Trường hợp nào bị hạn chế quyền thăm con sau ly hôn?

Sau ly hôn, việc thăm nom con cái là một vấn đề quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, quyền thăm con của cha mẹ không trực tiếp nuôi dưỡng có thể bị hạn chế để bảo vệ lợi ích tốt nhất cho con. Bài viết này sẽ thảo luận về những trường hợp nào bị hạn chế quyền thăm con sau ly hôn, dựa trên quy định của pháp luật và thực tiễn áp dụng.

Trường hợp nào bị hạn chế quyền thăm con sau ly hôn? 

1. Sau khi ly hôn ai là người có quyền nuôi con?

Theo Điều 81 Luật Hôn nhân gia đình 2014 quy định Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”

Như vậy, trẻ dưới 36 tháng tuổi sẽ mặc nhiên giao cho người mẹ, trừ trường hợp mẹ không có khả năng, con từ 07 tuổi trở lên thì cân nhắc nguyện vọng.

2. Trường hợp nào bị hạn chế quyền thăm con sau ly hôn?

Căn cứ theo khoản 3 Điều 82 Luật Hôn nhân gia đình 2014 

“...

3. Sau ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền và nghĩa vụ thăm nom con mà không được ai cản trở”

Như vậy, không có bất kỳ ai có quyền ngăn cấm cha, mẹ thăm non con của mình sau khi đã ly hôn. Quan hệ hôn nhân giữa vợ và chồng đã chấm dứt nhưng giữa cha,mẹ và con cái thì không. Do đó, nếu ngăn cấm bị coi là vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt. Tuy nhiên vẫn sẽ có một số trường hợp bị hạn chế.

Điều 85 Luật Hôn nhân gia đình 2014 có quy định về việc Hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên như sau

“1. Cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau đây:

a) Bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;

b) Phá tán tài sản của con;

c) Có lối sống đồi trụy;

d) Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.

Căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, Tòa án có thể tự mình hoặc theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức quy định tại Điều 86 của Luật này ra quyết định không cho cha, mẹ trông nom, chăm sóc, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con hoặc đại diện theo pháp luật cho con trong thời hạn từ 01 năm đến 05 năm. Tòa án có thể xem xét việc rút ngắn thời hạn này.”

3. Hồ sơ hạn chế quyền thăm con sau ly hôn gồm những gì?

Đơn yêu cầu:

• Nêu rõ thông tin về người yêu cầu, người bị yêu cầu, con chung và lý do yêu cầu hạn chế quyền thăm nom.
• Kèm theo các tài liệu chứng minh cho lý do yêu cầu.

Bản sao quyết định/bản án ly hôn có công chứng.

Bản sao giấy tờ chứng minh nhân dân/căn cước công dân/hộ chiếu của người yêu cầu và người bị yêu cầu.

Các tài liệu chứng minh lý do yêu cầu hạn chế quyền thăm nom con,ví dụ: Giấy tờ khám sức khỏe, kết luận giám định pháp y, biên bản ghi nhận sự việc, hình ảnh, video,... chứng minh hành vi bạo lực, lạm dụng, ảnh hưởng xấu của người bị yêu cầu đối với con.

4. Nộp hồ sơ hạn chế quyền thăm con sau ly hôn ở đâu?

Nộp hồ sơ hạn chế quyền thăm con sau ly hôn ở đâu?

Căn cứ tại khoản 4 Điều 29 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định:

"Điều 29. Những yêu cầu về hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án
...
4. Yêu cầu hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên hoặc quyền thăm nom con sau khi ly hôn."
Theo đó yêu cầu hạn chế quyền thăm nom con sau khi ly hôn thuộc thẩm quyền giải quyết Tòa án.

