Hạn sách tài khóa ktvm

(TBTCO) - Trong thời gian tới, cần tiếp tục điều hành linh hoạt  chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện mục tiêu cân đối nguồn lực ngân sách cho các ngành, nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh, hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm  bội chi ngân sách ở mức hợp lý, giữ vững an toàn nợ công...  Đây là chia sẻ của GS.TS Phạm Ngọc Dũng - Nguyên Trưởng khoa Tài chính công (Học viện Tài chính), với một nhà báo của TBTCVN. 

 Nhà báo: Theo ông, chính sách tài khóa trong thời gian qua đã đóng vai trò như thế nào trong việc phòng chống dịch Covid-19, hỗ trợ  phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế? 

 PGS.TS Phạm Ngọc Dũng: Năm 2022 đang chầm chậm trôi qua trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn còn  diễn biến phức tạp, tác động kéo dài, nguồn lực của doanh nghiệp  và người dân bị hao hụt sau nhiều đợt đỉnh dịch. Tình hình quốc tế và trong nước tiếp tục tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách thức: xung đột Nga - Ukraine tiếp tục diễn ra gay gắt và chưa có dấu hiệu chấm dứt trong ngắn hạn, nguy cơ phân hóa kinh tế toàn cầu đang dần hiện hữu với hệ quả là tăng trưởng kinh tế năm 2022 bị ảnh hưởng sẽ  giảm mạnh ở hầu hết các nước. Điều hành  chính sách tài khóa linh hoạt, ổn định kinh tế vĩ mô 

 Chính phủ  điều hành chủ động, linh hoạt chính sách tài khóa, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô. Ảnh: TL.  Tuy nhiên, với vai trò là công cụ quan trọng  điều phối các chính sách kinh tế vĩ mô, chính sách tài khóa đã và đang được phát huy, vận dụng linh hoạt, hỗ trợ  phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế. 

 Giám sát chặt  hoạt động thị trường tài chính 

 Theo PGS.TS Phạm Ngọc Dũng, cần giám sát chặt chẽ hoạt động của thị trường tài chính, kiểm soát  rủi ro tiềm ẩn bởi  khi  thị trường tự điều tiết, không có sự quản lý, giám sát thì quá trình tăng trưởng sẽ vỡ bong bóng  và thị trường sẽ “tự do”. ngã". Nếu nhà nước can thiệp vào thị trường thì phải can thiệp đúng lúc, trước khi bong bóng vỡ và cam kết minh bạch thông tin với đủ nguồn lực. Bây giờ là thời điểm thích hợp để can thiệp  (trước khi bong bóng vỡ) và sự can thiệp kịp thời này sẽ giúp  nhà đầu tư ổn định tâm lý, tránh hiện tượng bán tháo trên thị trường chứng khoán hay sự bùng nổ của bất kỳ bong bóng chứng khoán thực nào. 

 Có thể thấy, chính sách tài khóa đã tăng cường năng lực của hệ thống y tế, đặc biệt là y tế cơ sở, mở rộng và cải thiện độ bao phủ tiêm chủng. Đồng thời, chính sách tài khóa hỗ trợ nhanh chóng nối lại các hoạt động  kinh tế, khắc phục tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng và phục hồi thị trường lao động, đặc biệt là ở các trung tâm công nghiệp và dịch vụ. Quốc hội  thông qua dự toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022 cũng như nhiều giải pháp nới lỏng tài khóa, với 5 nhóm thảo luận giải pháp  vừa tạo động lực hỗ trợ  nền kinh tế, doanh nghiệp và người dân, vừa bảo đảm  an toàn tài chính quốc gia và an ninh, và ổn định vĩ mô.  

 Cụ thể, Chính phủ đã ban hành và thực hiện nhiều chính sách miễn, giảm, gia  hạn nộp thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất và các khoản thu khác của NSNN nhằm giúp doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh với chi phí thấp hơn, có nhiều lợi nhuận hơn. nguồn lực để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh. Đặc biệt là việc kiểm soát  giảm giá xăng, dầu ở mức chung của khu vực, giảm áp lực tăng giá... 

  Mặt khác, dưới góc độ quản lý vĩ mô, tôi cho rằng việc thiết lập cơ chế quản lý tập trung tiền gửi thanh toán của KBNN với các NHTM trên tài khoản chung của KBNN và NHNN không chỉ giúp KBNN nâng cao hiệu quả quản lý. năng lực quản lý tiền tệ, điều hành dòng tiền mà còn giúp NHNN kiểm soát dòng tiền, kiểm soát cung  cầu tiền tệ hiệu quả hơn. 

  PV: Được biết, Bộ Tài chính đã có nhiều nỗ lực  xây dựng và thực thi chính sách thuế, nhất là chính sách miễn, giảm thuế, tiền thuê đất để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Bạn nghĩ gì về những nhận xét trên?  

