1. Bộ Tư pháp đang xây dựng dự thảo trình Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; Điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, đề xuất sửa đổi hàng loạt quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân. Đề xuất tăng mức khấu trừ, giảm mức đóng thuế TNCN - Ảnh 1. Người dân thực hiện các bước kê khai thuế TNCN tại Cục Thuế TP.HCM
Bộ Tư pháp cho biết, trong khi dự kiến đến năm 2026 Luật thuế TNCN sửa đổi mới có hiệu lực thì cũng có thể nghiên cứu sửa đổi để tăng mức giảm trừ gia cảnh và giảm 2 bậc thuế trong cách tính thuế TNCN. Đề xuất này được nhiều chuyên gia cho là phù hợp với những thay đổi của đời sống người dân trong thực tế.
Mỗi lần thay đổi luật là một lần khó khăn, vì vậy cần nhìn nhận và sửa chữa tất cả những bất cập mà người nộp thuế khiếu nại, phản ánh trong thời gian qua thay vì chỉ sửa một điểm vì sẽ không đáp ứng được nguyện vọng của người chịu tác động của luật thuế TNCN. Anh Nguyễn Đức Nghĩa
Tại sao chúng ta nên cân nhắc tăng mức giảm trừ gia cảnh và giảm mức thuế cá nhân? Theo Bộ Tư pháp, nhiều ý kiến cho rằng nên tăng mức giảm trừ gia cảnh vì mức hiện nay còn thấp, mức giảm trừ gia cảnh ở thành phố, thị xã lớn phải cao hơn ở nông thôn, miền núi do chi phí cao hơn...
Về bản chất, quy định về cách tính mức khấu trừ trước khi nộp thuế bảo đảm nguyên tắc cá nhân phải có một khoản thu nhập nhất định đáp ứng các nhu cầu cơ bản của cuộc sống như: ăn, ở, đi lại, học tập, khám chữa bệnh... Do đó, những khoản thu nhập trên ngưỡng này đều phải nộp thuế.
Việc áp dụng khấu trừ cũng nhằm loại trừ người có thu nhập thấp phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Với mức giảm trừ hiện tại cho bản thân người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và cho mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng thì người có thu nhập từ tiền lương là 17 triệu đồng/tháng (nếu có một người phụ thuộc) hoặc 22 triệu đồng/tháng (nếu có hai người phụ thuộc) sau khi đã trích nộp các khoản BHXH, BHYT, BHTN, thuế TNCN cá nhân... thì không phải nộp thuế TNCN.
Theo đề xuất của Bộ Tư pháp, luật thuế TNCN sẽ được thông qua vào tháng 5/2026. “Dự kiến đến năm 2026, luật thuế TNCN sửa đổi mới có hiệu lực thì cũng có thể nghiên cứu sửa đổi, tăng mức giảm trừ gia cảnh để thích ứng với biến động giá cả cũng như mức sống của người dân tăng lên trong giai đoạn tới”, Bộ Tư pháp cho hay.
Đề xuất tăng mức khấu trừ, giảm mức đóng thuế thu nhập cá nhân - Ảnh 3. Nhiều NLĐ rất mong muốn được tăng mức giảm trừ gia cảnh để trang trải cuộc sống
Xem xét giảm 2 bậc thuế TNCN theo lũy tiến
Theo quy định, biểu thuế lũy tiến từng phần hiện có 7 bậc với mức thuế suất cao nhất là 35%. Trong quá trình triển khai, Bộ Tư pháp cho biết, nhiều ý kiến chỉ ra, biểu thuế lũy tiến từng phần hiện nay chưa hợp lý, có quá nhiều bậc, khoảng cách giữa các bậc quá hẹp, dễ dẫn đến tình trạng bỏ bậc thuế khi tổng kết thu nhập cuối năm. Khi đó, số thuế phải nộp tăng lên...
Nhìn vào cơ cấu sắc thuế hiện hành và nghiên cứu xu hướng nâng cao đời sống nhân dân trong thời gian tới cũng như kinh nghiệm quốc tế, Bộ Tư pháp đề xuất Việt Nam nghiên cứu giảm số bậc từ 7 xuống 5 bậc thuế và nới rộng khoảng cách thu nhập trong các bậc thuế, điều chỉnh khoảng cách giữa các bậc thuế cho phù hợp...