Tại điểm b khoản 2 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định:

"Điều 35. Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện
...
2. Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết những yêu cầu sau đây:
...
b) Yêu cầu về hôn nhân và gia đình quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 và 11 Điều 29 của Bộ luật này."
Tại điểm k khoản 2 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định:

"Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ
...
2. Thẩm quyền giải quyết việc dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau:
...
k) Tòa án nơi cha hoặc mẹ của con chưa thành niên cư trú, làm việc có thẩm quyền giải quyết yêu cầu hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên hoặc quyền thăm nom con sau khi ly hôn."
Bên cạnh đó tại điểm c khoản 2 Điều 40 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định:

"Điều 40. Thẩm quyền của Tòa án theo sự lựa chọn của nguyên đơn, người yêu cầu
...
2. Người yêu cầu có quyền lựa chọn Tòa án giải quyết yêu cầu về dân sự, hôn nhân và gia đình trong các trường hợp sau đây:
...
c) Đối với yêu cầu hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên hoặc quyền thăm nom con sau khi ly hôn thì người yêu cầu có thể yêu cầu Tòa án nơi người con cư trú giải quyết."

Bạn có thể lựa chọn để phù hợp theo các phương án sau: Toà án nhân dân cấp huyện nơi con bạn đang cư trú (thường trú hoặc tạm trú); Toà án nhân dân cấp huyện nơi cha mẹ bạn đang cư trú (thường trú hoặc tạm trú); Toà án nhân dân cấp quận nơi bạn đang cư trú (thường trú hoặc tạm trú) nếu bạn có yêu cầu và chứng minh được việc nộp hồ sơ tại Toà án này thuận lợi hơn cho bạn. 

5. Thời gian giải quyết hồ sơ hạn chế quyền thăm con sau ly hôn là bao lâu?

Thời gian giải quyết hồ sơ yêu cầu hạn chế quyền thăm nom con sau ly hôn không được quy định cụ thể trong pháp luật. Tuy nhiên, theo quy định chung tại khoản 2 Điều 141 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, thời gian giải quyết án dân sự không quá 09 tháng kể từ ngày nộp đơn khởi kiện.

Trên thực tế, thời gian giải quyết hồ sơ có thể thay đổi tùy thuộc vào một số yếu tố như:

• Tính chất phức tạp của vụ án: Vụ án càng phức tạp, thời gian giải quyết càng lâu.
• Số lượng hồ sơ mà Toà án đang thụ lý: Nếu Toà án đang thụ lý nhiều hồ sơ, thời gian giải quyết có thể kéo dài.
• Khả năng thu thập chứng cứ: Nếu việc thu thập chứng cứ gặp khó khăn, thời gian giải quyết có thể lâu hơn.

Thông thường, Toà án sẽ giải quyết hồ sơ yêu cầu hạn chế quyền thăm nom con sau ly hôn trong vòng 01 đến 02 tháng. Tuy nhiên, bạn cũng nên chuẩn bị tâm lý cho trường hợp thời gian giải quyết có thể kéo dài hơn.

6. Chi phí giải quyết hồ sơ hạn chế quyền thăm con sau ly hôn là bao nhiêu?

Lệ phí nộp đơn:

• Lệ phí nộp đơn yêu cầu hạn chế quyền thăm nom con sau ly hôn là 300.000 đồng theo quy định tại khoản 1b Mục IIIb Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 ngày 29/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Các chi phí khác: Chi phí thuê luật sư (nếu có): Tùy theo thỏa thuận giữa bạn và luật sư; Chi phí đi lại, lưu trú (nếu có); Chi phí dịch thuật tài liệu (nếu có).

7. Câu hỏi thường gặp 

Cha mẹ bị hạn chế quyền thăm con nếu không chu cấp tiền cấp dưỡng cho con?

Không. Việc chu cấp tiền cấp dưỡng và quyền thăm nom con là hai quyền, nghĩa vụ riêng biệt. Việc cha mẹ không chu cấp tiền cấp dưỡng có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật, nhưng không đồng nghĩa với việc họ sẽ bị hạn chế quyền thăm con.

Cha mẹ có thể bị hạn chế quyền thăm con nếu có hành vi bạo lực với con?

Có. Cha mẹ có hành vi bạo lực với con là vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý hình sự. Toà án cũng có thể căn cứ vào hành vi này để hạn chế quyền thăm nom con của cha mẹ nhằm bảo vệ sự an toàn và sức khỏe của con.

Cha mẹ không trực tiếp nuôi con có quyền thăm nom con sau ly hôn?

Có. Theo quy định tại khoản 3 Điều 82 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cha mẹ không trực tiếp nuôi con có quyền thăm nom con mà không ai được cản trở.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề Trường hợp nào bị hạn chế quyền thăm con sau ly hôn? Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.