 PGS.TS Phạm Ngọc Dung: Tôi đánh giá cao vai trò và  nỗ lực của Bộ Tài chính trong thời gian qua. Trong bối cảnh  dịch Covid-19 và tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, nhưng với vai trò “tay hòm chìa khóa” của nền tài chính quốc gia, Bộ Tài chính đã có những biện pháp, giải pháp hết sức cụ thể, linh hoạt và  rất kịp thời. hỗ trợ doanh nghiệp, người dân khôi phục  năng lực sản xuất, ổn định đời sống.  

 Cụ thể, tổng giá trị hỗ trợ về thuế năm 2021 khoảng 118 nghìn tỷ đồng, Bộ Tài chính đã đề xuất, trình Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua 4 giải pháp bổ sung về miễn, giảm thuế gồm giảm thuế thu nhập DN phải nộp của năm 2021 đối với DN, tổ chức có doanh thu không quá 200 tỷ đồng; miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng và các loại thuế khác trong các quý III và IV của năm 2021 đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tại các địa bàn chịu tác động của dịch Covid-19... Tính chung các giải pháp hỗ trợ bổ sung như trên, thì tổng số tiền thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất hỗ trợ cho DN, người dân năm 2021 là khoảng 138 nghìn tỷ đồng.  

 Điều hành linh hoạt chính sách tài khóa, ổn định kinh tế vĩ mô 

 PGS.TS Phạm Ngọc Dũng 

 Trong năm 2022, để triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Tài chính đã chủ động, quyết liệt trong việc đề xuất và thực thi chính sách tài khóa. Cụ thể, giảm 2% thuế giá trị gia tăng từ ngày 1/2 đến hết ngày 31/12/2022 đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất thuế giá trị gia tăng 10% (còn 8%) trừ một số hàng hóa, dịch vụ; thực hiện chính sách gia hạn thuế (quy mô 135 nghìn tỷ đồng); giảm 50% lệ phí trước bạ đối với xe ô tô lắp ráp trong nước... 

  Đặc biệt, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 18/2022/UBTVQH15 ngày 23/3/2022 giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, áp dụng từ ngày 1/4 đến hết ngày 31/12/2022. Do giá xăng dầu tăng đột biến, để kiểm soát giá cả, Bộ Tài chính chủ động báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục ban hành nghị quyết giảm kịch khung mức thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn… 

 Nhờ thực hiện đồng bộ giải pháp, tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm 2022 so với cùng kỳ năm trước đạt mức khá 6,42%. Trong đó, GDP quý II tăng 7,72%, là mức tăng cao nhất của quý II so với cùng kỳ từ năm 2011 đến nay. 

  PV: Để các chính sách tài khóa ngày càng phát huy hiệu quả, thời gian tới cần chú trọng những vấn đề gì, thưa ông?  

 PGS.TS Phạm Ngọc Dũng: Để các chính sách tài khóa ngày càng phát huy hiệu quả, thời gian tới, tôi cho rằng, cần chú trọng một số vấn đề sau: Về mặt thể chế, cần khẩn trương nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật NSNN để đổi mới cơ chế phân cấp cho NSNN, tăng cường vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, tạo sự chủ động, tự chịu trách nhiệm cho các địa phương và các cơ quan, đơn vị; đề xuất sửa đổi, bổ sung các luật thuế và các quy định liên quan để mở rộng cơ sở thu, chống xói mòn nguồn thu, bao quát khu vực kinh tế phi chính thức, các hoạt động thương mại điện tử, kinh tế số... 

  Về quản lý, điều hành, cần tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; sử dụng hóa đơn điện tử; tăng cường thực hiện tài chính số… tạo môi trường thuận lợi, giảm chi phí, hỗ trợ nền kinh tế phục hồi.  Cần thực hiện đúng quy trình ngân sách và quản lý chi ngân sách nhà nước hiệu quả, chặt chẽ, tiết kiệm, bảo đảm kinh phí thực hiện các chính sách, đề án hỗ trợ  người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; các chính sách an sinh xã hội.  

 Tiếp tục tăng cường thực hiện kỷ luật, kỷ cương tài chính nhà nước; phòng chống tham nhũng, lãng phí; Xử lý nghiêm  các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật vì suy cho cùng hiệu quả của nguồn lực phụ thuộc vào người sử dụng. 

 Tôi luôn nhấn mạnh rằng chính sách tài khóa và tiền tệ, hay các chương trình hỗ trợ hiệu quả hay không hiệu quả đều phụ thuộc vào tính minh bạch và kỷ luật tài chính.  

 Đặc biệt, cần đẩy nhanh tiến độ giải ngân các chương trình hỗ trợ thu nhập cho người lao động để nhanh chóng ổn định đời sống  người dân.  

 Tôi tin rằng với sự lãnh đạo sát sao của Đảng và nhà nước, sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Tài chính với các chính sách tài khóa phù hợp sẽ phát huy hiệu quả  hỗ trợ phục hồi kinh tế  và tăng trưởng.