Hạn chính sách tài khóa mở rộng

mở rộng tài chính 

 Tháng 3/2023, NHNN đã  hai lần quyết định cắt giảm lãi suất điều hành, phát đi tín hiệu nới lỏng  tiền tệ trở lại để hỗ trợ nền kinh tế. Tuy nhiên,  chính sách tiền tệ có thể cần thêm thời gian để  phát huy tác dụng. Môi trường tăng trưởng tín dụng còn ảm đạm, nhu cầu vay vốn trong nền kinh tế yếu và việc ngân hàng thắt chặt điều kiện cho vay để phòng ngừa rủi ro cũng sẽ dẫn đến một số hạn chế về chính sách tiền tệ. 

 Trước tình hình đó, chính sách tài khóa dường như đang chịu áp lực phải nới rộng càng nhanh càng tốt, nhất là trước tốc độ tăng trưởng GDP quý I bất ngờ giảm tốc. Mới đây, Chính phủ đã chấp thuận đề xuất giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống 8% đến hết năm nay, đồng thời chỉ đạo Bộ Tài chính  chuẩn bị sớm trình Quốc hội ban hành nghị quyết về đối tượng này theo thủ tục đơn giản hóa. Trong khi giá xăng dầu đang có dấu hiệu tăng trở lại sau  tuyên bố cắt giảm sản lượng dầu thô của OPEC, áp lực lạm phát vẫn hiện hữu trong năm nay, cùng với nhu cầu tiêu dùng  yếu,  việc giảm thuế VAT  không chỉ giúp giảm áp lực lạm phát mà còn giúp ích cho chính sách kích cầu của Chính phủ. trở nên hiệu quả  hơn.  

 Đây là lần thứ hai trong  hai năm  thuế VAT được giảm xuống 8%, trong khi  năm ngoái Chính phủ cũng đã áp dụng giải pháp này để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau dịch Covid-19. Theo Bộ Tài chính, việc  tiếp tục thực hiện chính sách này trong năm nay là cần thiết nhằm kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh  phục hồi nhanh và đóng góp trở lại cho ngân sách. Với đề xuất  này, Bộ Tài chính ước tính ngân sách sẽ giảm thu 5,8 nghìn tỷ đồng mỗi tháng và 35 nghìn tỷ đồng trong 6 tháng cuối năm nay. 

  Đáng chú ý, Bộ Tài chính cũng đã đề xuất giảm mức thu 35 loại phí và lệ phí trong nửa cuối năm nay (tương ứng giảm thu 700 tỷ đồng) để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.  Trước đó, vào giữa tháng 4, Nghị định về gia hạn nộp thuế đất và tiền thuê đất đến năm 2023 cũng  được ban hành, đánh dấu lần thứ 5 Chính phủ đưa ra chính sách này trong bối cảnh các doanh nghiệp gặp khó  khi thị trường ký hợp đồng và đơn đặt hàng sụt giảm. Theo đó,  doanh nghiệp, hộ kinh doanh sẽ  tiếp tục được gia hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và  tiền thuê mặt bằng. 

 Với việc thu ngân sách vẫn  đạt kế hoạch đề ra và đảm bảo có thặng dư trong thời gian qua, việc triển khai các giải pháp  hỗ trợ về thuế nêu trên  không gây áp lực cho ngân sách. 

  Cụ thể,  năm 2022, số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, tổng thu ngân sách nhà nước đạt 1.784.800 tỷ đồng, bằng 126,4% dự toán năm và tăng 13,8% so với năm trước, vượt xa tổng chi ngân sách nhà nước ước đạt 1.562.300 tỷ đồng, bằng 87,5% dự toán năm và tăng 8,1% so với năm trước. 

 admicro.vnTìm hiểu thêm 

 Tiếp đó, quý I năm nay, tổng thu ngân sách ước đạt 491,5 nghìn tỷ đồng, bằng 30,3% dự toán năm, vẫn cao hơn so với ước chi ngân sách là 363,4 nghìn tỷ đồng, chỉ  bằng 17,5% dự toán năm. ước (trong đó riêng vốn đầu tư phát triển đạt 73,2 nghìn tỷ đồng, tuy tăng 18,9% so  cùng kỳ nhưng chỉ bằng 10,1% kế hoạch). Như vậy, sau khi đạt kết dư ngân sách 222,4 nghìn tỷ đồng  năm 2022, quý I năm nay tiếp tục  thặng dư 128,1 nghìn tỷ đồng,  gần bằng 58% tổng số kết dư năm 2022. 

  Cần thêm giải pháp? 