2. Trong một nghiên cứu mới đây, Ngân hàng Thế giới cho biết việc giảm số bậc từ 7 xuống 5 bậc là phù hợp với xu hướng toàn cầu về cải thiện quản lý và tuân thủ thuế. Bộ Tư pháp cho rằng, việc sửa đổi thang bậc thuế thu nhập cá nhân cần phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, thu nhập, mức sống của người dân và thông lệ quốc tế, nhất là với các nước có điều kiện tương đồng, có quan hệ đầu tư, thương mại chặt chẽ với Việt Nam, đồng thời bảo đảm quyền lợi của người lao động.
Như vậy, khuyến khích nỗ lực của người lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế thông qua việc thu hút chuyên gia, lao động có tay nghề cao của nước ngoài đến làm việc tại Việt Nam, trong bối cảnh thế giới cạnh tranh nhân lực ngày càng gay gắt.
Việc giảm số lượng bậc thuế cũng sẽ giúp đơn giản hóa công tác quản lý và thu thuế, giúp việc kê khai và tính thuế dễ dàng hơn, đồng thời phù hợp với xu hướng cải cách thuế thu nhập cá nhân trên toàn cầu.
Đề nghị tăng mức khấu trừ, giảm mức đóng thuế TNCN
Quan tâm đến lợi ích cho người thu nhập thấp
Về việc Bộ Tư pháp đề xuất giảm bậc tính thuế TNCN đối với người lao động từ 7 xuống 5 bậc, ông Nguyễn Đức Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật (thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM), cho rằng tinh thần chung một khi đã điều chỉnh là điều chỉnh toàn bộ, triệt để vì luật thuế TNCN đụng chạm đến nhiều đối tượng. Cụ thể, theo ông Nghĩa, biểu thuế lũy tiến từng phần hiện nay gồm 7 bậc, mỗi bậc cách nhau 5%. Vậy nếu bỏ 2 bậc mà vẫn giữ nguyên mức chênh lệch 5% như hiện nay thì mức thuế suất cao nhất sẽ là 25% thay vì 35%.
Với hướng điều chỉnh này chỉ tác động đến nhóm trên cùng, tức là nhóm thu nhập cao, còn những người thu nhập thấp hơn sẽ không được hưởng lợi. Tuy nhiên, sự điều chỉnh này giúp đưa thuế suất thuế thu nhập cá nhân phù hợp hơn với thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành.
Cử tri đề nghị sửa luật thuế thu nhập cá nhân trong thời gian tới
Cử tri đề nghị sửa luật thuế thu nhập cá nhân trong thời gian tới
ĐỌC NGAY
“Theo tôi, chỉ giảm 2 bậc trong biểu thuế lũy tiến là chưa đủ vì chỉ tác động đến nhóm thu nhập cao. Vì vậy, bên cạnh biện pháp này, cần xem xét giảm trừ gia cảnh, bởi mức 11 triệu đồng/tháng đối với người lao động và 4,4 triệu đồng/tháng đối với người phụ thuộc là quá cao trong bối cảnh hiện nay.
Ông cũng đề nghị ngoài việc giảm trừ gia cảnh, cần giảm các khoản chi hợp lý khác như tiền học cho con, tiền khám chữa bệnh, tiền lãi vay mua căn nhà đầu tiên...
Đại biểu Phạm Văn Thịnh, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cũng cho rằng, với sự phát triển của kinh tế - xã hội cũng như thu nhập của người dân tăng, lạm phát gia tăng trong thời gian qua thì việc sửa đổi luật thuế TNCN là rất cần thiết. Ngoài ra, sẽ tốt hơn nếu có thể trình Quốc hội xem xét sửa đổi Luật thuế TNCN vào năm 2024 thay vì như hiện nay đề xuất vào năm 2025. Việc sửa đổi sớm sẽ đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Thời gian qua, nhiều ý kiến đã nêu về những bất cập của luật thuế TNCN, đề nghị các cơ quan chức năng cần đánh giá cụ thể, tổng kết việc thi hành luật và đánh giá thực trạng trong thời gian tới để trình Quốc hội xem xét, sửa đổi. Đặc biệt, theo xu thế phát triển chung của kinh tế - xã hội, thu nhập của người dân, cần xem xét tăng giảm trừ gia cảnh, nâng ngưỡng chịu thuế thu nhập của người dân.
