Hạn niệm công cụ của chính sách tài khóa

Chấp nhận thâm hụt ngân sách; miễn, giảm một số loại thuế, phí 

 Đánh giá về sự cần thiết thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ  hỗ trợ Chương trình, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội thống nhất về sự cần thiết thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ  hỗ trợ Chương trình với những lý do được nêu tại Tờ trình của Chính phủ để thực hiện Kết luận số 11/2016/NĐ-CP. 20-KL/TW ngày 16 tháng 10 năm 2021 của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, các Nghị quyết của Quốc hội và điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn.  

 Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Kinh tế cơ bản  nhất trí với các quan điểm thể hiện trong báo cáo, đồng thời đề nghị xác định rõ và hoàn thiện hơn quan điểm: Nâng cao tính tự chủ. , khả năng chống chịu và thích ứng của nền kinh tế; chỉ sử dụng bội chi ngân sách nhà nước (NSNN) để chi đầu tư phát triển; Nguồn lực được phân bổ phải  được sử dụng hết trong 2 năm thực hiện chương trình (2022-2023).  

 Về quy mô tổng thể của chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách khác, Ủy ban Kinh tế nhận thấy  một số chính sách hỗ trợ nên thực hiện nhưng chưa đưa vào quy mô hỗ trợ chung của Chương trình. Đề nghị hoàn thiện, tính toán lại số liệu, quy định tổng mức các chính sách hỗ trợ. Ngoài ra, đề nghị đánh giá tác động toàn diện, đa chiều của việc thực hiện các chính sách  trên.  Về tình trạng tăng bội chi NSNN, Ủy ban Kinh tế đã nhất trí nhận định, bội chi NSNN tăng với tốc độ cao hơn, mỗi năm tăng khoảng 1% đến 1,2% GDP trong 2 năm thực hiện Chương trình (2022-2022-2022). 2023) . 

 Về chính sách thuế, đa số ý kiến ​​tán thành với chính sách miễn, giảm một số loại thuế, phí, trong đó có chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% áp dụng cho  hàng hóa chịu thuế suất 10% nhưng đề xuất xem xét đối tượng yêu cầu; Cần tập trung vào những ngành, lĩnh vực cần  kích thích, có tác động lan tỏa và nên loại trừ những sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.  

 Đối với chính sách cho phép tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các khoản chi ủng hộ, tài trợ  doanh nghiệp, tổ chức  phòng, chống dịch COVID-19, đa số ý kiến ​​cho rằng vấn đề huy động xã hội hóa trong giai đoạn sắp tới chưa  đánh giá kỹ, việc tính toán các khoản chi  thực tế được  trừ có  rủi ro nên đề nghị thực hiện theo quy định của pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp. Một số ý kiến ​​đồng tình với đề xuất, nhưng đề nghị  hạn chế mức hỗ trợ, kinh phí. 

 Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị xem xét mức độ, liều lượng miễn giảm thuế. Nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu biện pháp cho trừ bổ sung theo tỷ lệ nhất định trên cơ sở chi phí thực tế để tính thuế thu nhập doanh nghiệp, áp dụng trong ngắn hạn (chi phí tạo tài sản cố định trong 2 năm 2022 - 2023 và chi phí lao động năm 2022); tăng thuế đối với giao dịch chứng khoán, bất động sản, lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng kỹ thuật số hoặc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số mặt hàng cần hạn chế tiêu dùng. 

  Về chi trực tiếp từ NSNN cho đầu tư phát triển, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội thống nhất việc chi trực tiếp từ NSNN sử dụng để chi đầu tư phát triển. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ rà soát kỹ danh mục đề xuất, bảo đảm hiệu quả thiết thực, phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, phù hợp với khả năng hấp thụ, giải ngân vốn đầu tư công (các nội dung cụ thể nêu tại phần 4.2 của Báo cáo). 

  Đa số ý kiến Ủy ban Kinh tế cũng nhất trí việc sử dụng 6,6 nghìn tỷ đồng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021 để hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động và đề nghị cần có giải pháp phù hợp, hiệu quả, tránh trục lợi.  