 Bên cạnh nới lỏng chính sách tiền tệ hay nới lỏng  chính sách tài khóa  thông qua  miễn, giảm  thuế, phí,  giải pháp quan trọng  và  mạnh mẽ nhất cho tăng trưởng mà Chính phủ luôn chủ trương thời gian qua là tăng  đầu tư công, tập trung vào các dự án  hạ tầng lớn, điều dường như  chưa  được thực hiện. hiệu quả, trong khi nhiều địa phương còn ngại giải ngân vốn. 

 Để giải quyết vấn đề này, ngày 19/4, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện báo cáo thực trạng một số bộ, cơ quan, địa phương có tình trạng né tránh, đùn đẩy công việc, ngại việc, sợ sai phạm, sợ trách nhiệm. ; không dám tham mưu, đề xuất để điều hành công việc; chưa quyết định công việc thuộc thẩm quyền; đùn đẩy công việc lên cấp trên hoặc sang cơ quan khác. Dẫn đến công việc kéo dài, cản trở và làm giảm hiệu quả điều hành của chính quyền các cấp. Đặc biệt, có nơi “rất trì trệ, làm  giảm lòng tin của người dân, doanh nghiệp với cơ quan nhà nước”. 

 Người đứng đầu Chính phủ  không nên lấy ý kiến ​​của các cơ quan không liên quan hoặc không cần thiết làm ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết công việc. Bộ được lấy ý kiến ​​phải trả lời kịp thời, có chính kiến ​​rõ ràng, không chung chung, thiếu trách nhiệm, thoái thác. Sau thời hạn này, nếu cơ quan được hỏi ý kiến ​​không trả lời thì  coi như đồng ý với  ý kiến ​​của công chứng viên và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu thay thế hoặc điều chuyển công tác những cán bộ, công chức yếu kém, không dám làm, né tránh, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm.  Trước đó, vào tháng 11 năm ngoái, trong hội nghị với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương  có  dự án giao thông lớn, dự án giao thông trọng điểm, Thủ tướng cũng kêu gọi chỉ đạo làm nghiêm túc. Những người không thể làm như vậy phải  được  thay thế. Đảng đã xác định đây là việc  quan trọng, Quốc hội cũng đã có nghị quyết về vấn đề này. Phải thống nhất nhận thức mới làm được. Phải nhanh chóng sửa đổi thủ tục đầu tư; Quyền của ai  người đó làm, không mong đợi. Các bộ, ngành, địa phương gửi công văn chỉ rõ  cái gì, ở đâu, không nói chung chung. 

  Tuy nhiên, cũng  phải nhìn nhận rằng trong bối cảnh việc xử lý các sai phạm, vi phạm của CQNN được đẩy mạnh trong thời gian qua, tâm lý của công chức, viên chức đang ở thế phòng thủ, lo sợ rủi ro hơn bao giờ hết. Vì vậy, bất chấp  nỗ lực  phá bỏ  rào cản của sự e ngại, trì trệ của chính quyền, nhiều cá nhân, tổ chức vẫn “bình chân như vại” vì lo sợ nguy cơ phải chịu trách nhiệm pháp lý trong tương lai. 

 Vì vậy, giải tỏa  tâm lý, những e ngại này có lẽ là điều quan trọng nhất hiện nay, bên cạnh việc xây dựng  cơ chế bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm đúng chức trách, nhiệm vụ như một số ý kiến ​​đề xuất trước đây. Tránh trường hợp  chính sách có lúc quá cực đoan, có lúc quá dễ dãi, thiếu  kiểm tra, giám sát, có lúc quá sát sao, để rồi lúc điều tra lại  phát hiện hàng loạt sai phạm, nặng nề thao túng. Chính sách tốt, cơ chế tốt mới có tác dụng ngăn ngừa sai sót trước khi chúng xảy ra và đủ sức răn đe để không ai dám cố tình vi phạm vì lợi nhuận. 

 Tình trạng này thể hiện ở việc giao đất cho các công ty hoặc chuyển giao các công ty đại chúng cho khu vực tư nhân. Trong thời gian qua, công tác này thường được thực hiện một cách dễ dãi, thiếu kiểm soát, dẫn đến nhiều tài sản nhà nước bị bán với giá rẻ, nhưng bên cạnh đó vẫn có những  vụ làm ăn nghiêm túc, mang lại nguồn thu  lớn cho nhà nước. Giờ đây, việc xử lý nghiêm minh các vi phạm  khiến một bộ phận  tư nhân lo sợ, xói mòn niềm tin, trong khi người đứng đầu, cán bộ các  cơ quan quản lý nhà nước nơm nớp lo sợ không biết bao giờ mới đến lượt mình.