lãnh giảm và chi trả nợ nước ngoài giảm sẽ góp phần làm giảm tỷ lệ nợ công và nợ công bảo lãnh xuống còn 35,7% GDP. Dorsati Madani cho biết chính phủ vẫn có đủ dư địa tài khóa  và nợ vẫn ở mức bền vững. 

 Còn TS Nguyễn Minh Cường, nguyên Kinh tế trưởng AfDB, nhận xét: “Chính sách tiền tệ đã có hiệu lực vào năm 2022 và vẫn cần thận trọng với lạm phát trong năm 2023. Tuy nhiên, tôi muốn đề cập đến  gánh nặng cho hệ thống ngân hàng trong bối cảnh mà từng ngân hàng cũng gặp không ít khó khăn. Dư địa điều hành chính sách tiền tệ đã bị thu hẹp đáng kể. 

 Theo ông Cường, nếu việc tiếp tục sử dụng chính sách tiền tệ để phục hồi tăng trưởng  làm gia tăng áp lực lên hệ thống ngân hàng, nhất là xử lý các tồn tại trên thị trường vốn, có thể gây ra nhiều hệ lụy. Vì vậy, trong năm 2023, vai trò của chính sách tài khóa càng phải được coi trọng và trên hết là tăng cường giải ngân các khoản đầu tư công và chi tiêu công để hỗ trợ nền kinh tế. 

 “Cần có sự can thiệp, hỗ trợ của Nhà nước thông qua tài khóa và đầu tư công  để chia bớt gánh nặng cho hệ thống ngân hàng”, ông Cường nói. 

 Chính sách tài khóa tiền tệ: cần “vỗ  tay” ảnh 1 

 Để nền kinh tế năng động hơn, cần phải “vỗ tay vỗ tay” vào chính sách tiền tệ và ngân sách. Cần  phối hợp linh hoạt, hiệu quả 

 Lấy mô hình ngân hàng trung ương độc lập ở Hoa Kỳ để phân tích sâu hơn, TS Nguyễn Minh Cường cho rằng “Là  ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới thì cũng có giới hạn”. 

 Theo ông Cường, kể từ khi kết thúc “chiến tranh lạnh”, các chính sách tiền tệ của Mỹ do NHTW đưa ra chủ yếu có tác dụng trì hoãn  khủng hoảng, sau đó đẩy  kinh tế Mỹ  từ khủng hoảng này sang khủng hoảng khác. Điều quan trọng nhất của tín dụng ngân hàng là bơm dòng tiền vào sản xuất, nhưng điều này đã không được thực hiện, mặc dù đó không phải là nhiệm vụ của Ngân hàng Trung ương, mà là của chính phủ và Bộ Tài chính Hoa Kỳ. 

 “Dòng tiền không chảy vào sản xuất mà hướng vào các lĩnh vực nhạy cảm như bất động sản, chứng khoán… và tình trạng này đã lặp đi lặp lại trong thời gian dài. Đáng chú ý, trong hơn 20 năm qua, chúng ta đã chứng kiến ​​3 cuộc khủng hoảng ở Mỹ, bao gồm: Dotcom năm 2001, nợ dưới chuẩn năm 2008 và cuộc khủng hoảng hiện nay. Ngân hàng trung ương Mỹ với tư cách độc lập đã không  xử lý được vấn đề và đẩy nền kinh tế đất nước  từ khủng hoảng này sang khủng hoảng khác”, ông Cường nói và cho biết việc chống lạm phát, ổn định hệ thống ngân hàng là cần thiết nhưng phải song hành. đi đôi với bảo đảm  tăng trưởng kinh tế và bảo đảm  dòng vốn tín dụng  vào các lĩnh vực tạo ra năng suất lao động cao. 

  Chính sách tiền tệ có hiệu lực từ năm 2022 và vẫn cần thận trọng với lạm phát trong năm 2023. Tuy nhiên, tôi muốn đề cập đến  gánh nặng cho hệ thống ngân hàng trong bối cảnh mỗi ngân hàng cũng đang gặp nhiều khó khăn. Dư địa điều hành chính sách tiền tệ đã bị thu hẹp đáng kể. TS Nguyễn Minh Cường, nguyên Chuyên gia kinh tế trưởng AfDB 

 Có điều, Chính phủ Mỹ đang kiểm soát, nhưng tín dụng từ một số ngân hàng vẫn chảy vào bất động sản, chứng khoán… và điều tương tự cũng đang diễn ra ở Việt Nam. Vì vậy, câu hỏi  đặt ra là cơ quan nào và làm thế nào để đảm bảo dòng vốn tín dụng  vào ngành có thể đảm bảo  tăng năng suất lao động và tăng trưởng kinh tế bền vững? Đây có phải là vai trò của ngân hàng trung ương? Cơ quan này có đủ năng lực để làm việc đó không?  “Mô hình điều hành tiền tệ hiện đại phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng có thể nói NHNN cấp tín dụng cho nền kinh tế, bảo đảm  ổn định hệ thống ngân hàng nhưng Bộ Tài chính  phải tham gia, chính sách tài khóa phải hỗ trợ kịp thời. Ông Cường nói . 

 Bà Dorsati Madani cho rằng Việt Nam vẫn còn dư địa tài khóa nhưng  hạn chế trong triển khai đã  làm giảm hiệu quả của chính sách này. Vì vậy, trước mắt cần tập trung vào việc thực hiện dự toán đầu tư, bao gồm các dự án được xác định trong chương trình chính sách phục hồi và phát triển kinh tế, bao gồm đầu tư vào cơ sở hạ tầng  vật lý và kỹ thuật số. Các dự án này sẽ giúp kích cầu nội địa trong ngắn hạn, đồng thời đóng góp vào tăng trưởng  dài hạn. “Trong trung hạn, giải quyết những vướng mắc về thể chế dẫn đến  tiến độ giải ngân vốn đầu tư công không đạt yêu cầu là một cách để nâng cao hiệu quả của chính sách tài khóa. Hơn nữa, việc tiếp tục mở rộng mạng lưới an sinh xã hội một cách có mục tiêu sẽ giúp giảm bớt tác động của lạm phát đối với các hộ gia đình nghèo và dễ bị tổn thương, đồng thời tạo ra một vùng đệm chống lại tác động đối với tiêu dùng cá nhân,” Dorsati Madani cho biết.