 Về chính sách hỗ trợ lãi suất, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, đa số ý kiến nhất trí, tuy nhiên cần tập trung vào một số ngành, lĩnh vực quan trọng, các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi hoặc được bảo lãnh tín dụng; chú trọng khoản vay tạo dư địa cho phục hồi và phát triển như việc cải tạo chung cư cũ; xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân thuê và thuê mua…; quy định rõ đối tượng, phạm vi, điều kiện vay vốn; kiểm soát chặt chẽ, tránh trục lợi chính sách.  Ủy ban Kinh tế tán thành đề xuất tăng  hạn mức phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh tại Ngân hàng Chính sách xã hội, tuy nhiên cần xem xét lại khả năng giải ngân và xem xét tăng hạn mức cụ thể. 

  Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: quochoi.vn 

 Giảm  lãi suất khoảng 0,5% đến 1% 

 Về chính sách tiền tệ, ông Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ cần lượng hóa các giải pháp  chính sách tiền tệ để đánh giá tác động đến nền kinh tế, ngoài ra, đề nghị cân nhắc các vấn đề khác như sau: : Chủ động sử dụng đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả các công cụ  chính sách tiền tệ để điều hành giảm mặt bằng lãi suất tăng khoảng 0,5% đến 1%, nhất là ở các lĩnh vực ưu tiên. Việc tiếp tục tái cấp vốn và gia hạn cho vay tái cấp vốn để Ngân hàng Chính sách xã hội  cho người sử dụng lao động vay để trả lương cho người lao động cần có giải pháp  khả thi, nhanh chóng triển khai trên thực tế.  

 Đa số ý kiến ​​của Ủy ban Kinh tế tán thành  giải pháp Chính phủ đề xuất về  huy động nguồn nhằm đảm bảo  tính khả thi, hiệu quả và đề nghị báo cáo cụ thể về khả năng vay, trả nợ  như  phương án huy động vốn. . theo lộ trình cụ thể, khả năng hấp thụ vốn. Đồng thời, cần nghiên cứu làm rõ các vấn đề sau: Báo cáo rõ tính khả thi của nguồn vốn ODA và vay  ưu đãi nước ngoài dưới hình thức ngân sách hỗ trợ  huy động ngay trong 2 năm 2022-2023. Việc phát hành trái phiếu Chính phủ bằng ngoại tệ chỉ được thực hiện trong trường hợp khẩn cấp  và phải báo cáo cơ quan có thẩm quyền; đồng thời phải tính toán kỹ chi phí huy động, tác động đến tỷ giá, thị trường ngoại hối và thanh khoản tiền tệ; Phát hành trái phiếu Chính phủ trực tiếp cho Ngân hàng Nhà nước cần phải có phương án cụ thể.  

 Tiếp tục rà soát khả năng huy động các quỹ tài chính ngoài ngân sách nhà nước và khả năng  đầu tư của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước. Đảm bảo lồng ghép hiệu quả và đẩy nhanh tiến độ giải ngân các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình mục tiêu hỗ trợ đầu tư cơ bản cho y tế  tại  địa phương. 

 Ủy ban kiểm toán đề nghị theo dõi sát diễn biến và có các kịch bản ứng phó. Đồng thời, cần tiếp tục tính toán các giải pháp căn cơ  phòng, chống dịch  và dành nguồn lực cho Chương trình; phương thức vay nợ phải phù hợp với thời điểm sử dụng vốn,  khả năng thực hiện, giải ngân các dự án đầu tư công và bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn; Nếu thu chi NSNN khả quan hơn thì cần nỗ lực giữ các chỉ số an toàn nợ ở mức báo động. 