Đề xuất tăng mức trích, giảm mức chịu thuế thu nhập cá nhân - Ảnh 6. Nguồn: Bộ Tài chính
Đánh thuế cao nếu “ôm” BĐS thời gian ngắn
Một quy định mới được Bộ Tư pháp đề xuất nhằm hoàn thiện việc quy định thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của cá nhân theo thời hạn tạm giam. Do đó, thuế suất cao hơn đối với giá trị giao dịch của bất động sản do người bán có thời gian nắm giữ ngắn. Mục tiêu chính của quy định này là hạn chế đầu cơ và bong bóng bất động sản.
Theo kinh nghiệm quốc tế, để hạn chế đầu cơ BĐS, một số nước như Đức quy định cá nhân mua bán BĐS được miễn thuế thu nhập khi nắm giữ BĐS trên 10 năm. Trong khi đó, nếu thời gian nắm giữ ngắn, mức thuế có thể lên tới 42%.
Hay tại Mỹ, chính sách chống đầu cơ bất động sản tùy thuộc vào luật riêng của từng bang. Theo quy định của thành phố San Francisco (California), nếu một người mua một lô bất động sản rồi bán lại trong vòng 5 năm sẽ phải chịu thuế chuyển nhượng bất động sản từ 14 đến 24% với nguyên tắc thời hạn sở hữu càng ngắn thuế suất càng cao. Trong khi đó, ở Singapore, đất mua bán trong năm đầu tiên bị đánh thuế 100% trên giá trị chênh lệch mua bán; sau 2 năm thuế suất là 50%; sau 3 năm là 25%.
Đề xuất tăng mức trích, giảm mức chịu thuế TNCN - Ảnh 8. Cách tính các loại thuế cần thiết theo biến động kinh tế và thu nhập - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Thẩm định về sự công bằng và đền bù
Chuyên gia thuế Nguyễn Thái Sơn cho rằng, ở nước ngoài, các khoản sinh hoạt cá nhân có chứng từ đều được giảm trừ khi tính thuế như: chi ăn, đi lại, học tập, sách vở, trong khi ở Việt Nam bị khống chế theo một con số cố định. Đó là sự san bằng giữa người thành phố và người ở nông thôn, sự san bằng giữa những người nộp thuế bất kể tính chất công việc và cuộc sống... Thực tế, người lao động trong suốt 2 năm dịch COVID-19 bị siết thuế do quy định "thuế nhà thầu". Đây cũng là chủ đề dễ quản lý nhất về mặt tài chính.
Vì vậy, trên quan điểm tăng thu, cơ quan thuế cũng nên hướng tới các đối tượng khác trong mảng thương mại điện tử, đặc biệt là người bán hàng qua mạng với nhiều trường hợp thu nhập lớn, thu nhập rất cao nhưng vẫn chây ì hoặc thu ít thuế. Những khoản thu này nếu được khai thác sẽ dư sức bù đắp cho khoản tăng gia đình cũng như giúp người lao động có cuộc sống dễ thở hơn.
Cần theo kịp những biến động của nền kinh tế, thu nhập
Đại biểu Trần Văn Lâm, Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách cho biết, việc sửa luật thuế thu nhập cá nhân đã được Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp luật. Ngay từ đầu nhiệm kỳ 15, Quốc hội đã xác định chương trình xây dựng luật. Vì vậy, không nên nói rằng, đề xuất sửa đổi Luật Thuế TNCN sẽ được Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10 (ngày 10/10/2025) và thông qua Luật Thuế TNCN sửa đổi tại kỳ họp tháng 5/2026.
Ông Lâm cũng cho rằng, luật thuế TNCN được xây dựng từ lâu, có những bất cập, hạn chế cần được xem xét, cân nhắc, tính toán, điều chỉnh cho phù hợp hơn. Trong trường hợp này, mức giảm trừ gia cảnh là một trong những yếu tố cần xem xét, điều chỉnh lại. Bởi thực tế, kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, năng suất lao động và thu nhập của người dân tăng lên, tuy nhiên, mức giảm trừ gia cảnh vẫn được tính theo tỷ lệ cố định nên chưa hợp lý.
Vì vậy, nên nghiên cứu để có kế hoạch cải thiện, nhưng cần theo sát sự biến động của thu nhập, kinh tế - xã hội. Ngoài ra, hiện nay có quá nhiều mức tính thuế, chênh lệch giữa các mức còn lớn nên cần nâng mức khởi điểm tính thuế TNCN, tính lại các khâu, mức giảm trừ gia cảnh theo trình độ, quy mô, tính chất của nền kinh tế cũng như đời sống của người dân và xã hội.
Nội dung bài viết:
Bình luận