 Về mở cửa nền kinh tế đi đôi với phòng chống dịch bệnh, ông Vũ Hồng Thanh cho biết đa số ý kiến ​​nhất trí với báo cáo tăng cường năng lực  hệ thống y tế. Tuy nhiên, cần rà soát, ưu tiên nguồn lực cho các dự án đã hoàn thành thủ tục đầu tư, có thể triển khai và giải ngân ngay; bổ sung các giải pháp đầu tư phát triển con người, cơ chế huy động sự tham gia của khu vực  tư nhân vào hoạt động đầu tư nâng cao năng lực y tế. 

 Về lao động, việc làm và an sinh xã hội, Ủy ban Kinh tế đề nghị cần có chính sách hợp lý để hỗ trợ tiền thuê nhà trọ cho lao động phi chính thức; bổ sung chính sách khuyến khích người lao động  trở lại làm việc cũng như chính sách hỗ trợ phát triển việc làm công tại các địa phương. Các dự án đầu tư nâng cao năng lực  các trung tâm dịch vụ việc làm, trường dạy nghề chất lượng cao... Cần có báo cáo rõ ràng về mức độ sẵn sàng đầu tư và đánh giá tác động kỹ lưỡng để đảm bảo  tính khả thi và hiệu quả. Ôn tập đúng chủ đề, tiêu chí chương trình “Sóng và Máy tính cho em”. Ngoài ra, nên hoàn thiện  chính sách trợ giúp xã hội; tăng cường cơ chế, chính sách liên quan đến người di cư, nhất là các điều kiện thiết yếu.  

 Đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, Ủy ban Kinh tế tán thành việc tăng vốn cổ phần của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhưng đề nghị ưu tiên  tăng thu nhập và tiết kiệm ngân sách trung ương tương ứng với  lợi nhuận ròng sau thuế trả. nộp ngân sách Nhà nước của Ngân hàng. Hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh phải gắn với thúc đẩy chuyển đổi số, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Cần có chính sách hỗ trợ đào tạo, nguồn nhân lực và tài chính cho các dự án nâng cấp, đổi mới công nghệ của doanh nghiệp trong  ngành, lĩnh vực, đặc biệt là  ngành, lĩnh vực ưu tiên, có khả năng đáp ứng nhu cầu của khách hàng. nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn gắn với phát triển bền vững. 

 Đề nghị rà soát kỹ danh mục các dự án đầu tư chuyển đổi số và chỉ đưa vào các dự án mang tính phổ biến, hỗ trợ cải tiến thủ tục hành chính  doanh nghiệp, phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Ngoài ra, cần giải quyết ngay các vướng mắc về quy định  sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp. 

 Về đầu tư cơ sở hạ tầng, theo ông Vũ Hồng Thanh, Ủy ban Kinh tế đề nghị giải trình, làm rõ việc thiếu vốn đầu tư công  đáp ứng nhu cầu vốn cho các dự án trong danh mục đề xuất sản xuất, đảm bảo đúng quy định của Luật Đầu tư công. Pháp luật; đẩy nhanh tiến độ phân bổ vốn năm 2022-2023 cho các dự án đã đăng ký trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 (Kế hoạch), có khả năng triển khai, giải ngân  sớm hoàn thành đưa vào sử dụng. 

  Chính phủ dự kiến ​​bố trí vốn cho một số dự án đường  cao tốc chưa có trong quy hoạch; một số dự án chưa đủ thủ tục đầu tư, rất khó  triển khai  và giải ngân đúng tiến độ trong năm 2022-2023;  phương án điều hòa  vốn đầu tư công trong Kế hoạch và trong Chương trình chưa được cụ thể hóa. Đề nghị  tiếp tục tính toán, rà soát kỹ danh mục dự án, bảo đảm việc bổ sung nguồn lực cho các dự án đầu tư công phải phù hợp với khả năng hấp thụ vốn; các dự án chỉ được đưa vào các dự án bám sát  các nguyên tắc, tiêu chí đề ra trong chính chương trình và 7 nguyên tắc, tiêu chí. Bên cạnh đó, tập trung cho lĩnh vực xã hội và bảo đảm sử dụng  vốn hiệu quả, công khai, minh bạch.